Speciaalbier?

Onlangs dronk ik een speciaalbier van Texels. Frisse wind, maar geen natte wind. Het deed me denken aan een doodgeslagen radler. Het blonde bier met wit schuim heeft 3.9%. Wat voor bier is het?

Texels Frisse Wiend

Een licht blond bier met een verfrissende smaak van citrus, koriander en een snufje zeezout (alcohol 3,9%). ... Ingrediënten: Water, gerstemout, hop, curacaoschil, koriander, suiker, gist en zeezout Alcoholpercentage: 3.9 Vol. % https://www.texels.nl/bieren/texels-frisse-wiend-speciaalbier

Texels Frisse Wiend is een licht blond bier met een verfrissende smaak. De citrusachtige tonen van curaçaoschil, de subtiele kruidigheid van koriander en de ziltigheid van een snufje zeezout creëren een uniek en smaakvolle ervaring. https://bierenborrels.nl/product/texels-frisse-wiend/

Ach ja, het zout proefde ik niet. Het klinkt mooi 'zeezout', maar tegelijk merk je het niet. Het was leuker geweest als het te merken was geweest. Ik vermoed dat 

In Nederland krijgen veel mensen te veel zout binnen. Het komt zelden voor dat mensen te weinig zout binnenkrijgen.

Te veel zout kan negatieve effecten hebben op je gezondheid. Denk aan een verhoogde bloeddruk en nierproblemen. https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/zout-en-natrium.aspx#blokwat-zijn-de-gevolgen-van-te-veel-zout?

Als smaakmaker wordt meestal keukenzout aan gerechten toegevoegd. Langdurig gebruik van te veel zout kan leiden tot ernstige gezondheidsschade. Zout verhoogt weliswaar de smaak van veel voedingsmiddelen, maar wordt niet als 'smaakversterker' gezien. https://nl.wikipedia.org/wiki/Smaakversterker Ik had ergens gehoord dat zout de smaak van andere stoffen kan versterken, dus ik vermoed dat het de citrus versterkt. Maar of dat zo is, geen idee...

Frisse Wiend is een verfrissend bier met een lichte en fruitige smaak. Het heeft een subtiele citrussmaak die samenkomt met een milde bitterheid, waardoor het ideaal is voor een warme zomerdag. Het bier heeft een lichte body en is gemakkelijk doordrinkbaar, met een verfrissende afdronk die doet verlangen naar een volgende slok. De citrusachtige tonen van curacaoschil, de subtiele kruidigheid van koriander en de ziltigheid van een snufje zeezout creëren een unieke en smaakvolle ervaring.

https://www.biernet.nl/bier/merken/texels-frisse-wiend

ZICHT/KLEUR

Lichtblond.

GEUR

Een frisse, kruidige geur.

SMAAK

Een frisse smaak van Curaçaoschil, kruidigheid van koriander en een snufje ziltigheid van zeezout.

AFDRONK

Fris en licht bitter.

https://www.mitra.nl/product/texels-frisse-wiend-30cl

Texels Frisse Wiend

Biertype: Blond(e)

Smaakcategorie: Soepel & Subtiel https://www.nederlandsebiercultuur.nl/databank/bier/21058-texelsfrissewiend

Texels Frisse Wiend is een Pale Ale met 3,9% alcohol. Texels Frisse Wiend wordt gebrouwen door Texelse Bierbrouwerij in Oudeschild.... Frisse Wiend is een speciaalbier van Texelse Bierbrouwerij uit Texel. Dit Pale Ale bier heeft een verfrissende smaak met lichte citrusachtige tonen.

Brouwerij Texelse Bierbrouwerij

Land Nederland

Gebrouwen sinds 2025

Biersoort Pale Ale

Kenmerk Sessionbier, Speciaalbier

Alcohol 3,9% https://www.biernet.nl/bier/merken/texels-frisse-wiend

Ah hier komt aan het licht dat dit lichte bier een blond(e) / pale ale is. Dus een bovengistend blond bier met weinig alcohol. Op het etiket staat niet 'pale ale', maar 'speciaalbier'!? 

Maar wat is speciaalbier?

Wist je dat de naam speciaalbier alleen in Nederland bestaat? Officieel is deze naam niet eens opgenomen in Het Groene Boekje, dus wordt het woord ook niet officieel erkend. Maar in de volksmond komt het woord speciaalbier toch vaak voor. Dat heeft er mee te maken omdat wij in het verleden de bierstijl Pils als ‘normaal bier’ beschouwen. Vanwege de opkomst van verschillende bierstijlen hebben wij al deze bierstijlen daarom samengevat als ‘speciaalbier‘. https://www.bierfamilie.nl/speciaalbier/?filter_biersoorten=dark-i-p-a

‘Speciaalbier’ – we gooien die term te pas en te onpas in het rond. Vraag in een willekeurig café om een speciaalbier, en je krijgt waarschijnlijk een uitgebreid aanbod van exotisch klinkende namen en kleuren op je bord. Maar wat bedoelen we eigenlijk met ‘speciaalbier’? En belangrijker: klopt die term wel?

Spoiler alert: nee, niet echt. https://wakkerbier.nl/2025/01/13/wat-is-speciaalbier-eigenlijk/

In Nederland is de term ‘speciaalbier’ een verzamelnaam geworden voor bieren die niet onder de standaard pilsener vallen. Denk aan blond, tripel, IPA, stout, en alles daartussenin. Maar hier zit de crux: deze term impliceert dat deze bieren ‘speciaal’ zijn. Terwijl, laten we eerlijk zijn, bijna elk bier op zijn eigen manier speciaal is.

‘Speciaalbier’ is vooral een marketingterm die handig werd bedacht om ‘anders dan pils’ te communiceren. Pils was jarenlang de standaard in Nederland. Dus alles wat afweek, kreeg een speciaal tintje. Maar duik je wat dieper in de bierwereld, dan ontdek je dat deze term weinig zegt over de stijl, smaak, of kwaliteit van het bier. https://wakkerbier.nl/2025/01/13/wat-is-speciaalbier-eigenlijk/

‘Speciaalbier’: het is een relict uit de barre bierjaren 1980. Het heeft uitgediend en doet geen recht aan de diverse bierwereld waarin we tegenwoordig leven. Er zijn legio redenen te bedenken om het ‘S’-woord een plaats te geven in het museum van onze collectieve herinnering. Met een besmuikte glimlach: ‘What were we thínking…’ https://www.bierschrijver.nl/2024/05/08/het-s-woord-wat-precies-is-speciaalbier/

De herkomst van de term speciaalbier vind je in de jaren 1980. Het begrip werd door Belgische brouwers bedacht om hun product te positioneren tegenover de ondergistend bieren waarmee ze concurreerden: zeg maar pils & Co. De (zware) blonde en fruitbieren, de abdijbieren en alle andere bovengisters zoals de dubbels en de tripels. Als zodanig maakten zich in die periode ook bierconsumenten het begrip eigen.

Maar wat verstaan ze dan gewoonlijk onder ‘speciaalbier’? Er zijn slijters die het zeker weten. Zo vind je op de website van drankenverkoper Gall & Gall de volgende (des)informatie:

‘Het belangrijkste verschil tussen pils en speciaalbier is het gistingsproces. Speciaalbieren zijn bovengistend en pils is bijna altijd ondergistend.’

