Afgelopen jaar ben ik naar Polen geweest en heb daar wat bier gekocht.
Polen (Pools: Polska), officieel de Republiek Polen (Pools: Rzeczpospolita Polska), is een land in Centraal-Europa. In het westen wordt het begrensd door Duitsland (Oder-Neissegrens), in het zuiden door Tsjechië en Slowakije, in het oosten door Litouwen, Wit-Rusland en Oekraïne en in het noorden door de Oostzee en de Russische exclave Kaliningrad. Polen heeft een oppervlakte van 311.888 km² en een inwonertal van 38.282.325 (2020). De hoofdstad en grootste stad van het land is Warschau. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
Het woord Polen is afkomstig van het Poolse woord Pole, hetgeen veld of vlakte betekent. Het woord Polska echter, wat in het Pools Polen betekent, is afgeleid van de woorden pola en lasy, wat velden en bossen betekent. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
Beer in Poland has been brewed for well over a thousand years and has a significant history of tradition and commercial beer production. Poland is Europe's third largest beer producer, producing 36.9 million hectolitres, coming after the United Kingdom with 49.5 million hl and neighboring Germany with 103 million hl.[1] (https://en.wikipedia.org/wiki/Beer_in_Poland)
It’s no secret that Poles (just like our German and Czech neighbours) love beer. Some 39% of those who drink alcohol name beer as their preferred beverage, while only 25% opt for wine (according to a CBOS 2019 poll). And while the popularity of Polish craft beers is growing – mass market brews aren’t going anywhere soon. (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
According to a 2009 Ernst & Young report, Poland is Europe's third largest beer producer. Poland produces 36.9 million hectolitres, coming after the UK with 49.5 million hl and Germany with 103 million hl.[1] Following consecutive growth in the home market, Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego (the Union of the Brewing Industry Employers in Poland), which represents approximately 90% of the Polish beer market, announced during its annual brewing industry conference that consumption of beer in 2008 rose to 94 litres per capita, or 35,624 million hectolitres sold on the domestic market. Statistically, a Polish consumer drinks some 92 litres of beer a year, which places it third behind the Czech Republic and Germany.[2] (https://en.wikipedia.org/wiki/Beer_in_Poland)
Polen is een van de meest interessante biermarkten in Europa. Het land telt veel goede bieren, die niet minder smaakvol zijn dan bieren uit bijvoorbeeld Duitsland en Tsjechië, maar wel een stuk minder bekend. Qua bierconsumptie is Polen het vierde land van Europa, na Tsjechië, Duitsland en Oostenrijk. Drie grote bierconcerns, te weten Asahi Group Holdings Heineken en Carlsberg, zijn samen goed voor 80% van de afzet in Polen. Het aandeel van microbrouwerijen is heel klein, maar groeit gestaag. In Nederland en België worden Poolse bieren sinds enkele jaren steeds meer verkocht, niet alleen door de Polen die voor werk in Nederland en België zijn, ook door Nederlanders en Belgen vanwege de goede smaakt. Żywiec, Tyskie en Lech zijn bijna overal verkrijgbaar. Overigens worden Tyskie en Lech ook gebrouwen door Grolsch in Enschede. De meeste gedronken bieren in Polen zijn Żywiec (3,1/5,0 Untappd) en Tyskie Gronie (3,1/5,0 Untappd), allebei afkomstig uit Woiwodschap Silezië, waarvan Katowice de hoofdstad is. Daarnaast worden Lech, Zubr, Tatra en Okocim veel gedronken door de Poolse bevolking. (https://www.brouwerijtour.nl/bier-in-polen)
Bier (Pools: piwo) neemt in Polen een belangrijke plaats in. Met een jaarlijkse productie van meer dan 37 miljoen hectoliter bier staat Polen op de derde plaats in Europa. Het overgrote deel van het Poolse bier wordt in eigen land gedronken. Met een bierconsumptie van 95 liter per inwoner behaalt het land de zevende plaats op de wereldranglijst.... Polen kent een brouwgeschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. De bierstijlen in het land zijn een weerspiegeling van de verschillende landen die in de loop van de geschiedenis bezit namen van het Pools grondgebied. De meeste bieren in Polen zijn blonde lagers, verder brouwen veel brouwerijen een eigen porter. Een uniek bier van Poolse origine is Grodziskie (Grätzer Bier), een bovengistend gerookt tarwebier. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Bier_in_Polen)
Ask any brewer which style of beer Ireland gave to the world, and dry stout would be the immediate reply. Most brewers could also easily identify a number of different beer styles originating from specific regions in {jvesi Britain, Belgium, and Qermany. But if you really want to have some fun, ask the following question: "Name the one beer style that is unique to Poland." Some may shrug, others might guess Baltic porter, but very few would respond with the correct answer: Grodziskie, also called Gratzer beer. (https://web.archive.org/web/20150402185206/http://www.pspd.org.pl/uploads/aktualnosci/2012/121023-zymurgy-novdec-2012.pdf)
Grodziskie is a distinctive, historical Polish-style of beer. It’s a golden, low-gravity wheat ale with a smoky oak aroma. It was born in Grodzisk, a city in the region of Wielkopolska (Greater Poland), were it was brewed for centuries and eventually exported internationally. Grodziskie is nicknamed the “Polish champagne” and rightly so – it’s carbonated! (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
... a golden, low-gravity wheat ale with a prominent smoke aroma and flavor, a moderate noble hop bitterness, and a high level of carbonation. It first appeared centuries ago in the Polish city of Grodzisk, which lies in the western province of Wielkopolska. From the late 18th to early 20th century, this region of Poland was ruled by Prussia, which referred to Grodzisk by its German name of Gratz. They called the beer Gratzer, meaning "from Gratz." (https://web.archive.org/web/20150402185206/http://www.pspd.org.pl/uploads/aktualnosci/2012/121023-zymurgy-novdec-2012.pdf)
Er groeit ook hop in Polen...
Gratzer is defined by the exclusive use of malted wheat ... The traditional hop variety used to produce Gratzer beer was known as Nowotomyski, which took its name from the nearby town of Nowy Tomy '. It was one of a number of new varieties developed in the region by famed agronomist and businessman Joseph Jacob Flatau.^ He imported cuttings of noble Bavarian and BohemianCzech varieties as the breeding stock for his early hybridization experiments in the 1840s. Although Nowotomyski is not readily available on the world market, the common ancestry and extended lineage of the Polish Lubliner hop made it the obvious choice for the project. Brewers could also substitute Saaz, Tettnanger, or Hallertau Mittelfruh. ... Grodzisk has long been renowned for the quality of its mineral waters and even its most famous legend concerns the city well. In 1600, a Benedictine monk, Bernard of Wabrzezno, wandered into town and found it in dire shape. The well had run dry and the populace was in great despair. Shortly after his fervent prayers and blessings, water gushed forth from the well. Brewing immediately resumed and the beer tasted even better than it had Although Gratzer is a wheat beer, traditional Bavarian weizen yeast strains are wholly unsuited for the style. Any relatively neutral top fermenting yeast will suffice, but for added authenticity the team managed to procure one of the actual strains used at the former Grodzisk brewery. Two separate strains of yeast (one flocculent and the other quite powdery) were historically used to produce the beer... The traditional mash consisted of a fourstep infusion process. An undated record from the Grodzisk brewer)' documents the specifics of the mash regimen.' The entire grist v/as mashed in (1.33 lbs. fiquid per pound of grain) and subjected to an acid rest at 100° F (38° C) for 30 minutes. Another infusion over a 10-minute period... (https://web.archive.org/web/20150402185206/http://www.pspd.org.pl/uploads/aktualnosci/2012/121023-zymurgy-novdec-2012.pdf)
Aroma: Oak wood smoke is the prominent aroma. Smoke intensity is medium to medium-high. A low to very low noble hop aroma is typically present, but is often concealed by the smoke. Hints of grainy wheat may also be detected. The aroma is otherwise clean, although light fruity esters are acceptable. No alcohol or diacetyl. Appearance: Yellow to deep gold in color with good to excellent clarity. A large, white, tightly knit head with excellent retention is distinctive. Flavor: Moderate to medium-high oak smoke flavor up front that carries into the finish. Smoke character may be perceived as somewhat acrid to semi-sweet. Moderate noble hop bitterness is readily evident and also lingers into the finish. The perception of hop bitterness is often higher than actual IBU levels would indicate because of the low gravity of the beer and the sulfate waters used. Balance is toward bitterness. Spicy noble hop flavor is low but should be perceptible. Malt flavor is low and consists of a grainy wheat character in the background. Light fruity esters may be present but are often obscured by the smoke. No sourness. No alcohol or diacetyl. Mouthfeel: Very light in body, crisp, and dry. Carbonation is medium-high to very high, often adding a slight carbonic bite or prickly sensation. No sensation of alcohol. Overall Impression: A low gravity, well-carbonated, light-bodied wheat beer combining an oak-smoked flavor and aroma with a clean noble hop bitterness. Highly sessionable. Comments: Known as Piwo Grodziskie in Poland. Historically produced using a multiple-step mash. Wort was quickly fermented and treated with isinglass for clarity prior to bottle conditioning. Traditionally served in tall conical glassware to accommodate the vigorous foamstand. History: Developed as a unique style centuries ago in the Polish city of Grodzisk (Gratz). Its fame and popularity rapidly extended from Poland and Prussia to other parts of the world in the late 19th and early 20th century. Regular commercial production declined after WWII and ceased altogether in the early 1990s. (https://web.archive.org/web/20150402185206/http://www.pspd.org.pl/uploads/aktualnosci/2012/121023-zymurgy-novdec-2012.pdf)
Een kleine brouwerij in het westen van Polen (Grodzisk Wielkopolski, Duitse naam is Grätz)) met kwalitatief uitstekende bieren is Browar Grodzisk. Met name Grodziskie Porter en Grodziska White IPA zijn bijzonder lekker. Grodzisk Wielkopolski in de buurt van Poznan wordt onder andere door de brouwerij zelf (jaja) gezien als de bierhoofdstad van Polen (Poland’s beer capital). Grodziskie is de enige bierstijl afkomstig uit Polen, bovengistend en gebrouwen met op eikenhout gerookte tarwe. Browar Grodziski heeft een eigen bier gemaakt volgens traditioneel recept, namelijk Piwo z Grodziska. (https://www.brouwerijtour.nl/bier-in-polen)
Grodziskie of Grätzer is een Poolse biersoort uit Grodzisk Wielkopolski. Grodziskie is een bier van hoge gisting, hoofdzakelijk gebrouwen met op eikenhout gerookte tarwe. Het bier kan vergeleken worden met het Duitse Weizenbier, maar dan met de specifieke smaak van de gerookte tarwe. Deze bierstijl zou reeds sinds de veertiende eeuw gebrouwen worden in Grodzisk Wielkopolski. De naam Grätzer komt van Grätz, de vroegere Duitse naam van deze stad. Tussen 1929 en 1993 werd de naam regionaal beschermd door de Poolse ministerraad. Vanaf 1922 werd het bier enkel gebrouwen in Zjednoczone Browary Grodziskie. Deze brouwerij werd echter in 1993 gesloten door de eigenaar Lech Browary Wielkopolski, omdat ze niet meer rendabel was. Sinds enkele jaren worden er inspanningen gedaan om het bier opnieuw te introduceren. In 2003 werd er door een Pools ondernemer Zbigniewa Drzymały, een nieuw bier Piwo Groclin Grodziskie op de markt gebracht. Dit bier werd gebrouwen in de Belgische Brouwerij Palm en vervolgens gebotteld in Browar Belgia in Kielce. De bierstijl werd gedefinieerd in de stijlgids van de Amerikaanse Brewers Association. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Grodziskie)
Ik proefde dit bier, maar vond het minder extreem dan verwacht. Bij een tweede poging eenmaal thuis uit Polen, vond ik de rooksmaak veel opvallender. Het bier is licht, beetje waterig. En de smaak heeft weinig mout en koolzuur, het is vooral de rooksmaak die opvalt. De bleke kleur is niet zo goudkleurig als pils, maar ook niet zoals een weizen. Het is wat bleker, met wit schuim. In de afdronk schuilt een eigen smaak. Misschien beetje zoet.