Speciaalbier volgens slijterijketen Gall & Gall

Tja… Een beetje bierkenner beaamt: deze omschrijving laat te wensen over. En dan zeg ik het heel netjes en beschaafd. .... Niettemin houdt in ieder geval een grote Belgische brouwer vanuit de wereld van onafhankelijke brouwerijen het begrip ook nog heden ten dage vasthoudend in ere. Kijk voor de aardigheid eens op het etiket van een flesje Duvel. Daar lees je als ‘ondertitel’ de begrippen ‘Belgisch speciaalbier/bière de specialité Belge’. https://www.bierschrijver.nl/2024/05/08/het-s-woord-wat-precies-is-speciaalbier/

Toon van den Reek

13 mei 2024 om 12:31

De term ‘speciaalbier’ komt niet uit België, begin 80 toen de biertjes uit België opkwamen in Nederland spraken de Belgen van streekbier of artisanaal bier. De termen gebruiken ze nog. Nederland is met speciaalbier begonnen; Kikvorsch en Arcense bierbrouwerij. De term is nauwverwant met de categorie S-bieren. De cat. S-bieren waren de speciaalbieren begin jaren ’80. Het eerste festival van PINT heette het cat.S festival, september 1981. https://www.bierschrijver.nl/2024/05/08/het-s-woord-wat-precies-is-speciaalbier/

Jan Stevens

4 augustus 2024 om 14:12

... in de jaren 80 hadden we een grote pilswoestijn, totaal geen diversiteit. Dronk je iets anders wat geen pils was dan viel dat voor het gemak onder speciaalbier. Er werd niet gevraagd hoe of wat. Voor mij is speciaalbier gewoon dus een containerbegrip voor het bier dat geen pils is. Dat dit niet 100% klopt is zo, maar wel gemakkelijk uit te leggen. https://www.bierschrijver.nl/2024/05/08/het-s-woord-wat-precies-is-speciaalbier/

Waarom heet #speciaalbier speciaalbier?... Het antwoord op je vraag is best een bijzondere. Want de term speciaalbier bestaat officieel niet en zou ook niet mogen bestaan. Hij wordt dan eigenlijk ook alleen in Nederland gebruikt en voornamelijk om aan te geven dat je geen pils koopt maar echt bier. Zoals een Belgische barman je zal vertellen, de term speciaalbier bestaat niet, want bier is altijd speciaal.

Het woord speciaalbier is wel opgenomen in de Dikke van Dale en staat omschreven als: “Speciaalbier is alle bier behalve pilsener”. Het Groene Boekje ontkent het woord echter tot op de dag van vandaag. De term speciaalbier is waarschijnlijk ontstaan in de periode dat Nederlanders Belgisch bier meenamen na hun vakantie, of verhalen vertelden over het lekkerste biertje dat ze ooit hebben geproefd. Belgisch bier was speciaal voor ons omdat onze Nederlandse brouwerijen allen een bijna identiek bier brouwden en het enige onderscheid dat ze konden maken was hoe de brouwerijen hun bier verkochten (commercials etc) Om het kort samen te vatten heb je dus twee soorten bier; Bier en Pilsener. Pilsener is een generiek product dat vrijwel identiek is qua smaak en ingrediënten. Echt bier (volgens de Dikke van Dale dus speciaalbier) heeft talloze verschillende smaken, geuren en kleuren.  https://www.beerinabox.nl/blog/783-waarom-heet-speciaalbier-speciaalbier-lees-het-verrassende-antwoord

Pech gehad dus voor alle craft brouwers met pils in hun assortiment: jullie pils is géén speciaalbier. Aan de andere kant: goed nieuws voor megabrouwers AB INBev. Hun abdijbier Leffe Blond is wél speciaalbier. Want bovengistend en niet behorend tot het ‘vermaledijde’ biertype pils. Want als antwoord op de vraag naar het wezen van speciaalbier kun je ook tegen komen: “Simpel gesteld is speciaalbier ‘bier met een smaakje’.” https://www.bierschrijver.nl/2024/05/08/het-s-woord-wat-precies-is-speciaalbier/

‘Speciaalbier bestaat niet…’ Of ‘Pils is ook speciaalbier…’ zijn uitspraken die ik wel eens hoor. Mij maakt het niet zoveel uit, men noemt het maar zoals men wilt. Wel vind ik het belangrijk dat als er een brouwstijl op het etiket vermeldt wordt, de inhoud van het blik of de fles aan de richtlijnen van de brouwstijl voldoet. En over smaak valt niet te twisten, maar de basissmaken zoet, zuur, bitter, zout en umami zitten in een bier, of niet. https://www.decafekrant.nl/column-richard-moerkerk-wolf-in-schaapskleren

NB meldt dat de totale Nederlandse bierconsumptie in 2016 met 1,4% groeide, pils slechts 0,1% inleverde en dat vooral speciaalbier (+ 12,6%) en alcoholvrij bier (+17,9%) de kar trokken. Voor alle duidelijkheid: speciaalbier bestaat niet in mijn vocabulaire, want alle bier is speciaal – de meest gangbare definitie bedoelt er ‘alle bier dat niet van het pilsenertype is’ mee. Biermix (een eufemisime voor Radlers en aanverwanten) lijkt alweer over het hoogtepunt heen en levert bijna 2,5% in. De groei van alcoholvrij bier is natuurlijk geweldig: het geeft maar weer eens aan dat een bierliefhebber steeds beter een verantwoordelijk en bewust alternatief weet te vinden wanneer dat nodig is (als er bijvoorbeeld nog gewerkt of gereden moet worden). Volgens NB heeft pils nu een marktaandeel van 84,5%, zitten Biermix en Alcoholvrij elkaar met 3,1% en 3,3% op de hielen en is 9,2% van alle bier een ‘speciaaltje’. https://www.mylifewithbeer.nl/biercijfers-nederland-en-v-s-bevestigen-alweer-pils-zit-in-de-problemen-deel-2/

In de rest van de wereld hoor je zelden over ‘speciaalbier’. Daar spreken we over ‘craft beer’, ‘artisanal beer’ of simpelweg over de specifieke bierstijl (‘IPA’, ‘stout’, ‘tripel’, enzovoort). Deze termen geven veel beter weer wat er in je glas zit.

‘Speciaalbier’ als term doet eigenlijk tekort aan de enorme diversiteit en vakmanschap van brouwers. Een Imperial Stout is geen ‘speciaalbier’ – het is een kunstwerk van geroosterde mouten, donkere chocolade- en koffietonen. Een frisse Kölsch is een perfect gebalanceerde ode aan eenvoud en traditie, geen ‘speciaal’ product. https://wakkerbier.nl/2025/01/13/wat-is-speciaalbier-eigenlijk/

Want op de keper beschouwd is dit begrip natuurlijk een gedrocht, een product van de spraakverwarring die de bierwereld in de Lage Landen al veertig jaar in zijn greep houdt.

Vooropgesteld: de term ‘speciaalbier’ is heden ten dage nog immer zonder meer populair bij firma’s die op grote schaal bier willen verkopen. Over wat het dan precies is, vind je interessante, of naar gelang door welke bril je er naar kijkt, amusante beschrijvingen. Zo doet een van die firma’s een dappere poging. Zoekend naar een antwoord op de vraag wanneer bier ‘speciaalbier’ is, merkt ze terecht op:

‘Er bestaat geen wettelijke definitie voor speciaalbier. De term wordt eigenlijk gebruikt om alle andere bieren aan te tonen die NIET onder pils vallen. Onder pils vallen dus de normale en daarmee standaard bieren.’ https://www.bierschrijver.nl/2024/05/08/het-s-woord-wat-precies-is-speciaalbier/

‘Speciaalbier’ vs. ‘craftbeer’

Wat overigens opvalt, is dat er in de bierwereld rondom de term ‘speciaalbier’ een spraakverwarring bestaat die ik herken van die rondom het begrip ‘craftbeer’. Waarbij je je ook kunt afvragen hoe relevant dat begrip (nog) is. En al even lastig af te bakenen als het vermaledijde ‘speciaalbier’. In de discussie over de vraag ‘wat is craft’ is een vaak terugkerende vaststelling dat het vooral gaat om een sentiment onder bierliefhebbers. ‘Craft’ heeft met dromen van echte mensen te maken, niet met grootkapitaal. Het draait om het laten prevaleren van smaak en het gebruik van de best mogelijk brouwgrondstoffen boven het belang van aandeelhouders. Maar het is een even moeilijk af te bakenen fenomeen als ‘speciaalbier’. ... Waarbij verschillende organisaties van MKB-brouwers wel hun best doen om een sluitende definitie te poneren van een ‘craft brouwerij’. Ik heb me laten vertellen dat dat ook nog niet meevalt. Zo’n brouwerij zou het liefst onafhankelijk moeten zijn van andere, grote bierconcerns. Waarbij de praktijk het verschil voor de hand laat liggen tussen financiële en ‘creatieve’ onafhankelijkheid.... Ten eerste de waarde die een brouwer hecht aan de authenticiteit van zijn of haar product. En in het verlengde daarvan de toewijding aan het brouwen met de best mogelijke ingrediënten voor hun bier die ze zich kunnen veroorloven. Maar alles binnen de bandbreedte van bedrijfsmatige effectiviteit natuurlijk. Een brouwerij is een bedrijf dat aan bepaalde economische wetmatigheden onderhevig is. Dat onderscheidt de professionele brouwer van hen die bier maken als liefhebberij.

Een craftbrouwer is een man of vrouw die het ambacht brouwen serieus neemt. Om die reden is zo’n brouwer wars van op het gebied van smaak en kwaliteit trucjes en bochtjes afsnijden omwille van financieel gewin. En gedreven door de motivatie om het vak van brouwer steeds een beetje beter onder de knie te krijgen. Dat betekent onder meer: een bier pas afvullen als het echt goed is en niet om het zo snel mogelijk in de schappen van de supermarkt te krijgen. ... Een tweede graadmeter voor wat ‘craft’ is, heeft voor mij te maken met herkenbaarheid en aanspreekbaarheid of, zo je wilt, aanraakbaarheid. Een vergelijking met de wereld van de koffie: Starbucks is een merk. Maar niemand heeft er een beeld bij wie ‘meneer Starbucks’ is. Net zo goed als Heineken een merk is. Wie Heineken is, is grotelijks uit het zicht verdwenen. Een brouwerij als vandeStreek daarentegen heeft een gezicht, letterlijk. Het is de brouwerij van de gebroeders Van de Streek. Ze zijn regelmatig in de taproom van hun brouwerij. Dan kun je op ze afstappen, samen een glas vandeStreek-bier drinken en een praatje met hen maken.

In het verlengde daarvan: een ‘craft brouwerij’ speelt een herkenbare rol in de gemeenschap waaruit ze is ontstaan. Ze is een ontmoetingspunt, draagt bij aan lokale leefbaarheid, net als andere MKB-ondernemers in een buurt of dorp. Een ‘craft brouwerij’ speelt een rol bij het vormen van een hechte gemeenschap.   https://www.bierschrijver.nl/2024/05/08/het-s-woord-wat-precies-is-speciaalbier/

“Laat ik beginnen met uitleggen wat ‘craft’ voor mij betekent. De jaren ‘90 waren een woestijn voor ons geliefde bier. Pils was veruit de meest gedronken bierstijl. Gebrouwen door enkele enorme brouwerijen, die vaak ook nog eens onderdeel waren van wereldwijde concerns. Globalisme was de trend. Meer, meer, meer, en groter was het credo. Ieder jaar moest er een stijging in volumes en omzet aangetoond worden. Dit om alle aandeelhouders tevreden te houden. Alles draaide om geld en macht, en bier was een middel om dat te bekomen.

“Bier an sich was niet zo belangrijk. Dat werd duidelijk door alle mogelijke investeringen in efficiëntie. Brouwen met rijst en maïs in plaats van gerst bijvoorbeeld. Vaarwel volmout bieren! Brouwerijlocaties die gesloten werden om centraal op een plek alle bieren te brouwen. Brand Bier is in Nederland vandaag de dag nog enkel een herinnering aan hoe het ooit was.

“Een ander voorbeeld: de echte Hoegaarden wordt vandaag enkel nog in Amerika gebrouwen, en niet door de eigenaar van het merk Hoegaarden zelf. Pierre Celis, de oorspronkelijke brouwer van Hoegaarden, verkocht het en verhuisde naar Amerika om daar weer de echte Hoegaarden te brouwen, namelijk Celis White. Maar misschien is Allagash White nog wel de beste versie van het ooit legendarische Hoegaarden dat je vandaag kunt vinden. Tijdens de overname van Hoegaarden was het een topbier. Vandaag is het een flauw aftreksel, niet eens meer gebrouwen in de oorspronkelijke brouwerij. .... “De grote, globaal opererende macrobrouwerijen waren tweede helft van de 20ste eeuw verantwoordelijk voor het opkopen en doen verdwijnen van vele brouwerijen. Hierdoor verdwenen ook velerlei iconische bieren. Craft was het antwoord hierop. Er kwamen steeds meer nieuwe brouwerijen op de markt, en met hen heel veel nieuwe bieren. Diversiteit in plaats van de woestijn.

“Terwijl die macrobrouwerijen gebaat waren bij het zo efficiënt mogelijk maken van de biermarkt, ging craft juist weer op zoek naar historische bierstijlen om te brouwen. Daar had Big Beer geen antwoord op, want die was daar niet op ingericht. En de megabrouwers begrepen die smaken ook niet meer. Toen bleek dat de consument die nieuwe smaken, met IPA als grootste component, apprecieerde, stonden de macrobrouwers onder druk. Ze verloren volumes wereldwijd en wisten het tij niet direct te keren.

“Uiteindelijk kwamen al die grote brouwerijen toch met een antwoord: ‘If you can’t beat them, join them’. Dus ze begonnen de nieuwe craft brouwerijen op te kopen. Met die kleine, nieuwe brouwerijen haalden ze meerdere dingen in huis. Volume, dat ze kwijt waren geraakt. Maar ook know how. Vertegenwoordigers van de grote brouwerijen lachten in de begindagen van de craft revolutie al die nieuwe brouwers uit. Gekleed in pak en stropdas, met maandenlange gelikte salesopleiding achter de rug, begrepen ze de nieuwe smaken niet. Te bitter, ondrinkbaar, ‘geef mij maar Heineken… “Door craft werd het voor bierliefhebbers ook interessant om te reizen. Er kwam een nieuw soort toerisme. Mensen die citytrips gingen maken om lokale bieren en lokale brouwstijlen te ontdekken. Er ontstonden kroegen die je als bierliefhebber bezocht moest hebben. In Brussel, in Kopenhagen, in Berlijn, in Londen, in Manchester, in Barcelona, in Rome, in Milaan, in Philadelphia, in Maine… Ook daaruit ontstonden samenwerkingen en vriendschappen tussen kroegbazen met dezelfde filosofie. Doordat er een filosofie was, en doordat er veel mensen enthousiast hierover waren, ontwikkelde zich een niche met een positief verdienmodel. Je werd er niet rijk van, maar het bood bestaansrecht met overlevingskans. Ook economisch, zakelijk gezien.

“Door deze uitwisseling ontstond er een kruisbestuiving. Wereldwijd vond het procedé van lambiek navolging. Er ontstonden hybriden met wijn, door nieuwe brouwerijen die veel kennis hadden over wijnproductie: de grape ales. Hetzelfde zie je bij cider en bier. ... “Wat craftbrewing in zijn geheel betekent, is niet lineair tegenover Big Beer te zetten, maar circulair. Er zijn veel componenten die ‘craft’ laten werken. Ik benoemde bijvoorbeeld de slijterijen al. Dat was het antwoord op de supermarkten met hun saaie bieren en pils-met-mega-korting. Craft heeft ook fouten gemaakt. Door behaalde successen gingen ze ineens ondernemen zoals ‘macro’ dat doet. Ineens stond craft in de supermarkten. Dat heeft twee grote nadelen. Daarin liggen mijn inziens de oorzaken waarom Craft steeds minder populair wordt.

“In het begin was Craft dus de rebellie, de punk, het antwoord op macro. Nu staan ze naast elkaar in de supermarkt. De slijterijen, de ‘nieuwe’ buurtwinkel, waar passie en kennis aanwezig is, verliest daardoor de omzet van bieren van de craft-brouwerijen. Zo kregen ze de dolk in de rug gestoken door de brouwerijen die al die lokale slijters eerst groot hebben gemaakt. Toen niemand de brouwerij kende, waren de slijterijen de geliefkoosde en beminde partner. Maar zodra die kleinere brouwers geld roken, konden ze niet snel genoeg op hoofdkantoor van Albert Heijn zitten. Wat eigenlijk typisch gedrag voor Big Beer is. Liefde is zo tijdelijk en komt blijkbaar niet duurzaam van twee kanten.