BALTIC PORTER (PORTER BAŁTYCKI) Nicknamed “Polish black gold”, the Baltic Porter is a beer style characteristic of our country. The oldest Polish recipe comes from 1881 and was used in the Archduke Brewery in Żywiec. It’s strong (%-wise) and has smoky, caramelly vibes. Baltic Porter is one of a very few beers that it gains over time. It resembles good wine: the older it is, the better. (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
De West-Slavische Polanen vestigden zich vanaf de zesde eeuw in de regio tijdens de Grote Volksverhuizing. Vorst Mieszko I geldt met zijn bekering tot het christendom in 966 als grondlegger van de eerste Poolse staat, een gebied dat onder zijn bewind grotendeels samenviel met de huidige landsgrenzen. Het Koninkrijk Polen werd in 1025 opgericht en zou zich later samenvoegen tot het Pools-Litouwse Gemenebest, destijds een van de grootste rijken in Europa. Vanaf de 18e eeuw werd Polen opgedeeld door rivaliserende grootmachten, waardoor het in 1795 geheel van de kaart verdween. Na de Eerste Wereldoorlog ontstond de onafhankelijke Tweede Poolse Republiek, maar niet lang daarna werd het land het slachtoffer van de Duitse bezetting. Na de Tweede Wereldoorlog was Polen via het Warschaupact verbonden aan de Sovjet-Unie. Polen liep in 1989 voorop bij de democratische revoluties die de val van het communisme inleidden. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
Staatkundig is Polen een parlementaire republiek en een eenheidsstaat, onderverdeeld in 16 woiwodschappen. Polen is lid van een groot aantal internationale organisaties, waaronder de Europese Unie, de Verenigde Naties, de NAVO, de Wereldhandelsorganisatie en de OESO. Sinds het einde van het communisme en de overgang naar een vrije markteconomie is Polen een sterke economische mogendheid in Midden-Europa. Ondanks de verwoestingen die het land troffen tijdens de Tweede Wereldoorlog, is een groot deel van het Poolse culturele erfgoed bewaard gebleven. In 2019 stonden er 16 Poolse erfgoedplaatsen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
De meeste historici dateren de oprichting van een Poolse staat in 966, toen Mieszko I, heerser over een territorium dat min of meer overeenkomt met het hedendaagse Polen, zich bekeerde tot het christendom. Zijn zoon Bolesław de Dappere werd tot eerste koning gekroond en verstevigde de positie van de jonge staat in Midden-Europa. In 1025 werd het Koninkrijk Polen opgericht, dat zou bestaan tot 1385. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
Onder koning Casimir de Grote (regerend van 1333 tot 1370) moderniseerde Polen; de Universiteit van Krakau (1364) werd gesticht, de economie groeide en het land breidde zich uit in oostelijke richting. In 1386 werden Polen en Litouwen in personele unie samengevoegd in het Pools-Litouws Gemenebest onder leiding van Władysław II Jagiełło, koning van Polen, grootvorst van Litouwen (1386-1444). Het Pools-Litouwse rijk was tussen 1386 en 1572 qua oppervlakte het grootste rijk in Europa. Het strekte zich uit vanaf de Oostzee tot aan de Zwarte Zee, met het huidige Wit-Rusland en grote delen van het huidige Oekraïne binnen zijn grenzen. Tijdens de reformatie bleef in tegenstelling tot in West-Europa het Pools-Litouws Gemenebest vredig en vonden er geen grootschalige religieuze vervolgingen plaats. Polen kreeg in 1791 de eerste geschreven grondwet in Europa. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
Het hervormingsproces stopte met de verdelingen van Polen onder Rusland, Oostenrijk en Pruisen (1772, 1792 en 1795).[5] Het tijdens de napoleontische oorlogen opgerichte Hertogdom Warschau werd door de Russische tsaren geannexeerd. Tussen 1795 en 1918 vonden er twee grote opstanden plaats met als doel het herstel van een soeverein Polen. Beide opstanden, in 1830 en 1863 mislukten met grotere repressie van de overheersers tot gevolg. Polen kende echter een sterke bloei van het (veelal clandestiene) culturele leven, dat belangrijk was bij het in stand houden van het Poolse onafhankelijkheidsstreven. In 1915 werd door Oostenrijk-Hongarije en het Duitse Keizerrijk het Regentschap Polen opgericht in het voormalig Congres-Polen, maar oude Poolse gebieden zoals de provincie Posen (Poznań, Wielkopolska) maakten hiervan geen deel uit (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
Polen herwon zijn onafhankelijkheid na afloop van de Eerste Wereldoorlog in 1918, in de vorm van de Tweede Poolse Republiek. Er werd een nieuw, groter Polen opgericht, dat zijn onafhankelijkheid tegenover de Sovjet-Unie succesvol verdedigde tijdens de Pools-Russische Oorlog van 1919-1921. In die oorlog stond Polen lange tijd met de rug tegen de muur. Uiteindelijk wonnen ze toch, o.a. na de Slag bij Warschau. De nieuwe grenzen werden vastgelegd na de Vrede van Riga (1921). (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
Lublin[a] is the ninth-largest city in Poland and the second-largest city of historical Lesser Poland. It is the capital and the centre of Lublin Voivodeship with a population of 336,339 (December 2021).[2] Lublin is the largest Polish city east of the Vistula River, located 153 km (95 mi) to the southeast of Warsaw. .. In early September 1939, during the joint German-Soviet invasion of Poland, which started World War II, the Polish government evacuated a portion of the Polish gold reserve from Warsaw to Lublin, and then further east to Łuck,[16] before the city was occupied by Germany, and found itself in the newly formed General Government territory. The Polish population became a target of severe Nazi persecutions focusing on intelligentsia and Polish Jews. (https://en.wikipedia.org/wiki/Lublin)
Op 1 september 1939 begon de Tweede Wereldoorlog met de inval in Polen door nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie op 17 september 1939. De Sovjet-Unie verdeelde vervolgens het verslagen Polen met nazi-Duitsland. In het door de Sovjet-Unie bezette deel van Polen, werden ongeveer 1.500.000 Polen naar Siberië verbannen, tienduizenden kwamen door ontberingen om het leven. Ruim 20.000 werden vermoord tijdens het Bloedbad van Katyn. Na overleg met Stalin, en druk vanuit het Verenigd Koninkrijk, konden de Polen dienst nemen in het Britse leger. De vrouwen en kinderen mochten mee. Dit was de basis voor het Poolse Tweede Korps. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
Op 1 september 1939 werd Polen aangevallen door nazi-Duitsland (operatie Fall Weiss) en op 17 september 1939 door de Sovjet-Unie, zoals afgesproken in het geheime gedeelte van het Molotov-Ribbentroppact. (https://maczekpantsersoldaten.nl/de-divisie.html)
Op 1 september 1939 werd Polen aangevallen door nazi-Duitsland (operatie Fall Weiss) en op 17 september 1939 door de Sovjet-Unie, zoals afgesproken in het geheime gedeelte van het Molotov-Ribbentroppact. Samen met de nazi's vochten ook Slowaakse troepen. Polen had namelijk een deel van dat land bezet toen de Duitsers het annexeerden. De Russische inval beperkte zich hoofdzakelijk tot de gebieden die internationaal aan Rusland toegekend waren na de Eerste Wereldoorlog . Polen en Finland, gebruik makend van de wanorde in Rusland na de revolutie, veroverden delen van Rusland in een korte maar hevige oorlog, vooral een groot deel van de graanschuur Oekraïne. In tegenstelling tot de nazi's en zelfs de Polen voor de Tweede Wereldoorlog, werden Joden door de Russen niet verontrust. Bepaalde steden in Oekraïne hadden een zeer grote Joodse bevolking. Ondanks de technologische voorsprong en de numerieke overmacht van de Duitsers wisten de Polen het dezen knap lastig te maken, zoals bij de Slag om Bzura-rivier en bij het fort Westerplatte, waar 188 soldaten het 7 dagen uithielden tegen een Duitse overmacht. Warschau werd op 8 september bereikt door de Duitsers en op 12 september was de stad omsingeld. Ondertussen bombardeerden de Duitsers Warschau dagelijks, waarbij duizenden burgers omkwamen. Op 28 september 1939 capituleerde de stad. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog)
De mythe dat Poolse cavaleristen Duitse tanks te lijf zou zijn gegaan, is niet gebaseerd op de werkelijkheid. De bewuste beelden die daar het bewijs van zouden zijn, zijn een Duitse propagandistische montage van trainingsfilms en Italiaanse nieuwsbeelden. De Poolse cavaleristen met hun mobiliteit waren echter wel effectief in een land met weinig verharde wegen en ze voerden met succes enkele overvallen uit op rustende Duitse infanteristen. Polen beschikte zelf over vele honderden pantservoertuigen. De Poolse luchtmacht was, op enkele vliegtuigen na, sterk verouderd maar werd niet zoals een andere mythe wil al in de eerste uren vernietigd: dagenlang bood men weerstand en een groot deel van de vliegers zag kans om te ontkomen naar Roemenië vanwaar ze later vertrokken om deel te nemen aan de nieuwe Poolse luchtmacht in het Westen. De kleine maar moderne marine, bestaande uit vijf onderzeeboten en drie torpedobootjagers, week eveneens uit naar Engeland. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog)
Vanaf oktober 1939 ondernamen drie Poolse fregatten en twee onderzeeboten patrouilles en konvooi-escortes vanuit Engeland in de Noordzee en de Noord-Atlantische Oceaan, later werden nog een lichte kruiser en enkele fregatten en onderzeeboten toegevoegd die ook in de Middellandse Zee zouden opereren. In april 1940 vocht de Poolse Podhale-infanteriebrigade bij Narvik en tot juni van dat jaar vochten 2 Poolse divisies en een pantserbrigade, weliswaar verdienstelijk maar tevergeefs, bij de verdediging van Frankrijk. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog)
De regering en een deel van de krijgsmacht weken uit via Roemenië naar Frankrijk en richtten daar twee infanteriedivisies en een pantserbrigade op met Frans materieel. Ze vochten voor de tweede maal tegen de Duitsers tijdens Fall Gelb; na de wapenstilstand trokken ze zich succesvol terug in het onbezette deel van Frankrijk en bereikten van daaruit vervolgens het Verenigd Koninkrijk. Ze formeerden daar voor de derde maal in de oorlog een strijdmacht: het Poolse 1e Korps, onder andere bestaande uit de Poolse 1e Pantserdivisie en de Poolse 1e Onafhankelijke Parachutistenbrigade, die later deelnamen aan de geallieerde opmars na de Invasie in Normandië. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog)
Tijdens de Slag om Engeland, haalden de Polen 12% van alle Duitse vliegtuigen neer ondanks het feit dat zij slechts 5% van het pilotenbestand vormden en pas laat in de slag werden ingezet: 144 piloten in 2 volledig Poolse fighter squadrons (302 en 303) en individueel in overige squadrons. De hoge kill-scores van met name het 303 Squadron werden aanvankelijk als overdreven beschouwd door de Britse bevelhebbers, totdat één hogere bevelhebber met de Polen meevloog en de hoge kill-score kon bevestigen. De Poolse piloten waren relatief ervaren vliegers (ze hadden in '39 en '40 al tegen de Duitsers gevlogen) en stonden bekend om een agressieve en haast roekeloze vliegstijl, waarbij ze veelal in losse formatie vanuit verschillende richtingen numeriek grotere Duitse bommenwerperformaties invlogen met maximale snelheid om chaos en paniek te veroorzaken. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog)
Bij de aanvang van de Tweede Wereldoorlog werd het land verdeeld tussen nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie. Polen werd zwaar getroffen tijdens de oorlog. Zestien dagen nadat Duitsland Polen aanviel, viel ook de Sovjet-Unie in het oosten aan. Twintig procent van de Poolse bevolking kwam om het leven. Verzetsactiviteiten zoals de Opstand van Warschau eindigden met bloedvergieten en verwoesting. De bouw van zes vernietigingskampen door het naziregime, waaronder Auschwitz, Sobibor en Treblinka, maakte van het bezette Polen een spil in de Holocaust. Meer dan 6 miljoen Poolse burgers kwamen om in de oorlog. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
De Duitse bezetting kenmerkte zich door een waar schrikbewind met buitengewoon harde represailles vanaf de eerste dag, de volledige ontmanteling van de Poolse staat en de vervolging en massale moord in een vroeg stadium van alle ongewenste personen, culminerend in de Holocaust. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog)
Toen de Sovjets in juli 1944 Warschau naderden, hielden zij halt voor de Weichsel. Hun radiostations riepen de Polen op, om in opstand te komen: 'Bewoners van de hoofdstad! Te wapen! Val de Duitsers aan! Help het Rode Leger bij de oversteek van de Weichsel.' Op 1 augustus begon onder leiding van het Armia Krajowa, de belangrijkste Poolse verzetsbeweging, de Opstand van Warschau. De opstand, die onderdeel was van een landelijke opstand, had een duidelijk politiek doel: Polen laten bevrijden door het aan het Westen gelieerde Armia Krajowa en beletten dat de Russen een satellietstaat zouden maken van Polen. Gedurende 63 dagen werd er meedogenloos hard gevochten in de straten en in de ruïnes van Warschau, waarbij het Rode Leger niet ingreep, maar afwachtte aan de oostoever van de Weichsel-rivier. ... Nadat het verzet alleen nog de oude stad in handen had en zich alleen via de riolering naar andere wijken kon verplaatsen, gaf de Poolse commandant, generaal Tadeusz Komorowski, zich over. Voorwaarde was wel dat de Poolse opstandelingen als krijgsgevangenen zouden worden behandeld, wat ook gebeurde. Op Hitlers persoonlijke orders werden alle nog staande gebouwen van enige culturele waarde met dynamiet opgeblazen en werd de burgerbevolking massaal de stad uitgedreven. Vlak daarna verlieten de Duitsers de stad en in januari 1945 betrad het Rode Leger het geheel verwoeste en uitgestorven Warschau. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog)