“Albert Heijn belooft afname van bier in een bepaald, groot volume. Dus moet een brouwerij daaraan voldoen. Dus de brouwerij investeert in meer capaciteit. De eerste paar keren krijgen ze een ‘eerlijke’ prijs. Wanneer de investering gedaan is, gaat Albert Heijn terug om de tafel en eist dat de inkoopprijs omlaag moet. Voor die kleine brouwerijen was er geen weg terug. De ketels stonden er en moesten terugbetaald worden. Volumes betekenen meer medewerkers die brouwers moeten betalen. Vraag maar eens aan Kompaan wat het voor hen betekende om naar de supermarkt te gaan. ... “Vanwege die scherpere prijsstellingen door de supermarkten kregen de craft-brouwers noodzaak om te snijden in de kosten. Je raadt het al.. Minder ingrediënten was een van de oplossingen. Iconische craftbieren van het eerste uur smaken vandaag veel minder goed dan toen hun brouwers nog onafhankelijk waren. Dat komt ook doordat ze die bieren in veel groter volume moeten brouwen om aan de vraag van de supermarktketens te voldoen.

“Nog een verschil tussen macro en craft. Macro zit op de beurs, heeft aandeelhouders, werkt met dividend. Craft werkt met haar klanten. Met haar community. Crowdfunding was het antwoord op het bancaire systeem. Hoodies versus stropdassen. Ook dit is onderdeel van dat circulaire ecosysteem dat ‘craft’ typeert. ‘We halen ons bedrijfskapitaal bij onze eigen mensen’. Zo hebben ze ook geen last van banken die beleggen in oorlogsmateriaal, of ontginningen in Afrika. Als craft-brouwer maak je ook geen politieke keuzes, wat banken wel doen. Doordat sommige brouwerijen zich niet aan hun beloftes hielden, kwam er eerst kritiek en daarna een bepaalde crowdfunding moeheid. ’https://www.bierschrijver.nl/2024/02/28/waarom-yuri-hegge-kritisch-is-bij-heineken-op-de-craft-conferentie/

Yuri Hegge is kritisch bij ‘Heineken’ op de CRAFT conferentie, de fouten van craftbrouwers en de rage(s) van allerlei gekke varianten 'speciaalbier'.

2 november 2020Naar overzicht

Heineken Nederland neemt de Texelse Bierbrouwerij over

Vandaag werd bekend gemaakt dat Heineken Nederland de Texelse Bierbrouwerij volledig overneemt. De overname maakt het mogelijk voor de Texelse om "zich verder te professionaliseren en is een welkome uitbreiding voor Heineken Nederland in het groeiende speciaalbiersegment", aldus Cor Honkoop (algemeen directeur Texelse Bierbrouwerij) en Hans Böhm (CEO Heineken Nederland) in het persbericht.

De Texelse Bierbrouwerij werd twintig jaar geleden opgericht en inmiddels werken er zo'n tachtig medewerkers op het eiland en op het vaste land. De brouwerij heeft dertien speciaalbieren in haar assortiment waarvan het veelbekroonde Texels Skuumkoppe het bekendste speciaalbier is. De overname beoogt een nauwere samenwerking om onder andere de horecamarkt en retail verder te bedienen. Als ook de duurzame ambities van de Texelse Bierbrouwerij om de brouwcapaciteit op duurzame wijze te optimaliseren. Vast staat dat de brouwer het eiland Texel als vaste standplaats zal behouden. 

"Heel mooi dat Heineken Nederland op deze manier de Texelse Bierbrouweij kan ondersteunen om aan de groeiende vraag te voldoen. Wij feliciteren beiden brouwers met deze nieuwe samenwerking", aldus Lucie Wigboldus, directeur Nederlandse Brouwers. "Texelse Bierbrouwerij is sinds 2015  lid van branchevereniging Nederlandse Brouwers en heeft met haar kennis en kunde altijd een waardevolle bijdrage geleverd in onze vereniging. Door deze overname zal Texelse Bierbrouwerij via Heineken Nederland lid zijn van onze vereniging".  https://www.nederlandsebrouwers.nl/nieuws/actueel/heineken-nederland-neemt-de-texelse-bierbrouwerij-over/

HEINEKEN Nederland (Heineken) neemt de Texelse Bierbrouwerij over. Hiermee krijgt de succesvolle brouwer van het gelijknamige eiland een stevige impuls om zich op het vasteland verder te ontwikkelen. Dankzij deze acquisitie zal het prijswinnende Skuumkoppe en ook de andere speciaalbieren in nog meer horecagelegenheden en huishoudens voet aan de grond krijgen. Niet alleen de distributie maar ook de brouwcapaciteit wordt samen met het nieuwe moederbedrijf op een bij het eiland passende en duurzame wijze geoptimaliseerd. Dit om aan de sterk groeiende vraag te kunnen voldoen; consumenten wisten de Texelse speciaalbieren de afgelopen twintig jaar goed te waarderen en het iconische merk is inmiddels van vaste waarde bij vele bierliefhebbers. “Samen met Heineken gaan we de grenzen van ons succes verleggen”, aldus algemeen directeur Cor Honkoop. ... Hans Böhm, CEO van Heineken in Nederland: “de komst van de Texelse Bierbrouwerij is voor ons een welkome uitbreiding in het groeiende speciaalbiersegment”. “Met een range van zeer smaakvolle speciaalbieren is Texels een sterk merk met enorme potentie. Ik ben heel blij om dit samen verder te mogen uitbouwen’.  https://nieuws.heinekennederland.nl/wind-in-de-zeilen-voor-texelse-bierbrouwerij-door-overname-heineken/

Het was een gezelschap zoals je dat zelden bij elkaar ziet. Op initiatief van Bier&cO kwam op 16 februari 2017 in het Jopen proeflokaal in de Haarlemse Waarderpolder een discussiepanel bijeen. Thema: de “craft beer revolution” in Nederland.... Wat is craft bier? Natuurlijk, daar moet het mee beginnen. Lang verhaal kort: elke definitie is arbitrair. En je kunt je zelfs afvragen wat het nut is van een definitie, zoals die bijvoorbeeld voor de Amerikaanse Brewers  Association, of de Nederlandse CRAFT vereniging wordt gehanteerd. (Subtiliteitje is dat men alleen een definitie van een craft brewer noteert, niet van craft beer). En natuurlijk komt ook het s-woord om de hoek kijken. Het panel lijkt geen waarde te hechten aan het woord: “speciaalbier bestaat niet” aldus Menno Olivier. Michel Ordeman probeert het nog wel met “boring lager”, maar het herinnerde moderator Rick Kempen direct aan een “boring IPA” en een “boring barrel aged imperial stout” die hij onlangs nog dronk.

Kortom, bier is bier. Voorlopig zullen we het echter nog met de term “craft beer” moeten doen, zolang de emancipatie van bier nog niet volledig is gerealiseerd, is mijn conclusie. Steve: “To me, craft beer is beer with flavor”. Dat lijkt me een definitie die net zo goed is als elke andere. https://www.bieraficionado.com/nieuws/discussiepanel-nederlands-craft-bier/

Waarom is de term onhandig?

De term ‘speciaalbier’ heeft ook een schaduwzijde. Het schept een onnodige scheiding tussen pils en andere bierstijlen, terwijl pils zelf ook een prachtig vakmanschap vereist. Veel mensen zien ‘speciaalbier’ als iets ingewikkelds, of ‘niet voor mij’, terwijl er voor iedereen wel een bierstijl is die past. De term is verwarrend, cliché, en eerlijk gezegd een beetje achterhaald. ... Laten we het over een andere boeg gooien. Praat niet langer over ‘speciaalbier’, maar over bierstijlen. Vraag je barman naar een goede dubbel, een knisperende saison, of een hoppige IPA. Wees specifiek, geniet bewuster.  https://wakkerbier.nl/2025/01/13/wat-is-speciaalbier-eigenlijk/

Maar wat het precies is, wordt nimmer duidelijk. Het begrip ‘speciaalbier’ zegt niks over dat wat je drinkt. Niet over de kleur, nog over de smaak. Niet over de manier waarop het is gebrouwen, de herkomst of de historie van een bier. De term ‘speciaalbier’ gooit ieder bier, anders dan het ondergistende, industrieel geproduceerde, in dezelfde grote plas. Het reduceert voor buitenstaanders de hele rijkdom van kleuren, geuren en smaken die onze bierwereld eigen is, tot een eenvormige soep.