Van de naar schatting 300.000 Poolse krijgsgevangenen in de Sovjet-Unie werden in 1942 slechts 82.000 vrijgelaten. Duizenden krijgsgevangenen waren door de Russen vermoord in de bossen bij Katyn of op tot zinken gebrachte schepen vol met in het ruim opgesloten gevangen. De vrijgelaten Polen ondernamen een epische tocht via Kazachstan en Iran naar Palestina waar het Poolse 2e Korps in 1943 werd opgericht. Dat legerkorps, bestaande uit twee infanteriedivisies en één pantserbrigade, zou successen boeken in de geallieerde opmars door Italië in 1944 en '45. Het grootste deel van die krijgsgevangenen zou echter gedwongen worden om het Poolse 1e Leger (vijf infanteriedivisies) te formeren, dat als onderdeel van het Rode Leger vanaf 1943 aan het oostfront zou strijden tot aan Berlijn. Later werd nog het Poolse 2e Leger (vier infanteriedivisies, één pantserbrigade) opgericht dat tot in Tsjechië zou vechten. Er hingen begin mei 1945 slechts drie vlaggen in Berlijn: de witte capitulatievlag, de Sovjetvlag en de Poolse vlag. ... het Poolse 1e Leger ... zou ... in 1944 samen met het Poolse 2e Leger, zware gevechten leveren met de Duitsers in zijn opmars naar Berlijn. Deze formaties kwamen uiteindelijk tot in Berlijn zelf, waarbij ze vochten in de omgeving van de Brandenburger Tor. Deze Poolse troepen waren de enige niet-Russische geallieerde eenheden die naast het Rode Leger hebben deelgenomen aan de Slag om Berlijn. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog)
De 1e Poolse Pantserdivisie (Pools: 1 Polska Dywizja Pancerna; Engels: 1st Polish Armoured Division) was een geallieerde pantserdivisie tijdens de Tweede Wereldoorlog, opgericht in Schotland in februari 1942. Op het hoogtepunt telde de divisie 16 000 soldaten. Commandant van deze eerste Poolse pantsereenheid was Generaal Stanisław Maczek. Sommige soldaten hadden een schuilnaam. Dit betrof soldaten die overgelopen waren uit het Duitse leger en anoniem wilden blijven om hun familie te beschermen. ... De divisie bestond uit Poolse soldaten die na de val van Polen in 1939 naar Frankrijk waren gevlucht. Daar vochten ze voor de tweede maal tegen de Duitsers in 1940, waarna ze naar Engeland uitweken. In het kader van een Brits-Poolse overeenkomst werden een landmacht, luchtmacht en marine opgericht die op dat moment zeer welkom waren gezien de penibele situatie waarin de Britten zich bevonden, zo onderscheidden Poolse vliegers zich in de Battle of Britain. De Poolse eenheden stonden grotendeels onder Brits opperbevel, met Brits materieel en uniformen (met Poolse rangtekens), maar met de clausule dat de Polen in eigen militaire eenheden zouden strijden. Het Eerste Poolse Legerkorps werd vervolgens in Schotland opgericht, waarin de 1e Pantserdivisie en de Poolse 1e Onafhankelijke Parachutistenbrigade volledig operationele status bereikten. Gedurende zijn verblijf in Schotland van 1942 tot 1944 bewaakte dit korps 200 km aan Britse kust. (https://maczekpantsersoldaten.nl/de-divisie.html)
Einde juli 1944 maakte de divisie de oversteek naar Normandië. Op 1 augustus landde de divisie in Arromanches en werd ze toegevoegd aan het Canadese Eerste Leger. Op 8 augustus kwam de divisie voor het eerst in actie tijdens Operatie Totalize. Tweemaal werd ze per abuis door geallieerde vliegtuigen gebombardeerd, maar dat weerhield haar niet om een briljante overwinning te behalen op de Duitsers tijdens de gevechten om de Mont Ormel, Heuvel 262 en het stadje Falaise. Deze serie offensieve en defensieve operaties zijn de geschiedenis ingegaan als de Zak van Falaise, waar een groot aantal Duitse Wehrmacht en SS divisies gevangen kwamen te zitten in een grote omsingeling (Poche de Falaise) ... Na de geallieerde uitbraak uit Normandië achtervolgde de Poolse 1e Pantserdivisie de Duitsers langs de kust van het Engelse kanaal. De divisie kwam nabij Poperinge, België binnen en bevrijdde o.a. Ieper (6 september), Roeselare en Tielt (7 september), Hooglede, Ruiselede, Aalter (8 september), Evergem, Sint-Niklaas (9 september), Lokeren (12 september), Stekene en Sint-Gillis-Waas (14 september), Moerbeke (16 september) en Beveren. Medio september namen de Polen deel aan de Strijd om de Scheldemonding waarbij de divisie de oostelijke helft van Zeeuws-Vlaanderen van Duitsers zuiverde en ondertussen Axel (in een bloedige strijd) en Terneuzen bevrijdde. Eind september werden ze ingezet in de Noorderkempen en bevrijdden ze Merksplas (30 sept) en Baarle Hertog/Nassau (1 tot 25 okt). Op 29 oktober 1944 werd Breda zonder burgerverliezen bevrijd, dankzij een succesvolle flankaanval van generaal Maczek. De winter van 1944-'45 betekende een periode van stilstand voor de divisie, waarbij ze aan de zuidoever van de Maas een sector bewaakte, van Tholen via Moerdijk tot bij 's-Hertogenbosch. Een vervelende periode vanwege de kou en regelmatige schermutselingen met Duitse patrouilles aan de noordoever van de Maas, waarvan het gevecht om Capelse Veer het bloedigst was. Aan geallieerde zijde bestond de vrees dat het Duitse bruggenhoofd bij Capelse Veer door de Duitsers gebruikt zou worden voor een aanval richting Antwerpen en tot steun aan het Ardennenoffensief. Begin 1945 werd de divisie overgeplaatst naar Overijssel waarna ze langs de Nederlands-Duitse grens oprukte, door Drenthe en Groningen. Hierbij werden onder meer Emmen, Veendam en Stadskanaal door de Polen bevrijd. (https://maczekpantsersoldaten.nl/de-divisie.html)
In april 1945 betrad de Poolse 1e Pantserdivisie Duits grondgebied. Een memorabel en vreugdevol moment was toen vlak daarna het krijgsgevangenenkamp Oberlangen werd bevrijd. Toevallig zaten daar ruim 1700 Poolse vrouwelijke opstandelingen die na de Opstand van Warschau krijgsgevangen waren gemaakt. Op 6 mei veroverde de divisie de Kriegsmarinebasis Wilhelmshaven, waar generaal Maczek de capitulatie accepteerde van de basis, een deel van de vloot en tien infanteriedivisies. Daar eindigde de opmars van de divisie. Kort daarop kreeg ze versterking van de Poolse 1e Onafhankelijke Parachutistenbrigade. Tot 1947 voerde ze bezettingstaken uit in Noord-Duitsland waarna de pantserdivisie ontbonden wordt. Een meerderheid van de soldaten kon niet terug naar het inmiddels communistische Polen (zij die dat wél deden werden gearresteerd wegens "anticommunisme"; een aantal officieren van de divisie en andere eenheden werd ter dood veroordeeld) en moest een nieuw leven beginnen in het Westen. De Poolse veteranen van deze divisie, het Poolse 2e Korps en overige eenheden verspreidden zich over de hele wereld. Ze vestigden zich met name in Groot-Brittannië en Canada, maar ook in België en Nederland. (https://maczekpantsersoldaten.nl/de-divisie.html)
Het Poolse verzet, dat door historici tot de grootste en best georganiseerde verzetsbewegingen in de Tweede Wereldoorlog wordt gerekend, bestond globaal uit vier groepen: de veruit grootste was de Armia Krajowa (Binnenlandse Leger, AK) die gestuurd werd door de Poolse regering in ballingschap in Londen. ... In 1944 werden alle verzetsorganisaties, met uitzondering van een deel van de AL en NSZ, samengevoegd in een centrale organisatie onder leiding van de AK met het oog op de landelijke opstand tegen de bezetter.... Zo liet in 1940 een Poolse verzetsman, Witold Pilecki, zich vrijwillig gevangennemen en naar Auschwitz sturen om te onderzoeken wat daar gebeurde en om het verzet in het kamp te organiseren. Na zichzelf in 1943 te hebben bevrijd, werden zijn rapporten en die van anderen, zoals Jan Karski die zich in 1942 in het Getto van Warschau begaf om ooggetuige te zijn, naar de geallieerden in Londen en Washington verstuurd. Deze verslagen waren de eerste directe ooggetuigenverslagen van de Holocaust. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog)
Een duistere kant was de actieve participatie van een aantal Polen bij enkele moordpartijen tegen Joden, waarvan de moordpartij in Jedwabne inmiddels de beruchtste is. ... Anderzijds was er in Polen gedurende de Tweede Wereldoorlog geen marionettenregering die collaboreerde met de Duitsers, zoals bijvoorbeeld in Frankrijk. Ook was Polen het enige bezette land dat geen afvaardiging had bij de Waffen-SS en het enige land dat een verzetsbeweging kende, Zegota, die speciaal gericht was op hulp aan de eigen Joodse bevolking. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog)
De Poolse 1e Pantserdivisie zou vanaf augustus 1944 vanuit Normandië doorstoten via België en Nederland naar Duitsland, ondertussen hevig slag leverend en vele steden bevrijdend, waaronder Gent en Breda. De Poolse 1e Onafhankelijke Parachutistenbrigade, nadrukkelijk bestemd voor operaties op Pools grondgebied, vocht in de mislukte Slag om Arnhem.... Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog waren de Poolse strijdkrachten in Europa numeriek de vierde geallieerde strijdmacht, na de Sovjet-Unie, de VS en Engeland. Tot bitterheid van de Polen mochten de Poolse militairen niet meelopen in de overwinningsparade in Londen in 1945, waar landen zoals de Bahama's en Fiji wel mochten meelopen. De Britse regering wilde de relatie met het nieuwe communistische Polen niet verstoren en erkende plotseling de Poolse strijdkrachten in het Westen niet meer. Alleen de piloten, die zo'n belangrijke bijdrage hadden geleverd bij de Slag om Engeland, waar de Poolse 303 Fighter Squadron de hoogste score behaalde van alle RAF-squadrons, werden door de Engelsen uitgenodigd om mee te lopen. De vliegeniers bedankten echter voor de eer; zonder hun medestrijders van de landmacht en de marine zouden zij ook niet meelopen. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog)
De Poolse 1e Onafhankelijke Parachutistenbrigade (Pools: 1 Samodzielna Brygada Spadochronowa) was een Poolse luchtlandingseenheid in de Tweede Wereldoorlog... De eenheid werd in 23 september 1941 in Engeland opgericht en bestond voornamelijk uit Poolse militairen die na de inval van nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie in 1939 naar Frankrijk, en na de val van Frankrijk in 1940, naar Engeland waren gevlucht. De Poolse regering in ballingschap in Londen wilde de brigade met name inzetten ter ondersteuning van de geplande opstand tegen de Duitse bezetter in Polen voordat het Rode Leger Polen zou innemen. De brigade stond onder leiding van Generaal-Majoor Stanisław Sosabowski. Behalve het luchtlandingselement, bestaande uit drie parachutistenbataljons, was de brigade ook uitgerust met zwaardere middelen die bij de bevrijding van Polen zouden worden ingezet.... Toen in augustus 1944 de Opstand van Warschau uitbrak was er de hoop (zowel bij de paratroepen in Engeland als bij de opstandelingen in Warschau) dat de brigade naar Warschau zou worden gevlogen. Terwijl de opstand al anderhalve maand gaande was, werd de brigade vanaf 17 september echter ingezet voor de bevrijding van Nederland tijdens Operatie Market Garden (die uitmondde in de Slag om Arnhem). Met de zware wapens landde een deel van de brigade op 19 september in zweefvliegtuigen ten noorden van de Rijn bij Wolfheze. Aangezien de eerder gelande Britse 1e Airborne Divisie nog maar beperkte controle had over de landingsterreinen gebeurde deze landing onder zware Duitse beschietingen. Toen op 21 september 1944 daadwerkelijk de overige Poolse parachutisten konden worden ingevlogen, waren alle landingsterreinen in Duitse handen en waren de resterende Britse Airbornes samengedreven in de perimeter in Oosterbeek. ... Uiteindelijk werden in de nacht van 24 op 25 september de resterende Britse en Poolse troepen over de Rijn vanuit Oosterbeek teruggetrokken waarmee de Slag om Arnhem was afgelopen.... Voor aanvang van de operatie Market Garden had generaal Stanisław Sosabowski zich kritisch uitgelaten over de plannen. Met name het feit dat de parachutisten ver van het doel afgeworpen zouden worden en geen overrompelingseffect zouden hebben en het feit dat de Britten geen acht sloegen op de Nederlandse inlichtingen over Duitse tanks in de nabijheid vond hij zeer onverstandig. Hij stelde zelfs voor om zijn brigade, toen John Frost de noordkant van de brug nog in handen had, desnoods door de mist te droppen op de zuidkant van de brug in Arnhem. De Poolse parachutisten waren kwetsbaar omdat dat zij bij Driel zonder hun zware wapens moesten springen. Hun antitankbatterij was al samen met de Engelsen op 19 september ten noorden van de spoorlijn bij Wolfheze geland. Sosabowski was buitengewoon gekwetst toen de generaals van het Britse 30e Legerkorps tijdens de infame Conferentie van Valburg zijn argumenten tot het ontzetten van de parachutisten van de 1e Airborne Divisie in de perimeter bij Oosterbeek, en het voortzetten van de slag compleet negeerden. Al snel werd Sosabowski de zondebok voor het falen van het Britse landleger, het 30e Legerkorps. Door de hogere Britse militairen werden de Poolse parachutisten zelfs – en volkomen onterecht – ervan beschuldigd onvoldoende tot vechten bereid te zijn. De Britse parachutisten die daadwerkelijk met de Polen zij aan zij in Oosterbeek hadden gevochten waren een heel andere mening toegedaan. ... Veel van de Poolse militairen die in de Tweede Wereldoorlog aan de zijde van de westerse geallieerden tegen nazi-Duitsland vochten liepen na de oorlog in Polen het risico vervolgd te worden door het communistische regime. Veel veteranen van de 1e Onafhankelijke Poolse Parachutistenbrigade en de Poolse 1e Pantserdivisie en ook veel Poolse vliegers van de RAF, zijn na hun demobilisatie over de hele wereld verstrooid. ... In 1988 werd Sosabowski postuum onderscheiden met het Commandeur Kruis van de Orde Polonia Restituta. De Nederlandse regering heeft in 2005 besloten de 1e Onafhankelijke Poolse Parachutistenbrigade, voor haar inzet in de Slag om Arnhem onder leiding van Generaal-Majoor Stanisław Sosabowski, de Militaire Willems-Orde toe te kennen.... Generaal Sosabowski kreeg postuum de Bronzen Leeuw. Deze zeer hoge dapperheidsonderscheiding is direct na de Tweede Wereldoorlog ook toegekend aan Generaal-Majoor Robert Urquhart de commandant van de 1st British Airborne Division. De uitreiking van de onderscheidingen aan de brigade en -postuum- aan generaal Sosabowski vond op 31 mei 2006 plaats.... Ook draagt, sinds Polen weer een vrij land is, de 6e Poolse Parachutistenbrigade de naam van de generaal en heeft het de tradities van de 1e Onafhankelijke Poolse Parachutistenbrigade geërfd. (https://nl.wikipedia.org/wiki/1e_Onafhankelijke_Parachutistenbrigade)
Museum BRONI I MILITARIÓW aan de Witoszów Dolny 7A te Świdnicy is een klein militair museum dat volgens mij niet lang meer open zal zijn. Er ligt van alles van de tweede wereldoorlog en later. Er staan straaljagers, een tank, pantserwagens, en diverse wapens opgesteld. Zie http://muzeum-broni.com.pl/
In het museum is een heel scala aan voertuigen te zien en een aantal straaljagers. Er kan in een tank worden gezeten en er kan een Kalasjnikov worden vastgehouden. Er lagen heel veel wapens in meer of mindere mate verroest. Ook stond er bier:
Wojtek was een Syrische bruine beer (Ursus arctos syriacus). Het dier is beroemd geworden als mascotte van het Tweede Poolse Legerkorps in de Tweede Wereldoorlog. Wojtek werd in de winter van 1940 op 1941 geboren in de bergen rond Hamadan in Iran. Het dier werd door uit Rusland naar Irak gevluchte Poolse soldaten als jong gekocht van een Perzische jongen. De knaap had het tien weken oude jong gevonden buiten een grot waarin de moederbeer was neergeschoten door een jager. De jongen stopte het bijna verhongerde berenjong in een jute zak. Wojtek of Voytek is een aan de jongensnaam "Wojciech" ontleende koosnaam.[1] In Irak formeerde de Poolse regering in ballingschap in Londen een nieuw Pools leger. Dit leger vocht aan de zijde van de Westelijke geallieerden tegen Italië en Duitsland. Wojtek was opvallend tam en sociaal. Het dier werd daarom erg populair in het Poolse leger. De soldaten van het 22 Kompania Zaopatrywania Artylerii (22ste Artillerie Aanvoer Regiment) van het IIe Legerkorps gaven het dier een vaste plek op de voorbank van een van de legertrucks en het dier maakte, inmiddels als "Soldaat Ie Klasse bij het IIe Poolse Corps", de invasie in Sicilië, de landingen op het vasteland van Italië en de Slag om Monte Cassino mee. Het was niet ongebruikelijk dat Poolse en Russische legereenheden een beer als mascotte hielden. Rond Wojtek of "Soldaat Beer" deden veel verhalen en anekdotes de ronde. Hij zou iedere avond bier hebben gedronken en sigaretten hebben gegeten. Hij sliep met een soldaat, een zekere Pjotr, onder een deken en stal damesondergoed. Wanneer soldaten bedroefd waren troostte Wojtek hen met een poot om de schouder. Aan het front hielp Wojtek munitie te verslepen en hij ontmaskerde met zijn fenomenale reukvermogen, volgens de verhalen, een spion. Na de oorlog, en de ontbinding van het leger van de Vrije Polen in 1947, werd soldaat Wojtek gedemobiliseerd en aan de dierentuin van Edinburgh geschonken. Daar overleed hij op 15 november 1963. In het Sikorski Museum in Londen, gewijd aan de strijd van de Vrije Polen, is een verzameling foto's van Wojtek bewaard gebleven. Over het dier verschenen ook verschillende artikelen, boeken en ten minste een kinderboek.[2] (https://nl.wikipedia.org/wiki/Wojtek)
Over Wojtek zijn twee boeken geschreven, er zijn verschillende gedenkstenen her en der over hem. In Edinburgh is zelfs een standbeeld voor hem opgericht. Wat was zijn achternaam? Hij had geen achternaam. Dat hoefde niet. Hij was een beer. Een mascotte voor de soldaten van het Tweede Poolse Korps en hij vergezelde hen op de oorlogsroute. De marsroute die door Irak, Syrië, Palestina, Egypte en Italië voer staat voor eeuwig ingeschreven in de geschiedenis van het Poolse leger. (https://www.polen.travel/nl/polen-algemeen/historia/de-beer-wojtek-soldaat-van-generaal-anders)
Deze beer doopten ze Wojtek, wat Pools is voor 'vrolijke soldaat'. Ondanks verwoede pogingen om hem voor hun hogere officieren verborgen te houden, liep Wojtek tijdens een ochtendinspectie zelf pardoes tegen een generaal aan. Hoewel de man zo zijn bedenkingen had, cuz reasons, smolt ook zijn hart al snel voor het schriele diertje. Wojtek werd ondergebracht in de tent van een van de hoogste officieren, waar hij wekenlang sliep in een draagbare wastobbe. Het berenjong dronk melk uit een wodkafles en werd onder de jassen van de mannen rondgedragen om hen warm te houden. Wojtek werd het korps hoogsteigen militaire mascotte, die de moraal van de soldaten torenhoog wist op te krikken. Al snel paste de beer zich aan het routineuze leven van de soldaten aan. 's Morgens deed hij de ronde door het kamp, waarna hij zich naar de eettent begaf. Daar deed hij zich tegoed aan melk, marmelade, noten enzovoort. Overdag rende hij achter de appelsienen aan die de soldaten gebruikten als oefengranaten en zodra hij groter en sterker geworden was, mengde hij zich brullend van plezier in de worstel- en bokswedstrijden in het kamp. Zoals elke badass puberende beer living the thug life, kon hij ook genieten van aangestoken sigaretten, die hij smakelijk doorslikte. Wojtek liet zich echter niet bedotten door sigaretten die niet aangestoken waren. Die spuwde hij weer uit. Not cool, man. Wojtek werkte zichzelf echter ook in de problemen. Zo plunderde hij na een kerstfeest (en waarschijnlijk na een teveel aan de wodka waar hij nu oud genoeg voor was) de voorraadkamer van het kamp. Dat werd hem door de soldaten niet bepaald in dank afgenomen. Ook ontdekte hij hoe hij gemakkelijk in de douches kon inbreken en kwam hij er al snel achter hoe deze werkten, waardoor er wel eens een watertekort ontstond. Deze truc kwam het korps in juni 1943 echter van pas, toen de schalkse Wojtek in de vroege ochtend een geïnfiltreerde spion wist te snappen onder de douche. Deze was erop uit gestuurd om een overval op het kamp voor te bereiden. De spion deed het bij de aanblik van de bruine beer die argeloos de wasplaats binnen kwam gestruind, van schrik bijna in zijn broek en gaf zich al snel over, waardoor de overval vermeden werd. Als beloning kreeg Wojtek een groot stuk vlees met bier en mocht hij een langgerekte douche nemen. Nice work, papa bear. Verrassend genoeg was Wojtek niet de enige bruine beer die meereisde met het Poolse leger. Een infanteriebataljon zou van de Iraanse Sjah een beer cadeau hebben gekregen, genaamd Mikael, die bekendstond om zijn woeste temperament. In september 1943 kwam het op een post in Irak tussen Wojtek en Mikael tot een gewelddadige confrontatie. Tot ieders verrassing triomfeerde Wojtek, die Mikael enorm toegetakeld had. Het bataljon probeerde daarna Mikael aan het 22ste Regiment te verpatsen, maar zij besloten Wojteks rivaal aan de zoo in Tel Aviv af te staan. De eigenaar van de zoo bedankte de soldaten daarvoor met een aap. Cuz... Reasons... Toen het regiment in Napels aankwam en er met de boot de doortocht naar Egypte wilde maken, werd Wojtek een plek op het schip geweigerd. De soldaten handelden snel en maakten documenten op met dienstnummer, rank en loonboek voor Private Wojtek, die hiermee zijn eerste militaire titel verkreeg en zo werd goedgekeurd voor de reis. Private Wojtek kwam met zijn Regiment onder meer in de Slag om Monte Cassino terecht in 1944. Terwijl de geallieerden onder vuur werden genomen en munitie en voorraad nodig hadden, stak hij samen met zijn makkers de handen uit de mouwen... De klauwen uit de poot.... De poten uit de vacht. Hoewel hij daar niet voor getraind was, zeulde Wojtek heldhaftig met de 45 kilo wegende kratten met artilleriegranaten in zijn voorpoten naar de opslagplaatsen, zonder er ook maar één te laten vallen. Eén van zijn verzorgers verklaarde later dat de beer al eerder geholpen had met het dragen van munitie, maar dat hij normaal gezien, lui als een beer, er de lege kratten uit zocht om te dragen....Na de Slag om Monte Cassino begon het 22ste Regiment een nieuw embleem te dragen: Wojtek die granaten vervoert. Bij de ontbinding van het leger van de Vrije Polen in 1947 kwam soldaat Wojtek eerst bij een gezin op een boerderij in Schotland terecht, waar hij te gast was bij lokale volksfeesten en zijn opwachting maakte op kinderfeestjes. Daarna werd hij overgebracht naar de zoo van Edinburgh, waar hij regelmatig bezocht werd door zijn oude strijdmakkers. Eén van hen verklaarde dat de beer, wanneer hij zijn naam hoorde, op de grond ging zitten en met zijn hoofd begon te schudden, om aan te geven dat hij een sigaret wou. Op 15 november 1963 overleed Wojtek op 21-jarige leeftijd, deels wegens problemen met zijn slokdarm. (https://p-magazine.com/nl/articles/het-verhaal-van-korporaal-wojtek-een-beer-van-een-militair)
De 22e Artillerie Bevoorradingscompagnie raakte al snel gehecht aan de nieuwe vriend. Vooral omdat de beer een welkome afleiding was van de dagelijkse oorlogsrealiteit. Wanneer de uitgeputte soldaten terugkeerden naar de basis van de compagnie, begroette Wojtek hen altijd vreugdevol, hetgeen de gemoedstoestand van de soldaten enorm verbeterde. Vergelijkbaar was het als hij worstelde met de soldaten. Wojtek won weliswaar altijd maar dat hij vervolgens het gezicht van de soldaat ging likken was voldoende compensatie voor het verlies. Het ontbrak niet aan vele andere grappige situaties. Bijvoorbeeld toen hij een kraan beklom en als een circusartiest aan één arm zwaaide en vervolgens van de kraan afgleed.... Komische situaties gebeurden ook op de stopplaatsen. Wanneer een konvooi halt hield, bonden de verzorgers hem tijdelijk vast aan een paal. Dat was uiteraard voor de vorm. Want als Wojtek zijn plaats wilde wijzigen trok hij de paal simpelweg uit de grond en plaatste hij de paal ergens anders weer in de grond. Dit is echter niets vergeleken met wat hij in Italië uitspookte. Op een gegeven moment verliet Wojtek het konvooi en rende naar het strand. Zonnebadende Italiaanse meisjes renden verschrikt en in grote haast weg terwijl Wojtek in alle rust een bad nam in de zee en na enige tijd braaf terugkeerde naar het legerkamp.... De beer was echter niet alleen de mascotte van de compagnie. Weldra bleek ook dat hij een volwaardige strijdmakker was. Hij sjouwde onder andere munitie tijdens de gevechten bij Monte Cassino. Ondanks de chaos en de exploderende granaten bracht hij dapper munitie naar de artillerieposities. Dat was zo een ongebruikelijk tafereel dat één van de Poolse soldaten dit op papier wilde vereeuwigen. Zijn schets werd spoedig het logo van de 22e Artillerie Bevoorradingscompagnie. De soldaten droegen het als schouderpatch op hun uniform en het logo werd op alle vrachtwagens van de compagnie geschilderd. Hij nam deel aan de strijd niet alleen bij de Slag om Monte Cassino maar ook bij de verovering van de strategisch belangrijke havenstad Ancona, bij de doorbraak van sterke fortificaties in de Apennijnen en bij de inname van Bologna. De militaire carrière van Wojtek floreerde, de beer oefende en vocht aan de zij van de soldaten en daarvoor werd hij beloond met promotie tot de rang korporaal.... Toen de oorlog tegen het einde liep werd de 22e Artillerie Bevoorradingscompagnie overgeplaatst naar Glasgow in Schotland. Winfield Park, waar de soldaten ingekwartierd waren, werd een bijzonder plek. Wojtek werd al gauw de lieveling van de plaatselijke bevolking en er werd veelvuldig over hem in de pers geschreven. De lokale Pools-Schotse vereniging benoemde hem zelfs tot lid. Na de demobilisatie veranderde het lot van de heldhaftige beer ingrijpend. Er werd namelijk besloten om de beer aan de dierentuin in Edinburg te schenken. De directeur van de dierentuin beloofde goed voor Wojtek te zorgen en aan niemand te geven zonder toestemming van de compagniecommandant, majoor Antoni Chełkowski. 15 november 1947 was de dag waarop de soldaten afscheid moesten nemen van Wojtek. De soldaten vergaten hun strijdmakker echter niet. Wojtek werd zeer regelmatig bezocht door zijn oude kompanen en, geen acht slaand op de waarschuwingen van de verzorgers, klommen zij over de omheining om hem te begroeten. Dit duurde tot december 1963. Zijn dood vervaagde echter niet de herinnering aan de beroemde beer. In Edinburg hangt een gedenkplaat ter ere van Wojtek en op zondag 7 november 2015 werd een standbeeld van Wojtek onthuld. Een klein beeldje van de beer bevindt zich ook in het Imperial War Museum in London en in het Canadian War Museum in Ottawa. (https://www.polen.travel/nl/polen-algemeen/historia/de-beer-wojtek-soldaat-van-generaal-anders)
MIŚ WOJTEK - SUMMER ALE Z MIĘTĄ SYRYJSKĄ (https://sklepwrezel.pl/pl/p/MIS-WOJTEK-Summer-Ale-z-mieta-syryjska/77)
MIŚ WOJTEK BRAGGOT BRAGGOT Unikatowe piwo będące produktem fermentacji brzeczki słodowej i miodu. SKŁADNIKI woda, słód jęczmienne: Pilzneński; słód żytni: żytni jasny; mód gryczany (42,1%); chmiel: Columbus; drożdże: S-04 Piwo w stylu Braggot na miodzie gryczanym EKSTRAKT 24,5° ALKOHOL 13,7% (https://browarwrezel.pl/piwo/mis-wojtek-braggot)
Piwo Miś Wojtek Braggot, Browar Wrężel (https://www.allepiwo.pl/pl/p/Piwo-Mis-Wojtek-Braggot%2C-Browar-Wrezel-500ml%2C-butelka/2773)