Vasthouden aan het woord ‘speciaalbier’ doet het ondergistende bier bovendien te kort. Er is niks mis met een vol toewijding en vakmanschap gebrouwen pils, of enig ander bier van lage gisting. Wat dacht je van Helles, Schwarzbier, Dortmunder of Münchener Export, Märzen, Vienna Lager, California Common, Kellerbier of Zoigl?

Het vereist groot vakmanschap om zo’n ondergistend bier te brouwen,

https://www.bierschrijver.nl/2024/05/08/het-s-woord-wat-precies-is-speciaalbier/

Los van het feit dat je een sluitende definitie van ‘speciaalbier’ niet kunt geven, zijn er nog andere redenen waarom de term raar is. Bij het brouwen van bier zie ik paralellen met het bakken van brood en het maken van kaas. Net als bier van de onafhankelijke, ambachtelijke brouwer heb je brood dat van de ambachtelijke bakker komt en kaas geproduceerd door de kleine kaasboer die traditioneel vakwerk in ere houdt. Anderzijds heb je brood en kaas gemaakt op industriële basis. Waarbij producenten dikwijls allerlei trucjes uithalen om hun product een ambachtelijke uitstraling te geven. Zo vond ik de uitzending heel informatief dat het programma ‘Keuringsdienst van Waarde’ wijdde aan natuurgerijpte kaas. Niettemin is er nog geen warme bakker of ambachtelijke kaasmaker op het idee gekomen om haar product ‘speciaalbrood’ of ‘speciaalkaas’ te noemen.

We hebben het ook niet over speciaalwijn, merkt collega-bierschrijver Raymond van der Laan bovendien op. Er is merlot, sauvignon blanc of viognier. Bij het praten erover verwijst men naar de herkomst, zoals Montepulciano d’Abruzzo, Franken of Vacqueyras. Net zoals bij kaas trouwens: camembert, manchego of roquefort. Dan weet je tenminste waarover je het hebt.

Zeker wanneer je met liefhebbers van gedachten wisselt van buiten het Nederlandse taalgebied. Als je tegen hen het woord ‘speciaalbier’ bezigt, wed ik dat je iets uit te leggen hebt. In het buitenland zegt ‘speciaalbier’ namelijk niks. (Ondanks het feit dat het Beer Judge Certification Program kennelijk wel een categorie ‘Specialty Beer’ voert: een catch-all vergaarbak voor ieder bier dat in geen enkele andere biercategorie te vatten is.) https://www.bierschrijver.nl/2024/05/08/het-s-woord-wat-precies-is-speciaalbier/

Sinds 1999 worden vlakbij Oudeschild op Texel ambachtelijke bieren gebrouwen door de Texelse brouwerij. De bieren van de Texelse brouwerij worden erkend als ‘echt’ Texels product, omdat ze gebrouwen worden met natuurlijke grondstoffen van het eiland zelf. Met Texels Skuumkoppe bracht de brouwerij het eerste ambachtelijke gebrouwen donker tarwebier van Nederland. Het dankt zijn naam aan het witte schuim op de ruige zee. https://www.mitra.nl/product/texels-frisse-wiend-30cl

Oudeschild, 10 april 2025 - Na een complete metamorfose opent De Texelse Bierbrouwerij opnieuw haar deuren, een bijzondere mijlpaal die zij vandaag viert met de feestelijke lancering van het nieuwe speciaalbier ‘Texels Frisse Wiend’.

Een Texelse bries in het glas

Texels Frisse Wiend is een lichtblond bier (3,9% alcohol) gebrouwen met lokale gerst en een vleugje zeezout, als knipoog naar het eiland en de omringende zee. De toevoeging van citrusachtige tonen van curaçaoschil en de subtiele kruidigheid van koriander zorgen voor een verfrissende smaak die goed passen bij zonnige lentedagen of lange zomeravonden.

“Met de verrijking van ons portfolio met Texels Frisse Wiend zijn we trouw gebleven aan de ingrediënten en brouwwijze van De Texelse Bierbrouwerij. Zo is dit lichtblonde speciaalbier gebrouwen volgens Texels recept en in de beste Texelse traditie, met liefde voor het eiland”, zegt brouwmeester Tom van der Veen. “Frisse Wiend maakt deel uit van Texels Geheim: een reeks speciaalbieren, die voorzien zijn van een geheim ingrediënt en vaak alleen beschikbaar zijn in het proeflokaal. Wat deze bieren bijzonder maakt, is niet alleen dat het limited editions zijn, maar ook de rol van de lokale gemeenschap. Zo hebben we eilandbewoners betrokken bij het ontstaan van Frisse Wiend, waarvoor een lokale bierliefhebber de naam bedacht. Wat begon als exclusieve proefbrouwsel, is door alle enthousiaste reacties nu ook verkrijgbaar in de winkel en webshop van ons proeflokaal en ‘aan de overkant’ in de horeca door heel Nederland. Vanaf mei zal Frisse Wiend ook ‘exclusief bij Jumbo verrkrijgbaar zijn.”

 Een ambachtelijke brouwerij met een rijke beleving

Naast de lancering van het nieuwe speciaalbier waait er ook een ‘frisse wiend’ door De Texelse Bierbrouwerij. In de oude zuivelfabriek van Oudeschild staan de brouwketels die het hart vormen van de brouwerij waar Texels speciaalbier al sinds 1999 zijn oorsprong vindt. “Ruim 25 jaar later was de bierbrouwerij aan een verbouwing toe en hebben we geïnvesteerd in het optimaliseren van de bestaande brouwerij. Zo creëert de optimalisatie van onze brouwprocessen meer tijd en ruimte om nieuwe bieren te ontwikkelen”, vertelt Van der Veen.

Hij vervolgt “Ook kunnen gasten nu beleven en ervaren hoe het ambachtelijke brouwproces eruitziet. Tijdens rondleidingen kunnen zij het nieuwe brouwhuis en de bottelarij van dichtbij bekijken.” Ook het proeflokaal is volledig vernieuwd, zodat gasten niet alleen een goede indruk krijgen van het brouwproces, maar óók ter plekke kunnen genieten van een vers getapt glas Texels bier. Van der Veen: “In ons proeflokaal vertellen we het verhaal van onze brouwerij, laten we gasten ingrediënten ruiken en proeven en kunnen ze aan de bar van een heerlijk glas Texels bier genieten. We willen dat iedereen die hier binnenstapt onze Texelse passie voor ambacht en kwaliteit voelt.”

Innovaties in het brouwhuis

In de vernieuwde brouwerij gaan traditie en innovatie hand in hand. Zo is het brouwhuis vernieuwd en zijn de brouwprocessen geautomatiseerd. Deze automatisering zorgt voor een betere controle van het brouwproces, dat nu zowel op locatie als op afstand aangestuurd kan worden. Dat zorgt ervoor dat brouwers flexibeler kunnen werken en beter kunnen inspelen op de vraag. Van der Veen: “Met deze uitbreiding zorgen we ervoor dat De Texelse Bierbrouwerij klaar is voor de toekomst, door trouw te blijven aan onze Texelse roots en tegelijkertijd de nieuwste technologie in te zetten om nog beter te kunnen brouwen.”

 Ervaar de Texelse bierbeleving

Wie de echte Texelse bierbeleving wil ervaren, is van harte welkom om een Frisse Wiend te komen proeven in het proeflokaal van de brouwerij. Dit speciaalbier is vanaf nu verkrijgbaar in de horeca en online te bestellen via de webshop van de Texelse Bierbrouwerij. Binnenkort is Frisse Wiend daarnaast ‘aan de overkant’ exclusief verkrijgbaar bij Jumbo.