MIŚ WOJTEK (Wojtek the Bear) - Red Ale with honey-macerated oak... Therefore, I think that a good beer would be a worthy tribute to a brave bear. And if you add the fact that bears love honey – the option chosen by Wrężel seems almost perfect. And everything fits. Nice aroma of honey, caramel and vanilla. Deep dark amber color. Low to medium carbonation. Clear honey-caramel in the taste, oak aroma is very delicate, just adding to a complexity of the flavor. Not very bitter, which makes it approachable to a broader publicity. Very interesting, very nice. A worthy tribute, indeed. (https://beerlander.blogspot.com/2017/01/mis-wojtek-wojtek-bear-red-ale-with.html)
Na de Tweede Wereldoorlog werden zowel de oostgrens als de westgrens naar het westen opgeschoven. De grens aan de Oder en de Neisse is de staatsgrens tussen Polen en Duitsland die na de Tweede Wereldoorlog is vastgelegd als gevolg van geallieerde beslissingen op de conferenties van Jalta en Potsdam. Polen kreeg er uitgestrekte gebieden bij van het overwonnen Duitsland (gebied 1931, zuidelijk Oost-Pruisen, Pommeren, Neder-Silezië, Opper-Silezië, Danzig, Neumark/Oost-Brandenburg), maar verloor anderzijds veel oostelijke gebieden (Kresy) aan de Sovjet-Unie (Litouwse, Oekraïense en Wit-Russische sovjetrepublieken). Dit had voor Polen enorme gevolgen: in de voormalige Duitse gebieden hadden voor de oorlog 9,2 miljoen Duitsers gewoond; zij werden verdreven, gedeporteerd en soms vermoord door de Poolse autoriteiten, bijgestaan door het Sovjet-leger. Aan de andere kant moesten bijna één miljoen Poolse burgers de gebieden die aan Wit-Rusland en Oekraïne toekwamen verlaten; de door Polen verloren oostelijke gebieden waren echter reeds veelal grotendeels door Wit-Russen of Oekraïners bewoond. Polen werd een satellietstaat van de Sovjet-Unie in 1944 en kreeg in 1952 de naam Volksrepubliek Polen. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
Waarschijnlijk het meest indrukwekkende monument van Polen is het concentratiekamp Auswitch, gelegen bij de regionale hoofdstad Oświęcim. Na de inval van Duitsland in 1939 werd de legerbasis hier omgebouwd tot een kamp waar de Poolse politieke gevangenen vastgehouden werden. Al snel groeide dit kamp uit tot het grootste en meest beruchte concentratiekamp van de nazi’s. .. Ruim een miljoen mensen zijn naar het kamp gedeporteerd om hier uiteindelijk om het leven te komen. Na de oorlog werd het kamp het symbool van de verschrikkingen van het nazi-regime. In 1947 werd het kamp tot een herdenkingsplaats ingericht.. De twee complexen Auschwitz en Birkenau zijn nog steeds te bezoeken, en met een rondleiding kom je langs de barakken waar bezittingen van de slachtoffers tentoon zijn gesteld, de gaskamers, verbrandingsovens, het treinspoor met een kopie van een treinwagen en de beruchte poort met de woorden “Arbeit macht frei”. (https://www.reisroutes.nl/blog/polen/bezienswaardigheden-polen/)
Auschwitz-Birkenau was het grootste concentratiekamp van nazi-Duitsland. Gelegen in het door Duitsland bezette zuiden van Polen, Het dankt zijn naam aan de nabijgelegen stad Oświęcim, gelegen op ongeveer 25 kilometer (15,5 mijl) van Katowice. Het complex bestond uit drie hoofdkampen: Auschwitz I - het administratieve centrum; Auschwitz II (Birkenau) — een vernietigingskamp; en Auschwitz III (Monowitz) - een werkkamp. (https://www.getyourguide.nl/katowice-l89846/van-katowice-auschwitz-birkenau-skip-the-line-rondleiding-t334786/?ranking_uuid=ee5339a1-6367-4472-ad06-d5a4fc74bdc5)
De vernietigingskampen werden door de Duitsers in Polen gesitueerd vanwege logistieke redenen, niet vanwege een veronderstelde of feitelijke antisemitische stemming in Polen. Het was eenvoudig goedkoper om een half miljoen West-Europese Joden naar Polen te transporteren dan 3,5 miljoen Poolse Joden naar bijvoorbeeld Frankrijk, ook een land waar veel Joden woonden en antisemitische tendensen konden worden waargenomen. ... Na het einde van de Tweede Wereldoorlog woedde er nog een aantal jaren een quasi-burgeroorlog tussen het nieuwe communistische regime en voormalige, veelal nationalistische, verzetsmensen en het Oekraïense Opstandelingenleger (OePA) in het zuidoosten van Polen. Rechteloosheid en geweld, ook in Silezië, de voormalige Duitse gebieden in het westen van Polen, waren aan de orde van de dag. Vele verzetshelden van de Armia Krajowa of de BCh, zoals Witold Pilecki, en veteranen van de Poolse strijdkrachten in het westen werden terechtgesteld na veelal geheime processen en soms showprocessen. De oorlogsrol van de AK en de Poolse veteranen uit het Westen werd zwartgemaakt en gebagatelliseerd door het nieuwe regime, dat zelf voornamelijk uit AL mensen bestond. Zestien Poolse militaire en politieke leiders, waaronder de laatste commandant van de AK, Leopold Okulicki, die in 1945 op uitnodiging van de Russen onder voorwendsel naar Moskou komen werden gearresteerd en kregen een showproces. Allemaal werden tot lange gevangenisstraffen veroordeeld, Okulicki en enkele anderen kwamen enige jaren later onder verdachte omstandigheden te overlijden tijdens hun gevangenschap. Met deze laatste actie drukte de Sovjet-Unie de laatste mogelijke verzetshaard de kop in en verzekerde zich van haar controlerende invloed op het communistische Polen. Het gevolg hiervan was dat tienduizenden Poolse veteranen in het Westen niet terug konden of wilden naar Polen, ook doordat de oostelijke gebieden van Polen (waar relatief veel veteranen vandaan kwamen) nu bij de Sovjet-Unie behoorden. De Poolse regering in ballingschap in Londen zou tot 1989 bestaan en de belangen behartigen van de veteranen en blijven strijden voor een vrij Polen. Na de val van het communisme en de rehabilitatie van de Poolse veteranen in het Westen draagt de laatste Poolse president in ballingschap, Ryszard Kaczorowski, de presidentiële zegels en andere originele symbolen over aan Lech Wałęsa waarna de regering in ballingschap zichzelf ophief. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog)
In 1945 werd de grens tussen Polen en Tsjecho-Slowakije uit 1920 hersteld. Poolse troepen bezetten vervolgens het noorden van Orava en Spiš op 17 juli 1945. In de daaropvolgende twee jaar waren er gewapende confrontaties en dodelijke slachtoffers in sommige dorpen.... Op 10 maart 1947 ondertekenden Tsjecho-Slowakije en Polen een verdrag dat de basisrechten voor Slowaken in Polen garandeerde. Op 13 juni 1958 ondertekenden de beide landen in Warschau een verdrag waarin de grens werd bevestigd op de lijn van 1 januari 1938" een terugkeer naar de situatie voordat het door de nazi's opgelegde Verdrag van München grondgebied van Tsjecho-Slowakije aan Polen toewees), en sindsdien zijn er geen conflicten over deze kwestie geweest. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog)
Studenten protesteerden in 1968 massaal tegen de communistische dictatuur. In de jaren 1980-1989 werd met massale protesten in Gdańsk onder leiding van Lech Wałęsa van de vakbond Solidarność en met steun van de paus de val van het communisme ingeleid. In augustus 1989 won deze vakbond de verkiezingen, de eerste vrije verkiezingen achter het IJzeren Gordijn. Daarna volgde de ineenstorting van alle communistische regimes van de overige Centraal- en Oost-Europese landen, met als symbolisch hoogtepunt de val van de Berlijnse Muur. Een nieuwe grondwet maakte daarna van Polen een democratie. Polen is na de omwenteling lid geworden van de Europese Unie en heeft forse economische groei doorgemaakt. De welvaart is echter ongelijk verdeeld: er zijn nieuwe rijken, maar er is nog steeds een proletariaat. In 1999 voegde Polen zich bij de NAVO. Sinds 1 mei 2004 is het land lid van de Europese Unie. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
Polen is dit jaar dus 20 jaar lid van de EU!
Following the Second World War, most breweries were nationalized by the Communist Government of the Polish People's Republic. After the collapse of communism and return to capitalism, the market economy returned, international beer companies moved in and a period of consolidation followed. Three companies now control 80% of the Polish beer market (according to data at the end of 2014). At the end of 2013, there were 97 breweries in Poland, including microbreweries and contracted breweries. The most popular Polish beers are Żywiec, Okocim, Tyskie, and Żubr. (https://en.wikipedia.org/wiki/Beer_in_Poland)
The European bison (pl.: bison) (Bison bonasus) or the European wood bison, also known as the wisent[a] (/ˈviːzənt/ or /ˈwiːzənt/), the zubr[b] (/ˈzuːbər/), or sometimes colloquially as the European buffalo,[c] is a European species of bison. It is one of two extant species of bison, alongside the American bison. The European bison is the heaviest wild land animal in Europe, and individuals in the past may have been even larger than their modern-day descendants. During late antiquity and the Middle Ages, bison became extinct in much of Europe and Asia, surviving into the 20th century only in northern-central Europe and the northern Caucasus Mountains. During the early years of the 20th century, bison were hunted to extinction in the wild. By the late 2010s, the species numbered several thousand and had been returned to the wild by captive breeding programmes. It is no longer in immediate danger of extinction, but remains absent from most of its historical range. It is not to be confused with the aurochs (Bos primigenius), the extinct ancestor of domestic cattle, with which it once co-existed. Besides humans, bison have few predators. In the 19th century, there were scattered reports of wolves, lions, tigers, and bears hunting bison. In the past, especially during the Middle Ages, humans commonly killed bison for their hide and meat. They used their horns to make drinking horns. European bison were hunted to extinction in the wild in the early 20th century, with the last wild animals of the B. b. bonasus subspecies being shot in the Białowieża Forest (on today's Belarus–Poland border) in 1921. The last of the Caucasian wisent subspecies (B. b. caucasicus) was shot in the northwestern Caucasus in 1927.[4] The Carpathian wisent (B. b. hungarorum) had been hunted to extinction by 1852. The Białowieża or lowland European bison was kept alive in captivity, and has since been reintroduced into several countries in Europe. In 1996, the International Union for Conservation of Nature classified the European bison as an endangered species, no longer extinct in the wild. Its status has improved since then, changing to vulnerable and later to near-threatened. European bison were first scientifically described by Carl Linnaeus in 1758. Some later descriptions treat the European bison as conspecific with the American bison. Three subspecies of the European bison existed in the recent past, but only one, the nominate subspecies (B. b. bonasus), survives today. The ancestry and relationships of the wisent to fossil bison species remain controversial and disputed. The European bison is one of the national animals of Poland and Belarus.[5][6]... During World War I, occupying German troops killed 600 of the European bison in the Białowieża Forest for sport, meat, hides and horns.[44] A German scientist informed army officers that the European bison were facing imminent extinction, but at the very end of the war, retreating German soldiers shot all but nine animals.[44][45] The last wild European bison in Poland was killed in 1921. The last wild European bison in the world was killed by poachers in 1927 in the western Caucasus. By that year, 48[47] remained, all held by zoos. The International Society for the Preservation of the Wisent was founded on 25 and 26 August 1923 in Berlin, following the example of the American Bison Society. ... Important members were the Polish Hunting Association and the Poznań zoological gardens, as well as a number of Polish private individuals, who provided funds to acquire the first bison cows and bulls. The breeding book was published in the company's annual report from 1932. While Priemel aimed to grow the population slowly with pure conservation of the breeding line, Lutz Heck planned to grow the population faster by cross-breeding with American bison in a separate breeding project in Munich, in 1934.... Heck gained the support of then Reichsjägermeister Hermann Göring, who hoped for huntable big game.[48] Heck promised his powerful supporter in writing: "Since surplus bulls will soon be set, the hunting of the Wisent will be possible again in the foreseeable future". Göring himself took over the patronage of the German Professional Association of Wisent Breeders and Hegers, founded at Heck's suggestion. Kurt Priemel, who had since resigned as president of the International Society for the Preservation of the Wisent, warned in vain against "manification". Heck answered by announcing that Göring would take action against Priemel if he continued to oppose his crossing plans. Priemel was then banned from publishing in relation to bison breeding, and the regular bookkeeper of the International Society, Erna Mohr, was forced to hand over the official register in 1937. Thus, the older society was effectively incorporated into the newly created Professional Association. After the Second World War, therefore, only the pure-blooded bison in the game park Springe near Hanover were recognised as part of the international herd book.[49][50]... The first two bison were released into the wild in the Białowieża Forest in 1929.[51] By 1964 more than 100 existed.[52] Over the following decades, thanks to Polish and international efforts, the Białowieża Forest regained its position as the location with the world's largest population of European bison, including those in the wild.[20] In 2005–2007, a wild bison nicknamed Pubal became renowned in southeast Poland due to his friendly interactions with humans and unwillingness to reintegrate into the wild.[53] As of 2014 there were 1,434 wisents in Poland, out of which 1,212 were in free-range herds and 522 belonged to the wild population in the Białowieża Forest. (https://en.wikipedia.org/wiki/European_bison)