- EINDE PERSBERICHT –

Over de Texelse Bierbrouwerij

Onder de Waddenlucht, midden tussen Texels uitgestrekte groene weiden staat de voormalige zuivelfabriek van Oudeschild. Hier glanzen nu de koperen brouwketels die het hart vormen van de brouwerij waar Texels speciaalbier zijn oorsprong vindt. De brouwmeesters van De Texelse Bierbrouwerij combineren traditioneel vakmanschap met eigentijdse technologie en maken sinds 1999 hun bijzondere bieren met de typische eigen ‘Texelse’ smaak. Het leverde het Texelse bier talrijke onderscheidingen op, zoals afgelopen jaar met maar liefst zes bieren bij de European Beer Challenge, waarbij Skuumkoppe dubbel goud won. 

Over ‘Texels Geheim’

Op Texel brouwen we elke maand een nieuw, speciaal bier. Het heet Texels Geheim. Een geheim proefbier waarmee met bijzondere ingrediënten nieuwe smaakcombinaties gemaakt worden. Na een deskundige voorselectie van onze brouwers kunnen consumenten het proeven. Er wordt een exclusieve oplage in het proeflokaal op Texel aangeboden. Bezoekers van de brouwerij krijgen de kans om de nieuwste creaties te proeven én te beoordelen. Bij sommige batches zijn de reacties zo overweldigend positief, dat het bier in grotere oplage wordt gebrouwen. Een keer per jaar is er een winnaar, het best scorende bier, en die brengen we uit bij geselecteerde horeca-partners. We hebben een beperkte oplage dus op = op. Voor meer informatie over het Texels Geheim, zie www.texels.nl/proef-texels-geheim

https://nieuws.heinekennederland.nl/er-waait-een-frisse-wiend-door-de-nieuwe-texelse-bierbrouwerijj/

Bijzonder dat een officieel persbericht van HEINEKEN dan een duidelijke typefout heeft (geraadpleegd begin september)

Texelse Bierbrouwerij viert heropening met lancering nieuw bier ‘Frisse Wiend’

12 april 2025

Na een complete metamorfose opent De Texelse Bierbrouwerij opnieuw haar deuren, een bijzondere mijlpaal die zij op 10 april jl. vierde met de feestelijke lancering van het nieuwe speciaalbier ‘Texels Frisse Wiend’, een lichtblond bier (3,9% alcohol) gebrouwen met lokale gerst en een vleugje zeezout, als knipoog naar het eiland en de omringende zee. De toevoeging van citrusachtige tonen van curaçaoschil en de subtiele kruidigheid van koriander zorgen voor een verfrissende smaak die goed past bij zonnige lentedagen of lange zomeravonden.

“Met de verrijking van ons portfolio met Texels Frisse Wiend zijn we trouw gebleven aan de ingrediënten en brouwwijze van De Texelse Bierbrouwerij. Zo is dit lichtblonde speciaalbier gebrouwen volgens Texels recept en in de beste Texelse traditie, met liefde voor het eiland”, zegt brouwmeester Tom van der Veen. “Frisse Wiend maakt deel uit van Texels Geheim: een reeks speciaalbieren, die voorzien zijn van een geheim ingrediënt en vaak alleen beschikbaar zijn in het proeflokaal. Wat deze bieren bijzonder maakt, is niet alleen dat het limited editions zijn, maar ook de rol van de lokale gemeenschap. Zo hebben we eilandbewoners betrokken bij het ontstaan van Frisse Wiend, waarvoor een lokale bierliefhebber de naam bedacht. Wat begon als exclusief proefbrouwsel, is door alle enthousiaste reacties nu ook verkrijgbaar in de winkel en webshop van ons proeflokaal en ‘aan de overkant’ in de horeca door heel Nederland. Vanaf mei zal Frisse Wiend ook ‘exclusief bij Jumbo verrkrijgbaar zijn.”

https://bierradio.nl/texelse-bierbrouwerij-viert-heropening-met-lancering-nieuw-bier-frisse-wiend/

https://www.bcbgmagazine.nl/nieuws/nieuws/19477/er-waait-een-frisse-wiend-door-de-nieuwe-texelse-bierbrouwerij

Wacht dat is het persbericht, inclusief de typefout... Maar is een bier ter ere van een bijzondere gebeurtenis, niet ook een speciaalbier?

Enigma

Een enigma...

Met de toename van de draadloze communicatie sinds circa 1900 werd men meer bewust van de noodzaak van geheimhouding van communicatie. Toen de elektrotechniek op peil kwam begonnen mensen zich bezig te houden met automatisering van cryptografie. Op 23 februari 1918[3] vroeg in Duitsland Arthur Scherbius patent aan voor een machine die bekend zou worden als Enigma. Hij probeerde de machine aanvankelijk te slijten aan de Duitse Marine en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij had hiertoe een vennootschap opgericht (Scherbius & Ritter). De organisaties toonden geen interesse. Op 7 oktober 1919[4] vroeg in Nederland Hugo Alexander Koch uit naam van zijn bedrijf (Ingenieursbureau Securitas) patent aan voor een soortgelijke machine. Het bedrijf van Scherbius ging op in Gewerkschaft Securitas en onderhield zonder twijfel nauwe contacten met het bedrijf van Koch. Dit wordt gestaafd door de gelijkenis in de naam van de bedrijven van beide heren en de Duitse invloed op het bedrijf van Koch maar vooral door de gelijkenis in de patenten die beide bedrijven voor latere innovaties aanvroegen. Het Duitse patent 425,147 is een vrijwel letterlijke vertaling van het Nederlandse patent 10.700.[5].... In 1926 kocht de Duitse Marine commerciële Enigma’s aan, paste deze toestellen aan voor militair gebruik en noemde ze Funkschlüssel C. Het toestel had een stappenmechanisme met pallen die in tanden op de rotors grepen. In 1928 ontwikkelde Chiffriermaschinen AG een aangepaste versie van de Enigma met rotors die werden voortbewogen door een tandwielmechanisme in plaats van pallen en een draaiende reflector. ...De Wehrmacht nam in 1928 de Enigma D in gebruik maar bracht enkele wijzigingen aan, waaronder de introductie van het stekkerbord. Het is dit toestel, de Enigma I, dat bekend werd als de Wehrmacht Enigma. Dit toestel werd op grote schaal verspreid in het Duitse leger en overheidsdiensten. De Luftwaffe volgde in 1935 het voorbeeld van de Wehrmacht. Het toestel was in het begin uitgerust met drie verschillende rotors, die in de gewenste volgorde geplaatst konden worden. Om het aantal combinaties uit te breiden kon de Wehrmacht vanaf 1939 voor de drie benodigde rotors kiezen uit een set van vijf rotors. De Marine nam in 1934 de Wehrmacht Enigma over, die voorzien was van het veiliger stekkerbord, en breidde de set van drie standaardrotors eerst tot vijf en in 1939 tot acht rotors uit. Het Marine Enigma-toestel kreeg de naam Funkschlüssel M of M3. Toen de beruchte doeltreffendheid van de U-boten in de loop van 1941 drastisch achteruitging, drong admiraal Karl Dönitz aan op verbetering van de Kriegsmarine-Enigma’s. Hoewel de Duitse inlichtingendienst, de Abwehr, hem ervan verzekerde dat Enigma onbreekbaar was, voerde Dönitz begin 1942 het beruchte M4-model met vier rotors in. ... De Schlüsselmaschine E, ook wel bekend als de Cypher Machine E, is vooral bekend als de Enigma. De Enigma is een soortnaam van elektromechanische codeermachines van het type rotormachine. Hiermee kunnen berichten gecodeerd worden in andere lettercombinaties dan het origineel, die vervolgens weer terugvertaald kunnen worden door een identieke machine. Enigma is Grieks voor raadsel. Het Enigma-toestel werd in de jaren twintig op de markt gebracht door Chiffriermaschinen AG en gebruikt door verscheidene Europese bedrijven, diplomatieke diensten en legers, maar werd vooral bekend als codeermachine van de Wehrmacht vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog in nazi-Duitsland. Mede dankzij de Poolse inlichtingendienst, slaagde de Pool Marian Adam Rejewski er tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Enigmacodes te breken, in tegenstelling tot de bewering dat de Britse inlichtingendienst hiervoor verantwoordelijk zou zijn. Het breken van de Enigmacodes bleek een goudmijn aan informatie te zijn. Deze informatie, verkregen door ontcijfering van de geheime Duitse berichten, kreeg de codenaam Ultra en speelde een uiterst belangrijke rol in het verloop van de Tweede Wereldoorlog, vooral in de U-bootoorlog in de Atlantische Oceaan, de veldslagen in Afrika en de Landing in Normandië. De Enigma-machine had een zeer degelijk ontwerp waarvan de code onbreekbaar leek vanwege een ongeëvenaard cryptografisch veiligheidsniveau. Het waren buitgemaakte codeboeken, fouten door operators en onveilige procedures bij de versleuteling van berichten die het breken van de Enigmacode mogelijk maakten.... De tekenset van zowel de klare tekst als de gecodeerde tekst bestond uit de 26 letters van het alfabet. Bijzondere tekens ontbraken, zoals letters met diakritische tekens, cijfers en leestekens. Die werden in de klare tekst door zeldzame combinaties van letters vervangen of weggelaten. De versleutelde versie van een bericht, de cijfertekst, had evenveel letters als de klare tekst. ... De Enigma-machine is een elektromechanisch systeem. Het toestel bestaat uit een QWERTZ-toetsenbord (met alleen letters, P links van de Y en L rechts van de M), drie draaiende (de vierde op de M4 draaide niet) contactschijven, rotors genaamd, die worden voortbewogen door een stappenmechanisme, en een paneel met lampjes. De combinatie van het elektrische circuit en de mechanische beweging wordt de vercijfering genoemd. Het indrukken van een toets wordt via het elektromechanisch systeem vertaald in een oplichtend lampje, dat de vercijferde letter voorstelt. ... Vanaf 1939 gebruikten de Wehrmacht en Luftwaffe vijf verschillende rotors, genaamd I, II, III, IV en V. Deze rotors hadden één uitsparing. Volgens de daginstelling werden er drie rotoren gekozen en in de juiste instellingspositie gebracht. De Kriegsmarine werd aanvankelijk voorzien van vijf, later zeven, en ten slotte acht rotors, genummerd I t/m VIII. Deze drie extra rotors hadden twee uitsparingen, waardoor de snelheid van rotorbewegingen verdubbelde bij de rotors die volgden op zo'n rotor. Vanaf begin 1942 werd een vierde rotor, ook Griekse rotor genoemd, geïntroduceerd op het beruchte M4 Kriegsmarine-model. Er waren twee verschillende, genaamd Beta en Gamma. Deze versmalde rotors waren echter niet verwisselbaar met de andere rotors. Om een vierde rotor te kunnen plaatsen werd ook een nieuwe versmalde reflector gebruikt waartegen de vierde rotor werd geplaatst. Deze vierde rotor draaide niet tijdens de vercijfering van een bericht (dat zou in de praktijk toch nooit gebeuren) en daarom hoefde er ook geen vierde pal gemonteerd te worden. Deze rotor kon echter wel handmatig in 26 verschillende posities worden gezet. In een van de 26 posities simuleerde een van de Griekse rotors, tezamen met de reflector van de M4, de bedrading van de reflector van de M3, waardoor de M4 als een M3 werkte. De weerberichten die elke duikboot 's morgens vroeg uitzond, werden via deze M3-simulatie gedaan en hiervan maakten de Britse cryptoanalisten dankbaar gebruik. Dat de vierde rotor niet kon draaien, maakte nauwelijks iets uit. Immers, de vierde rotor zou pas, afhankelijk van de begininstellingen, na enkele duizenden letters een stap kunnen maken; volgens voorschrift mochten de berichten niet langer zijn dan 250 letters, waarna zo nodig met een nieuwe instelling moest worden verdergegaan. Immers, hoe langer een bericht is, hoe makkelijker het is om de code te kraken. Dit werd namelijk onder andere gedaan door frequentieanalyse (in de 9e eeuw bedacht door de Arabieren) via tabellen met de frequenties van het voorkomen van de verschillende letters en bepaalde korte groepjes van letters. Dit geldt echter alleen voor een redelijk lange tekst. Hoe langer het bericht, hoe beter de tekst met de verschillende frequentietabellen zal overeenkomen. ...  De van de Enigma afgeleide machine die de Russen tijdens de Koude Oorlog in gebruik hadden, maakte gebruik van tien rotors, die alle bij elke toetsaanslag draaiden door middel van een elektromotor; de oneven rotors de ene kant op, de even rotors de andere kant op. Het toestel had geen stekkerbord en kabeltjes maar een omschakelmechanisme dat via een geponste kartonnen kaart ingesteld werd. Dit voorkwam het nogal eens voorkomende verkeerd insteken van de kabeltjes.... De Enigma was een vercijfermachine die gebruikmaakte van polyalfabetische substitutie. Dat wil zeggen dat er gebruikgemaakt werd van zeer veel verschillende cijferalfabetten. Een cijferalfabet is een alfabet in een volstrekt andere volgorde (permutatie) dan enig ander cijferalfabet. Dit werd bij de Enigma bereikt door met pseudowillekeurige sleutels te werken (door het stappen van de schijf of schijven): voor elke te vercijferen letter een andere sleutel, hetgeen op hetzelfde neerkomt. Met 26 letters kunnen 26! (het uitroepteken staat voor faculteit) volstrekt verschillende volgordes (permutaties) worden gemaakt. Dat is het enorme aantal van 403 291 461 126 605 635 584 000 000 (meer dan 403 quadriljoen); dat is enkele duizenden malen groter dan het vermeende aantal mogelijkheden van de Enigma. ... De Britten waren dankzij de Poolse cryptografen van Biuro Szyfrów al vlak voor de oorlog in het bezit van de werking en de bedrading van de machine, waardoor het gigantische aantal permutaties drastisch verminderde, maar er bleef toch nog een enorm aantal mogelijkheden over, te veel om te kraken. De Britse wiskundige Alan Turing, die een sleutelfiguur zou worden in de theoretische informatica en tijdens de oorlog werkzaam was bij het project ULTRA (het kraken van onder andere de Enigma) bewees dat het grote aantal instellingen meer schijn dan werkelijkheid was. Het begon al met de tweede keer dat het elektrische signaal via de reflector de rotors doorliep om uiteindelijk bij een lampje uit te komen. De ontwerper beweerde dat dit het aantal permutaties behoorlijk vergrootte, maar dat was niet het geval, het werd juist drastisch kleiner! Ook het stekkerbord met zijn ruim 150 biljoen mogelijkheden (met tien snoertjes, die allemaal gebruikt moesten worden) waar men zo hoog over opgaf, bleek van weinig waarde wegens het feit dat het een vaste instelling betrof, die niet door de stappende rotors werd veranderd. Ook het feit dat de omwisseling van de letters altijd paarsgewijs werkte, beperkte het aantal permutaties aanzienlijk en schiep ook extra mogelijkheden voor het kraken. De Britten vreesden dan ook dat dit paarsgewijs werken ooit zou worden vervangen door het gebruik van enkelvoudige snoertjes. Het resultaat van het stekkerbord kon geëlimineerd worden door intelligente instellingen van de rotors in de ontcijfermachines (de Bombes, een oorspronkelijke uitvinding van de Polen). Vooral de ontdekking van het diagonale schakelbord hierin was een uitkomst. Door een juiste instelling hiervan kon men van een letter ontdekken of deze via het stekkerbord verliep en welke letters dan verwisseld werden, in dat geval gaf de machine namelijk behalve het verwachte resultaat nog een tweede resultaat. De codebrekers lieten stekkerbord en ringinstelling (die laatste was alleen nodig voor het uitwisselen van de berichtsleutel, zie hierna) voorlopig buiten beschouwing. Het aantal keren dat de rotors per bericht stapten, was ook veel te klein: de vierde rotor stapte nooit, de derde stapte hoogstens één keer, en de tweede hoogstens een paar keer. Verder bracht ook het feit dat een letter nooit tot zichzelf vercijferd kon worden, het aantal mogelijke permutaties flink omlaag ... Verschillende andere landen gebruikten eerdere modellen van de Enigmamachine. In Zwitserland werd de Enigma K gebruikt. De Italiaanse marine gebruikte de commerciële Enigma D, net als Spanje tijdens de Spaanse Burgeroorlog. Het berichtenverkeer van al deze modellen werd door verscheidene inlichtingendiensten gebroken, vooral door de beperkte veiligheid vanwege het ontbrekende stekkerbord. Japan gebruikte de Enigma T, ook wel Tirpitz Enigma genoemd, een aangepaste versie van de Enigma K. Japan ontwikkelde ook een eigen versie van de Enigma, met horizontaal geplaatste rotors. Ook dit toestel was niet bestand tegen de codebrekers. Er zijn naar schatting 100 000 Enigma-machines geproduceerd. Na de Tweede Wereldoorlog werden Enigma-toestellen door de geallieerden verkocht aan verscheidene derdewereldlanden. De geallieerden vertelden echter niet dat zij de met de Enigma vercijferde berichten konden breken. Het breken van de Enigma-codes is tot in de jaren zeventig topgeheim gehouden. Na de Tweede Wereldoorlog was de Enigma de basis voor vele geavanceerde mechanische en elektromechanische codeertoestellen zoals het Zwitserse NEMA-toestel met tien rotors. Minder bekend is de geavanceerde programmeerbare Russische variant, het M-125 Fialka-toestel, dat tot voor kort topgeheim werd gehouden. ... De Britse Government Code and Cipher School in Bletchley Park brak de Enigmacodes aanvankelijk met pen en papier. In augustus 1940 startten zij met het gebruik van hun eigen 'Bombe', ontwikkeld door Alan Turing en Gordon Welchman. Dit was eveneens een elektromechanische machine, maar gebaseerd op een totaal ander principe. Alle informatie die werd verkregen via het breken van Enigma had de codenaam "Ultra", en speelde een beslissende rol tijdens de gehele oorlog, maar vooral in de Atlantische Oceaan. Een belangrijke fout in het ontwerp van de Enigma was dat een letter nooit in zichzelf vercijferd werd, wat het speurwerk van de codebrekers beperkte. Een andere belangrijke techniek was het zoeken naar cribs. Dit was het zoeken naar de juiste positie van vercijferde tekst binnen een bericht, waarvan men de klare tekst vermoedde. Door de strikte uniformiteit in de Duitse berichten kon men dikwijls voorspellen waar welk stukje tekst voor zou komen. Was zo'n crib eenmaal gelokaliseerd, dan zocht men met een Bombe de sleutelinstellingen die erbij hoorden, om vervolgens het bericht te ontcijferen. Zo'n Bombe liep uitsluitend de mogelijke instellingen af die een bepaalde cijfertekst en vermoede klaartekst combineerden, en kon doorgaans binnen de 24 uur de juiste combinatie vinden. https://nl.wikipedia.org/wiki/Enigma_(codeermachine)

Dit is geen geschiedenisblog of IT-blog, maar een bierblog. En daar is aandacht voor de hop, de ziel van het bier zoals de Duitsers zeggen.

Enigma is a hop variety released by the Hop Products Australia in 2013 with a breeding program using Swiss Tettnang and North American hops. It was originally cultivated in 2002. Flavor & Aroma Profile Enigma is an aroma hop that is typically used in only late boil additions, including dry hopping. The Enigma hop has distinct tropical fruit, berry, stone fruit aroma descriptors. It also has hints of juicy red fruits like raspberries and red currants, but what sets it apart from other varieties are the white wine notes. https://beermaverick.com/hop/enigma/

This Aussie flavor hop bred by HPA delivers crisp flavors of white grape, tart red currant and sweet rock melon (cantaloupe), with a complexity where different aspects of Enigma® shine depending on dose rate and addition time. ... In beer, Enigma (R) delivers a crisp blend of white grape tart redcurrant and sweet rock melon (cantaloupe) flavors. Whole cone hop sensory analysis unveils black currants, blackberries and gooseberries, with a hint of lime. https://www.barthhaas.com/hops-and-products/hops/enigma

Enigma is sinds 2016 een Belgische brouwerij uit Heusden-Zolder die de focust legt op bieren met unieke ingrediënten. De letterlijke vertaling van Enigma is raadsel, wat in het geval van de brouwerij verwijst naar het raadsel achter het bier. Maar Enigma gaat ook op zoek naar nieuwe giststammen en smaak intensieve hopsoorten om originele, opwindende bieren te ontwikkelen. Gecombineerd met zorgvuldig ontworpen labels, brengt de brouwerij ons unieke creaties. De grondlegger van Enigma is Mark Veugelers, een biochemicus die gestart is als hobbybrouwer in zijn eigen kelder op een kleine brouwinstallatie. Daar bedacht hij meer dan 400 verschillende unieke recepten, waarvan er maar enkele de selectie gehaald hebben, waarvan Tamera in april 2016 het eerste bier was. https://www.bierwebshop.be/brouwerij/enigma-brewery/

Muifelbrouwerij Muifelbrouwerij is een bierbrouwerij uit Oss (Nederland) die is opgericht in 2006.  https://www.biernet.nl/bier/brouwerijen/nederland/noord-brabant/oss/muifelbrouwerij

Muifel Brouwerij Crack The Code Enigma Hopped Belgian Blond... Merk: Muifel Brouwerij Brouwjaar: Land van Herkomst: Nederland Soort bier: Blond Samenwerken met Feher Nuyl uit Boedapest, Hongarije. Gebrouwen in OSS, Nederland. Belgische blond droge hopte met royale hoeveelheden van de Nieuw-Zeelandse hop Engima.... Productdetails: Alcoholpercentage: 6.5% https://houseofbeers.nl/products/muifel-brouwerij-crack-the-code-enigma-hopped-belgian-blond-33-cl

ZICHT/KLEUR Blond en licht troebel. GEUR Fruitig met hints van citrus. SMAAK Volle moutsmaak met frisse tonen van citrus. Licht en romig. AFDRONK Hoppig en lang. BIJZONDERHEDEN Crack the code is gebrouwen in samenwerking met Feher Nuyl uit Boedapest, Hongarije. Het bier is gedry-hopped met royale hoeveelheden van de Nieuw-Zeelandse hop Engima. https://www.mitra.nl/product/muifel-crack-the-code-33cl

Goh, ja dit is zo ongeveer zoals ik het zou omschrijven. Ik zou het misschien aan AI kunnen vragen om er een mooi blog over te maken, maar waarom eigenlijk? Dat kost veel energie en levert niet veel meer op dan een goed lopend standaard verhaal van logische zinnen. Is een spontaan, wat slecht lopend en onorgineel verhaal dat tegen plagiaat aan zit niet veel leuker? 

!Duvels

Duivelsbier?

Sinds 1883 Ook Duivelsbier heeft z’n naam niet gestolen. Zelfs niet geleend. Toen een dorstige bedevaarder in 1833 in Halle aankwam en een grote slok nam, riep hij: “Dat is een duivels bier!” Die uitspraak galmt tot op vandaag na. Wij serveren nog steeds een sterk bier voor bij die sterke verhalen in goed gezelschap. ... Afzakken naar Halle (enfin, Lembeek eigenlijk) om naast de geschiedenis van Duivelsbier ook in het brouwproces te duiken? Onze gidsen staan paraat. Boek op tijd, want dan houden we zeker plaats aan de toog voor een proeverij, knipoog. Smaakt het naar meer? Passeer dan zeker ook eens langs de kassa van onze shop. Welkom. https://duivelsbier.be/#history

De ongrijpbare geest van Duivelsbier waarde al jaren rond in Halle. Het lokale bruine bier werd nu en dan en hier en daar aangelengd met kandijsuiker. Dus, was het gelukkig toeval of eerder goddelijke interventie toen een met verstomming geslagen bedevaarder “C’est la bière du diable!” riep en zo de officiële geboorte inleidde van ons Duivelsbier? De reclame ging van mond tot