The ancient Greeks and ancient Romans were the first to name bison as such; the 2nd-century AD authors Pausanias and Oppian referred to them as Hellenistic Greek: βίσων, romanized: bisōn.[7] Earlier, in the 4th century BC, during the Hellenistic period, Aristotle referred to bison as βόνασος, bónasos.[7] He also noted that the Paeonians called it μόναπος (monapos).[8] Claudius Aelianus, writing in the late 2nd or early 3rd centuries AD, also referred to the species as βόνασος, and both Pliny the Elder's Natural History and Gaius Julius Solinus used Latin: bĭson and bonāsus.[7] Both Martial and Seneca the Younger mention bison (pl. bisontes).[7] Later Latin spellings of the term included visontes, vesontes, and bissontes.[7]...The word 'zubr' in English is a borrowing from Polish: żubr [ʐubr], previously also used to denote one race of the European bison.[10][11] The Polish żubr is similar to the word for the European bison in other modern Slavic languages, such as Upper Sorbian: žubr and Russian: зубр. The noun for the European bison in all living Slavonic tongues is thought to be derived from Proto-Slavic: *zǫbrъ ~ *izǫbrъ, which itself possibly comes from Proto-Indo-European: *ǵómbʰ- for tooth, horn or peg.[12] (https://en.wikipedia.org/wiki/European_bison)
De grootste rivieren van het land zijn de Wisła (ook bekend als Weichsel; 1047 km) en de Oder (Pools: Odra). Het grootste meer is het Śniardwymeer in het Mazoerisch merengebied met ruim 110 km². In het noordoosten ligt het grootste restant van het Europese oerbos, het oerbos van Białowieża. De gehele zuidelijke grens met Tsjechië en Slowakije bestaat uit gebergte. Langs de Tsjechische grens worden de bergen de Sudeten genoemd , waarvan de hoogste berg de Śnieżka (Sněžka) is (1602 m boven de zeespiegel). Oostelijker gaan de bergen over in het Tatragebergte (onderdeel van de Karpaten). Aan de Poolse kant is de berg Rysy, op de grens met Slowakije, het hoogst met zijn 2499 m boven zeeniveau. Een belangrijke bergpas tussen Polen en Slowakije is de Starorobociańska Przełęcz. Het Tatra-gebergte is een populaire toeristische bestemming. Er is ook het skiresort Zakopane. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
In het noorden van Polen, aan de Baltische kust, kan je een bezoek brengen aan Gdansk, het voormalige plaatsje Danzig. Deze stad wordt ook wel de Parel van de Oostzee genoemd. Gdansk heeft een eeuwenlange geschiedenis, maar vanaf de 13de-eeuw bloeide de stad helemaal uit als belangrijke havenstad. De Hanzestad werd steeds groter en rijker, wat nog steeds te zien is aan de prachtige en rijkelijk versierde historische gebouwen. Verwoest tijdens WO II Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de stad grotendeels verwoest maar de herstel- en restauratiewerken begonnen al snel. Hierdoor zijn historische panden zoals de Oliwa kathedraal, St. Catherine’s Kerk en verschillende stadspoorten zoals de Brama Wyżynna nog te bewonderen. Bezoek er prachtige musea Daarnaast kan je er ook een aantal van de beste musea van het land, zoals het Muzeum Narodowe nationaal museum en het Muzeum Historyczne Miasta Gdanska historisch museum bezoeken. Gdansk staat verder ook bekend om de culinaire scene en het uitgebreide uitgaansleven, waardoor er voor iedereen wel wat te doen is in de stad. (https://www.reisroutes.nl/blog/polen/bezienswaardigheden-polen/#gdansk)
Aan de rechteroever van de rivier de Nogat in het plaatsje Malbork, niet ver van Gdansk vandaan, ligt het prachtige 13de eeuwse Zamek w Malborku, of Slot Mariënburg. Dit kasteel werd in 1274 opgericht door de Teutoonse Orde, een Duitse ridderorde die het kasteel gebruikten om de Poolse vijanden te verslaan en de Baltische regio te kunnen beheersen. Het kasteel is een van de grootste bezienswaardigheden van Polen en is vooral te herkennen aan de oranje daken en het grote formaat. Dit kasteel is met een oppervlakte van 21 hectare namelijk het grootste middeleeuwse kasteel van Europa. Sinds 1997 staat het kasteel op de Werelderfgoedlijst van UNESCO, en het is zeker de moeite waard om een keer te bezoeken. Aanschouw het kasteel ook zeker eens vanaf de andere oever van de Nogat. (https://www.reisroutes.nl/blog/polen/bezienswaardigheden-polen/)
Warschau (Warszawa) is de hoofdstad en grootste stad van Polen met circa 1,7 miljoen inwoners. Andere grote steden zijn Krakau (Kraków), Łódź, Wrocław, Poznań, Gdańsk. De grootste agglomeratie van het land is die van Katowice. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Polen)
Op de grens van Polen en Wit-Rusland is het Woud van Bialowieża gelegen. Dit is het grootste en laatste oerbos van Europa en geeft daardoor een beeld van hoe grote delen van West-Europa er vroeger uitzagen. Het bestaat uit een uitgestrekt en woest gebied met een grote verscheidenheid aan flora en fauna, waarbij je onder andere oude eikenbomen van ruim 500 jaar oud kan vinden. Het park Bialowieża is verder beroemd om de ongeveer 300 wisents die er te zien zijn. Deze Europese Bizons zijn de grootste zoogdieren van Europa en de kuddes die in Bialowieża te vinden zijn zijn de laatste die nog in het wild leven. Verder kan je in het park ook herten, lynxen, wolven, steenarenden en vele andere vogels spotten. Het woud was vroeger het jachtgebied van de Russische tsaar en werd toen al beschermd, maar sinds 1932 is het officieel een nationaal park en mag er niet gekapt of gejaagd worden. Hiermee is het een van de oudste nationale parken van Europa. Het park is alleen met een gids te bezoeken om er zo voor te zorgen dat bezoekers voorzichtig met de natuur hier omgaan. (https://www.reisroutes.nl/blog/polen/bezienswaardigheden-polen/)
Het Pools behoort tot de westerse Slavische talen. Er zijn ook echa terug te vinden van exotische talen als het gotisch, Fins-Hongaars en Celtische dialecten. Het Pools gebruikt het Latijns alfabet. De eerste neergeschreven zin in het Pools is terug te vinden in het boek ‘Ksiega Henrykowska. Vandaag de dag is het Pools de moedertaal van 46 miljoen mensen. Momenteel zijn er niet veel dialecten meer. Het dialect van Warszawa is sinds de Tweede Wereldoorlog zelfs bijna volledig verdwenen. Het Pools is een taal vol valkuilen. Op de grammaticale regels en de spelling zijn tal van uitzonderingen, zelfstandige naamwoorden en adjectieven worden verbogen, werkwoorden worden vervoegd en in bepaalde tijden ook aangepast aan het geslacht van het onderwerp. Voor buitenlanders is vooral de uitspraak een struikelblok, maar wie eenmaal de taal bestudeerd heeft, beschouwt haar veelal als een rijke taal vol vitaliteit en schoonheid. (https://www.polen.travel/nl/polen-algemeen/praktische-informatie/taal)
Enkele basisbegrippen:
Tak [tak] – ja
Nie [njè]– nee
Dziekuje [dzjenkoejè] – dankuwel
Prosze [prosjè]– alstublieft
Dzien dobry [dzjen dobreu] - goedendag
Do widzenia [do vidzenija] – tot ziens
Nie mowie po polsku [njè moevjè po polskoe] – ik spreek geen Pools
(https://www.polen.travel/nl/polen-algemeen/praktische-informatie/taal)
It’s no secret that Poles (just like our German and Czech neighbours) love beer. Some 39% of those who drink alcohol name beer as their preferred beverage, while only 25% opt for wine (according to a CBOS 2019 poll). (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
The history of Polish beer is as old as Poland herself. In fact, it was present in these lands much earlier than the Slavs themselves. Polish word for beer – ‘piwo’ is derived from the pre-Slavic word ‘pivo’ simply meaning: a drink. Beer accompanied both kings and nobles, as well as townspeople and the peasantry, as something that cannot be refused after hard work or in the heat. It is claimed that even king Bolesław I the Brave himself was a great beer lover. How strange nobody used his name in their brand… (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
Ondanks een roerig verleden bleef de brouwindustrie groeien tot het begin van de jaren 1920. Toen Polen een soevereine staat werd, nam deze groei wat af. Ten tijde van de Duitse invasie in 1939 waren er 137 actieve brouwerijen in Polen. Door de verwoestingen tijdens de oorlog bleef er nauwelijks nog een brouwerij over. In 1945 na de Tweede Wereldoorlog werden alle brouwerijen genationaliseerd, maar het duurde nog een tiental jaren vooraleer de brouwindustrie zich hersteld had. Na de val van het communisme werden de brouwerijen opnieuw privébedrijven. Sindsdien kwamen de belangrijkste bedrijven in handen van de grote brouwerijgroepen. De Deense brouwerijgroep Royal Unibrew kocht in 2005 de brouwerijgroep Brok-Strzelec S.A, die vervolgens in december verkocht werd aan de financieringsmaatschappij Van Pur S.A.. In december 2016 werden de Oost-Europese activiteiten van AB InBev (inmiddels gefuseerd met SABMiller) overgenomen door de Japanse Asahi Group Holdings voor een bedrag van 7,3 miljard euro, waaronder de merken als Tyskie, Lech (Polen), Pilsner Urquell (Tsjechië) en Dreher (Hongarije).[1][2] De Poolse biermarkt wordt momenteel overheerst door drie grote brouwerijgroepen, Kompania Piwowarska (eigendom van Asahi Group Holdings), Grupa Żywiec S.A. (61% eigendom van Heineken) en Carlsberg Polska. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Bier_in_Polen)
– Kompania Piwowarska (33,3% marktaandeel), eigendom van Asahi Group Holdings – Bieren: Tyskie, Lech, Zubr, Książęce, Debowe, Wojak, Redd’s (radler) 7 + 1 Drie brouwerijen: Tyskie Browary Książęce (Tychy, Tyskie en Książęce), Lech Browary Wielkopolski (Poznan, Lech), Browar Dojlidy (Bialystok, Zubr). Info: De brouwerij van Tyskie werd opgericht in 1629 en is een van de oudste nog in werking zijnde brouwerijen van Europa. (https://www.brouwerijtour.nl/bier-in-polen)
– Grupa Żywiec S.A. (27,4% marktaandeel), eigendom van Heineken – Bieren: Zywiec, Tatra, Warka, Królewskie, Specjal, EB, Brackie, Leżajsk, Dziki Sad (cider) 8 + 1 Vijf brouwerijen: Żywiec Brewery (Żywiec), Elbrewery (Elblag), Leżajsk Brewery (Leżajsk), Warka Brewery (Warka), Cieszyn Brewery (Cieszyn, op de grens van Polen en Slowakije) (https://www.brouwerijtour.nl/bier-in-polen)
– Carlsberg Polska (17,5% marktaandeel), eigendom van Carlsberg – Bieren: Okocim, Kasztelan, Ksiaz, Bosman, Harnas, Piast, Karmi (“bier voor vrouwen”) 6 + 1 Drie brouwerijen: Okocim Brewery (Brzesko), Kasztelan Brewery en Bosman Brewery. Info: Het hoofdkantoor is gevestigd in Warschau. (https://www.brouwerijtour.nl/bier-in-polen)
– Browar Van Pur (±5% marktaandeel) – Het hoofdkantoor is gevestigd in Warschau. Bekendste bier: Lomza Info: Het vierde concern van Polen met 5 brouwerijen, produceert ook veel voor private labels. (https://www.brouwerijtour.nl/bier-in-polen)
– PERŁA – Browary Lubelskie S.A. – Het hoofdkantoor en de brouwerij zijn gevestigd in Lublin, op 3 kilometer afstand van elkaar. Bekendste bier: Perla (https://www.brouwerijtour.nl/bier-in-polen)
KOMPANIA PIWOWARSKA (ASAHI BREWERIES) A leader on the Polish market (with 33.3% of Polish market share in 2017). Two best selling beer brands are Żubr (13.5% of the market in 2016) and Tyskie (8.7%). ŻUBR ... Full Range: Żubr (pale lager, 6%), Prażubr (unpasteurized lager, 5%) ... Brewery: Browar Dojlidy... Żubr beer – launched in 2003 – was named after our national symbol: a majestic European Bison. Thanks to effective marketing and a very low price point, Żubr is the most popular brand with a whopping 13.5% market share (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
Zubr smaakt als pils, maarwat voller naar mijn beleving. Niet zo zoet als Harnas of karmi. Het goudkleurige bier smaakt prima.
Żubr is een Pools biermerk. Het bier wordt sinds 1768 gebrouwen in Brouwerij Dojlidy (onderdeel van Kompania Piwowarska) te Białystok. Het bier wordt ook gebrouwen in de andere productie-eenheden in Poznań en Tychy. De naam is Pools voor Europese bizon, dit dier staat ook op het logo. (https://nl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBubr)
Een van de meest populaire bieren in Polen is Tyskie. Het is een Pils met 5,6% alcohol en wordt gebrouwen door de Tyskie Browary Książęce. De brouwerij is al sinds 1629 opgericht en de productie is sindsdien nooit meer onderbroken geweest. De heerlijke pils is gebaseerd op het traditionele recept uit de 17de eeuw. De smaak is licht, zacht maar toch relatief sterk. Krijg je al helemaal zin in dit biertje? Goed nieuws, het bier wordt ook gebrouwen door Grolsch, speciaal voor de Nederlandse markt! (https://www.highbeer.nl/uitleg/5x-heerlijke-bieren-uit-polen/)
Flagship Beer: Tyskie Gronie Jasne Pełne (pale lager, 5.2%) Full Range: Tyskie Pszenne (wheat beer, 4.8%), Tyskie Pilzne (pilsner, 5%), Tyskie Palone (dark lager, 2.5%), Tyskie 0.0% (non-alcoholic) ... A long time market leader, only recently dropped to the second place, giving in to a cheaper Żubr. The brand’s name comes from Silesian town of Tychy. The brewery operates since 1613 (most likely even earlier than that!). Tyskie is one of those easy-drinking beers, it’s light and refreshing. (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
Ik heb deze brouwerij bezocht in Tychy, maar daarover later meer...
In de hoofdstad van West-Pommeren Szczecin vind je de brouwerij van Bosman. Het is een pils bier dat door velen wordt geliefd. Sommigen zijn gefascineerd door de subtiele en rijke hoppige smaak. Andere besteden meer aandacht aan de volle helderheid en de dikke schuimlaag. Brouwerij Bosman brouwt dit heerlijke bier al sinds 1840. Zeker de moeite waard om eens te proberen en je eigen mening te vormen over de Bosman pils! (https://www.highbeer.nl/uitleg/5x-heerlijke-bieren-uit-polen/)
Deze brouwerij heb ik niet gezien.
Hevelius Kaper De naam van dit biertje heeft een speciale betekenis. Het is namelijk vernoemd naar Johannes Hevelius, een beroemde Poolse astronoom. Hij bouwde zijn eigen observatorium in Gdansk en had een enorme passie voor sterren. Hevelius Beer werd voor het eerst gebrouwen in Gdansk in 1690. Vandaag, meer dan driehonderd jaar later, wordt dit biertje nog steeds met trots gebrouwen en wordt door vele generaties gekoesterd. (https://www.highbeer.nl/uitleg/5x-heerlijke-bieren-uit-polen/)
Ik heb het bier niet gezien, maar ben ook niet in Gdansk geweest.
Karmi Wat dit biertje zo uniek maakt, is het lage alcoholpercentage. Het bier wordt gebrouwen in de brouwerij van Okocim met klassieke bier ingrediënten. Het heeft een uniek recept dat al jaren ongewijzigd is gebleven. Het biertje heeft een combinatie van een diepe karamelsmaak met Karmi-geuren van cranberry, donkere kers en chocolade. (https://www.highbeer.nl/uitleg/5x-heerlijke-bieren-uit-polen/)
Dit bier heb ik gedronken. Het smaakte inderdaad erg zoet.
Żywiec Brewery (pronounced Zhi-vietz; Polish pronunciation: [ˈʐɨvjɛt͡s] ⓘ) is one of the largest breweries and beer producers in Poland. Founded in 1856 in the town of Żywiec, the brewery manufactures pale lager with a 5.5% alcohol volume. Grupa Żywiec S.A. consists of five main breweries: Żywiec Brewery, Elbrewery, Leżajsk, Warka Brewery and Browar Namysłów. Currently, the Dutch Heineken Group (Heineken International Beheer B.V.), with a 99% shareholding, has control over its major operations. The brewery has the capacity of producing 5 million hls a year, making it the largest brewery in Grupa Żywiec. History Żywiec Bock The brewery started operating in 1856 in the town of Żywiec, which was then part of Austrian Poland.[1][2] It was owned by the Habsburg Imperial Family until its confiscation by the post-WWII Communist government of Poland. At the beginning of the 1990s a court case was started by the descendants of the original owners, who sued the Polish government demanding $77 million[3] compensation for the nationalisation and the use of the Habsburg family name and coat of arms for marketing purposes. The case was settled out of court on undisclosed terms in December 2005.[4][5] Żywiec Brewery began distribution to other towns of the Austro-Hungarian Empire in 1913. In the 1990s, the brewery was acquired and modernized by Heineken International. Beers Żywiec Porter The brewery produces several brands of beer, usually pale lagers ranging from 5.6% to 9.5% abv, including Żywiec Jasne Pełne or Żywiec Beer, a 5.5% abv pale lager, which has been brewed in the town of Żywiec, Poland for almost 150 years, and Żywiec Porter, a dark porter once brewed in Cieszyn Brewery. Żywiec Beer is sold by the 1pt. can, 1pt. bottles and by the keg. In the United States, it is sold by 12-pack and 6-pack bottles (330 ml / US 11.2 oz.) as well as 500ml cans and bottles. It is still brewed by means of traditional methods using all-natural ingredients and mountain spring water. Logo The Żywiec logo includes all of the most important historical symbols of the brewery and Poland itself. Żywiec Beer's prominent front label displays a man and woman, who dance the Krakowiak, a traditional dance of the area of Kraków in historic Lesser Poland. This dancing couple is dressed in classic Polish folk dancing clothes. Kraków's coat of arms is represented with the crown in the middle of the couple. The coat of arms is also represented by the three spruce trees displayed on the bottom of the label and the year 1856 on top underneath the crown. The name Żywiec is placed on the red sash across the middle of the label with the golden trimming. The Żywiec logo is the most famous mark and brand of beer in Poland and the trademark of the entire brewery. (https://en.wikipedia.org/wiki/%C5%BBywiec_Brewery)
Wist je al dat je Zywiec uitspreekt als "je-vi-ets"? Proost! Of.. Na zdrowie! (https://www.bierista.nl/zywiec-porter)
Grupa Żywiec, associated with the Dutch Heineken, is the second beer producer in Poland in terms of market share. In 2017, the company had 27.4 percent market share. The most popular beer brands it produces are: Tatra (5.3% of market share in 2016) and Żywiec (5%). ŻYWIEC Flagship Beer: Żywiec Jasne Pełne (pale lager) Full Range: Żywiec Białe (witbier/wheat beer), Żywiec Marcowe (märzen beer), Żywiec APA (American pale ale), Żywiec Amerykańskie Pszeniczne (American wheat beer), Żywiec Porter, Żywiec Bock, Żywiec Saison, Żywiec Bezalkoholowe (non-alcoholic lager) ... Żywiec is one of the most recognizable Polish beer brands internationally. The brewery was founded in 1856. Thanks to the heroism of his employees, it avoided destruction and produced beer almost continuously – both during World War II and the German occupation – as well as later on. In the 1950s, the label was altered to draw the attention of American Polonia (Polish diaspora in the US), with references to folklore and regional traditions. In Grupa Żywiec, almost every other litre of beer is exported abroad. In order to keep up with the latest trends and raising popularity of craft beers, the Żywiec range has expanded tremendously. The classic pale larger is still inexpensive, but the specialty brews are a little bit pricier. (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
EB ... wordt gebrouwen door Browar Elbląg. De brouwerij maakt deel uit van de Grupa Żywiec, dat 61% eigendom is van Heineken. EB heeft verschillende soorten biertjes. Zo is er de EB Premium, een blonde lager met een alcoholpercentage van 5,2%. Liever een donkerbruin biertje met een hoger alcoholpercentage? Ga dan voor de EB Porter. EB bier wordt gebrouwen sinds 1870. (https://www.highbeer.nl/uitleg/5x-heerlijke-bieren-uit-polen/)
TATRA Flagship Beer: Tatra Jasne Pełne (pale lager, 6%) Full Range: Tatra Mocne (strong lager, 7%), Tatra Niepasteryzowane (unpasteurized lager, 5%) ... Brewery: Browar Leżajsk @ Grupa Żywiec (Heineken)... Inexpensive mass-brand. Tatra Jasne Pełne is a classic lager. Tatra Mocne has a higher alcohol content and more pronounced bitterness. You’ll find the brand by characteristic logo with a portrait of a Góral – Polish highlander. (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
WARKA Flagship Beer: Warka Classic (pale lager, 5.7%) Full Range: Warka Strong (strong lager, 6.5%), Warka Radler (various flavours, lager mixed with lemonade, 2%) Warka 0.0% (non-alcoholic lager) ... Brewery: Browar Warka ... A fairly basic and light Polish lager. Brewed in one of the oldest breweries in Poland. Subtle flavour, not overly bitter. Patriotic white & red design. Other Żywiec Group brands: Królewskie, Leżajsk, Namysłów, EB, Specjal, Brackie, Braniewo, Kozackie, Zamkowe, Złoty Denar, Kujawiak, Strong (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
Perła – Browary Lubelskie is a brewery group located in Lublin. Two of their breweries (Lublin and Zwierzyniec locations) were founded in XIX century by the Vetter family. PERŁA Flagship Beer: Perła Jasne Pełne (pale lager, 5.6%) Full Range: Perła Chmielowa (pilzner, 6%), Perła Bezalkoholowa (non-alcoholic), Perła Niepasteryzowana (unpasteurized lager, 6%), Perła Mocna (strong lager, 7.6%), Perła Koźlak (bock, 7%), Perła Miodowa (honey-spiced lager, 6%), Perła Porter Bałtycki (Baltic porter 9.2%) (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
Named after a pre-war beer brand “Perełka” ... Very decent, affordable beer. The label has a classic design, featuring Lublin’s green & red coat of arms with a white buck. (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
Perła – Browary Lubelskie S.A. is a Polish brewery. Founded in 1844 in the abandoned ruins of a monastery, in 1846 it began brewing a Helles-style beer using bottom fermenting technology. A second brewery opened in 1914. Both breweries were nationalized by the post-war Polish People's Republic. In 1992, the company was privatized and became a joint stock company. In 2001, the brewing operations were moved to the second site and the first site became a corporate headquarters.[1] In 2014, the company renamed itself to Perła – Browary Lubelskie S.A (Perla – Lublin Breweries). Perła currently owns two breweries, one in Lublin and one in Zwierzyniec. It is available in UK, US, Germany and Australia and is the largest independent brewery in Poland.[1] Perla (Pils 5% ABV) was awarded a Bronze Medal at the International Beer Challenge BC 2010 awards in the UK. ... The bottles are typically green with a label that prominently features the green-and-red coat of arms of Lublin that features a white buck. The buck is locally called "Claudy", and the story is that he was caught in a vine of hops and fell in a pond, creating the famous pilsner. (https://en.wikipedia.org/wiki/Browary_Lubelskie)
Perła – Browary Lubelskie S.A. is one of the largest regional beer producers in Poland and the undisputed leader of this industry in the Lublin region. The company includes a modern production plant located at Kunickiego 106, the seat of the Company’s Management Board located in the building of the historic Brewery at Bernardyńska 15 in Lublin and the historic Brewery in Zwierzyniec.... We have been brewing continuously since 1846 Many years of experience guarantee the high quality of the produced beer. ... In the heart of the hop region of Poland For production, we use local varieties of hops valued throughout Europe. ... The leader of the beer industry in the region Perła beer is one of the most recognisable products of the Lublin region. (https://perla.pl/en/)
Perła Chmielowa is the leading product of the brewery. The finest quality ingredients, the use of the best hops of the Lubelskie region, and the original centuries old recipe have the greatest influence on the unique attributes of this beer, its characteristic bitterness and the golden color. Owing to this Perła Chmielowa is able to meet the demands of the most exacting gourmets and boast worldwide appreciation. (https://www.beeradvocate.com/beer/profile/1781/5032/)
Aroma has some faint grain malt, with the hint of a flowery hop. Taste is sweet throughout and then a bit of bitterness comes in at the end and extends into the aftertaste. Sweet malted grain is the main flavor. Also the combo of malt and hop make for a sweet prune touch. Medium mouth feel. Clean finish but a long lingering aftertaste. Okay carbonation. The higher ABV% is felt. Musky with the sweet prune. Apr 08, 2024 (https://www.beeradvocate.com/beer/profile/1781/5032/)
Appearance: Clear bright gold. Large white head. Little lacing. Aroma: Bready malts. Noble hops. Taste: A bit of sweetness up front. Floral hops follow. Finish is a tad spicy. Mouthfeel: Smooth. Clean. Crisp. Medium bodied. Well carbonated..... Apr 08, 2024 (https://www.beeradvocate.com/beer/profile/1781/5032/)
Perła Export... Lager beer Alc. 5,2% ... Characteristic A beer with a subtle aroma of hops, which is especially popular among young consumers. A unique light lager that perfectly quenches thirst. What makes it so special? The sublime note of bitterness has won over a wide range of consumers. The subtle aroma of hops and the fresh and strong taste are the quintessence of traditional brewing methods and the latest solutions used in brewing. (https://perla.pl/en/products/perla-export/)
Het smaakt als een echte pils. Lekker!
Perła Chmielowa... Lager beer Alc. 6,0% Characteristic The flagship product of Browary Lubelskie. Thanks to the use of the best Lublin hops and an original recipe, Perła Chmielowa is appreciated by gourmets in Poland and abroad. What makes it so special? It is brewed in the Lublin brewery located in the heart of the Polish hop region. The use of the best Lublin hops contributes to the unique taste of this beer. The strong, pleasant aroma of aromatic hops and the characteristic bitter taste make Perła Chmielowa appreciated even by the most demanding beer lovers. (https://perla.pl/en/products/perla-chmielowa/)
Perła Bezalkoholowa ... Light non-alcoholic beer Alc. 0,0% ... Characteristic Non-alcoholic lager with a characteristic beer bitterness and a distinct hop aroma. What makes it so special? Zero alcohol content in Perła Bezalkoholowa allows its consumers to enjoy the taste of beer whenever they feel like it. Perła Bezalkoholowa = no limits. Thanks to the applied dealcoholization process, it was possible to create the highest quality alcohol-free beer, which retained all the qualities of classic beer. (https://perla.pl/en/products/perla-bezalkoholowa/)
Perła Miodowa ... Light honey beer Alc. 5,4% ... Characteristic A honey-flavoured version of the classic Perła Chmielowa. What makes it so special? The beer owes its unique aroma and taste to the combination of the bitterness characteristic of Perła Chmielowa and the delicate sweetness of multiflorous honeys from the Lublin region. (https://perla.pl/en/products/perla-miodowa/)
LECH Flagship Beer: Lech Premium (pale lager, 5%) Full Range: Lech Pils (Pilsner, 5.5%), Lech Free (non-alcoholic), Lech Lite (pale lager, 3.5%), Lech Ice (various flavours, lager mixed with lemonade, 2%) ... Brewery: Lech Browary Wielkopolski ... Lech Premium is one of Kompania Piwowarska’s leading brands that has been on the market since the early 1980s. The name “Lech” was supposed to refer to the beginnings of the Kingdom of Poland. Early labels featured the Piast noble with thick hair and impressive mustache, raising a beer stain. Today you’ll find it in a distinctive green bottle. The beer itself is a pale lager in style, mild and easily drinkable. (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
CARLSBERG POLSKA (CARLSBERG GROUP)
In 2017 Carlsberg Polska had 17.5 percent market share by volume. Their most popular brand is Harnaś (7.5% of the market) – a low-priced value lager.
HARNAŚ
.... Flagship Beer: Harnaś Jane Pełne (pale lager, 6%) ... Brewery: Browar Okocim & Browar Kasztelan ... Harnaś character is modeled on the title character of the iconic 1970’s TV series “Janosik”. The show is set in the early 19th century, where Janosik is the leader of a group of highlanders who helped the poor and fought the invaders (think – Polish Robin Hood). Harnaś is quite a young brand (only 15 years old), but from a well established brewery. It’s refreshing, cheap & cheerful. (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
Since 1845, the Okocim Brewery has cultivated the best traditions of brewing. The many years of experience, the secrets of the brewmasters, the unique composition and crystal clear water inspired to create the outstanding Harnaś Harnas. The secret behind the quality of this beer is its proven recipe. The perfect combination of ingredients ensures its deep, full-bodied flavour. The aroma bouquet is mainly made up of malt and cereal with a delicate bitterness in the aftertaste. (https://brewver.com/beers/357720/Harna%C5%9B-Jasne-Pe%C5%82ne)
Harnaś - een merk licht pilsbier , geproduceerd in Polen door het Carlsberg Polska SA- concern in Browar Okocim . Het alcoholgehalte bedraagt 5,8% vol. [1] (extract 11,8% w/w) [2] . Het wordt verkocht in statiegeldflessen van 0,5 l, flessen van 0,66 l in de Lidl-keten en blikjes van 0,5 l. Het is ook verkrijgbaar in verzamelverpakkingen. Naast Harnaś Jasny Pełny is er seizoensgebonden nog een andere biervariant verkrijgbaar: Harnaś Grzaniec .(https://pl.wikipedia.org/wiki/Harna%C5%9B_(piwo))
Harnaś Jasne Pełne Beer type:Pale LagerABV:6%Brand Origin:Poland Since 1845, the Okocim Brewery has cultivated the best traditions of brewing. The many years of experience, the secrets of the brewmasters, the unique composition and crystal clear water inspired to create the outstanding Harnaś Harnas. The secret behind the quality of this beer is its proven recipe. The perfect combination of ingredients ensures its deep, full-bodied flavour. The aroma bouquet is mainly made up of malt and cereal with a delicate bitterness in the aftertaste. (https://www.carlsberggroup.com/products/harnas/harnas-jasne-pelne/) (https://www.pintplease.com/en/beer/17208/harnas_jasne_pe_ne)
De merknaam doet denken aan Brouwerij Het Platte Harnas (https://www.brouwerijhetplatteharnas.nl/), een brouwerij uit Barneveld.
Brouwerij Het Platte Harnas is sterk verbonden met Barneveld. Alle vier de brouwers zijn geboren en getogen Barnevelders. Het bier is dan ook met recht écht Barnevelds bier te noemen, en de brouwerij een echte Barneveldse bierbrouwerij. (https://www.brouwerijhetplatteharnas.nl/barneveld/)
Harnas Browar Okocim S.A. (Carlsberg)... Browar Okocim S.A. (Carlsberg) PolandStyle:European Pale Lager ... ABV:6.2% ... Bottle design isn't particularly inviting, and no idea who the guy is or why he is wearing such a silly hat. Sugar listed on the ingredients which is quite rare. Great to see it is 5.8% and not 5%, probably the added sugar gives it an alcohol boost. Pretty ok head, quite dark colour for a pilsner. Not many bubbles coming through from underneath, and quite large bubbles in the head. The head unfortunately dies down quite fast. Sweet malt dominates the aroma, with some faint apricotty hoppy undertones. Mouth feel is rather watery and the effervescent aftertaste on the tongue lacks flavour, and kind of tingles. And it's kind of syrupy, I guess that's from the sugar that hasn't fermented.Flavour is quite sweet, and it kind of lacks hops...reminds me of a German Helles a bit. There is nothing wrong with it, the balance of sweetness and bitterness is ok..it just lacks mouth feel and excitement. It is pretty good value though (so gets some extra overall points) it's one of the worst Polish beers for me. Nov 28, 2023 (https://www.beeradvocate.com/beer/profile/568/20891/)
It's was very good, not at all full compared to other beers, it kinda felt like a mouth full of harnas is very empty, very fluffy in a sense. The flavour was very light beer, quite normal with a hint of apple. It kinda felt as if you have the shell of a green apple and bite into it and the initial bite is the flavour, so it's very light, I would like this flavour during the summer and for a bbq but the beer by itself is great. (https://www.pintplease.com/en/beer/17208/harnas_jasne_pe_ne)
Het is inderdaad een licht bier dat niet echt bitter is, maar vooral zoet.
Harnaś (zu deutsch: Räuberführer) ist ein Bier aus Polen mit einem Alkoholgehalt von 5,8 % Vol.[1] Es wird in der Brauerei in Sierpc und der Brauerei Okocim in Brzesko gebraut, die Teile des dänischen Carlsberg-Konzerns sind. Die Tradition des Bierbrauens in Sierpc und Brzesko stammt aus dem Mittelalter, die derzeitigen Brauereien entstanden Mitte des 19. Jahrhunderts bzw. Mitte des 20. Jahrhunderts. Im Logo ist ein Räuberführer in der Tracht der Podhalanie (Goralen der Tatra und des Podhale) sowie der Bergkamm der Hohen Tatra. Wort- und Bildmarke sind eine Anspielung auf Janosik, den Robin Hood der Tatra. (https://de.wikipedia.org/wiki/Harna%C5%9B)
Juraj Jánošík ([ˈjuʁaj ˈjɑːnɔˌʃiːk]; Juraj = Georg; auch: Jur, Juro, Jurko Jánošík, polnisch: Jerzy Janosik, tschechisch: Jiří Janoušek, ungarisch: György Jánosik;[1] * 25. Januar 1688 in Terchová; † 18. März 1713 in Liptovský Mikuláš) war ein slowakischer Räuberführer und Nationalheld der Slowaken. (https://de.wikipedia.org/wiki/Juraj_J%C3%A1no%C5%A1%C3%ADk)
Juraj Jánošík (first name also Juro or Jurko, Slovak pronunciation: [ˈjuraj ˈjaːnɔʃiːk]; baptised 25 January 1688, died 17 March 1713) was a Slovak highwayman. Jánošík has been the main character of many Slovak novels, poems, and films. According to the legend, he robbed nobles and gave the loot to the poor, a deed often attributed to the famous Robin Hood. The legend is known in neighboring Poland (under the name Jerzy Janoszik also Janosik, Janiczek or Janicek[1]) and the Czech Republic as well as Slovakia. The actual robber had little to do with the modern legend, whose content partly reflects the ubiquitous folk myths of a hero taking from the rich and giving to the poor. However, the legend was also shaped in important ways by the activists and writers in the 19th century when Jánošík became the key highwayman character in stories that spread in the north counties of the Kingdom of Hungary (much in present Slovakia) and among the local Gorals inhabitants of the Podhale region north of the Tatras. The image of Jánošík as a symbol of resistance to oppression was reinforced when poems about him became part of the Slovak and Czech middle and high school literature curriculum, and then again with the numerous films that propagated his modern legend in the 20th century. During the anti-Nazi Slovak National Uprising, one of the partisan groups bore his name. (https://en.wikipedia.org/wiki/Juraj_J%C3%A1no%C5%A1%C3%ADk)
Harnaś - a Slavic title given to a commander of mountains footpad units. (https://en.wikipedia.org/wiki/Juraj_J%C3%A1no%C5%A1%C3%ADk)
OKOCIM Flagship Beer: Okocim Jasne Okocimskie (pale lager, 5.2%) Full Range: Okocim Mocne (strong lager, 7.1%), Okocim Klasyczna Pszenica, Okocim Mocne Dubeltowe, Okocim Mistrzowski Porter, Okocim Radler (various flavours, lager mixed with lemonade, 0.0%-2%) , Okocim 0.0% (non-alcoholic lager), Okocim O.K. (export lager, 5.6%) ... Brewery: Browar Okocim Okocim Brewery was founded in Brzesko in 1845. Before World War II Okocim beer was already a popular brand. After the war, the brewery was nationalized. During the communism Okocim was one of the only two breweries (next to Żywiec) which were allowed to export their products. In the 90’s, the brewery was privatised again. In 2004, Carlsberg took full control over the brewery. The flagship bottle – Okocim Jasne Okocimskie – is crisp and refreshing. The rest of the range is slightly pricier, but worth a try. Other Carlsberg Polska brands: Kasztelan, Karmi, Piast, Książ, Bosman (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
Al is er ook een alcoholvrije variant:
VAN PUR Van Pur was set up in 1989 and today it operates 5 breweries across Poland. Van Pur is also brewing private label beers for the largest European chains, so it’s quite possible that you tried their beers already without even knowing it. (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
ŁOMŻA Flagship Beer: Łomża Jasne (pale lager, 5.7%) Full Range: Łomża Ciemne (schwarzbier/dark lager, 4.5%), Łomża Wyborowe (premium lager, 6%), Łomża Niepasteryzowane (unpasteurized lager, 6%), Łomża Pszeniczne (wheat beer, 0.0%), Łomża Miodowe (honey-spiced lager, 5.7%), Łomża Radler (various flavours, lager mixed with lemonade, 0.0%-2%), Łomża 0.0% (non-alcoholic), Łomża Jane Pełne (classic pale lager, 6%) ... Brewery: Browar Łomża A popular brand of light Polish lager. It’s not overly bitter, making it the perfect approachable choice. The oldest variation of the brand is Łomża Wyborowe, formerly Łomżyńskie Wyborowe, brewed since the beginning of the brewery’s existence, i.e. since 1968. Other Van Pur Brands: Brok, Korona, Kanclerz, Van Pur, Strzelec, Śląskie (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
The craft beer revolution began in Poland in 2011, when contract brewery Pinta introduced their first IPA-style ale called Atak Chmielu (Hops Attack). Today, there are thousands craft beer premieres every year (2457 new beers in 2018 alone), their market share is growing, but is still relatively small. With higher quality comes a higher price, and many consumers are not ready to pay more at this point. There are so many craft breweries, I won’t be able to list them all, but here’s a few of them off top of my head (in no particular order): Pinta, Czarna Owca, Browar Stu Mostów, Perun, Maryensztadt, Artezan, Hoplala. (https://www.polonist.com/polish-beer-brands/)
Beer from small regional breweries, grouped in the Association of Polish Regional Breweries (Stowarzyszenie Regionalnych Browarów Polskich), crafts, contracted breweries and brewpubs has become very popular and desired by consumers. (https://en.wikipedia.org/wiki/Beer_in_Poland)
Pinta - een Poolse ambachtelijke brouwerij gevestigd in Wieprz , een van de pioniers van de bierrevolutie in Polen. In de periode vanaf het debuut van de brouwerij in 2011 tot eind 2022 is de hoeveelheid bier die Pinta jaarlijks brouwt gestegen van 780 hl naar 27.307 hl. Gedurende deze tijd werden er in de brouwerij meer dan 400 verschillende bieren gemaakt [1] .... Pinta werd in 2011 opgericht op initiatief van Ziemowit Fałat, Grzegorz Zwierzyna en Marek Semla als de vierde contractbrouwerij in Polen, na Browar Zamkowy in Radom , Stary Kraków en Browar Gontyniec . Het idee achter de oprichting ervan was om de cultuur van het drinken van bier in Polen en de diversiteit aan bierstijlen te promoten [2] . De première van de eerste Pinta-brouwerijbieren vond plaats op 7 mei 2011, tijdens het 2e Good Beer Festival in Wrocław . De aanzet voor de oprichting van de brouwerij was het commerciële en imagosucces van het Grodzisk-bier , dat opnieuw werd geactiveerd op initiatief van Ziemowit Fałat en Grzegorz Zwierzyna, 17 jaar na het brouwen van de laatste batch van dit bier in de thuisbrouwerij in Grodzisk Wielkopolski. Het bier onder het merk A'la Grodziskie werd op 26 mei 2010 volgens het recept van Ziemowit Fałat gebrouwen in een hoeveelheid van 5 hl in de brouwerij Grodzka 15 in Lublin . Dit bier ging op 18 juni 2010 in première op het Birofilia Festival in Żywiec . In 2018 verleende Pinta een franchise voor zijn eerste bedrijfspub - multitap PINTA Wrocław [3] . Momenteel opereren de pubs PINTA Warszawa en PINTA Sopot ook in dezelfde formule. In 2023 werd in Węgierska Górka ook een lokale franchisepub opgericht, PINTA Beskidy & Restauracja Praw. In maart 2019 was Pinta een van de eerste ambachtelijke brouwerijen in Polen die begon met het schenken van bier in blikjes van een halve liter. In hetzelfde jaar openden de oprichters van Pinta een stationaire brouwerij in Wieprz, die helemaal opnieuw werd opgebouwd. (https://pl.wikipedia.org/wiki/Browar_Pinta)
Żywiec Białe Wheat beer, pasteurised, abv, alcohol 4.9% vol. Żywiec Białe beer is distinguished by its crisp taste, which it owes to its mild bitterness and a note of coriander. A white wheat beer, belonging to the lighter beers. It is distinguished by its refreshing taste and natural turbidity. It contains everything that is best about wheat beer. It is light and delicate, and is further attracted by the addition of coriander. The foam is white, abundant and holds perfectly in the glass. The brand’s icon, the so-called dancing couple, is one of the most recognisable and at the same time the most valuable trademarks on the Polish market; it is also the best known Polish beer abroad. The dancing couple refers to the pre-war tradition of placing folklore elements on Polish trademarks and in advertisements for the Archduke Brewery in Żywiec. (https://grupazywiec.pl/en/marki/zywiec-biale/)
Ingredients: water wheat malt barley malt natural aroma hops and hop extract coriander Turbidity and sediment are natural characteristics of the product. (https://grupazywiec.pl/en/marki/zywiec-biale/)
Het bier heeft een zachte smaak.
Kortom in Polen is bier te vinden!
In de diverse supermarkten keek ik rond:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten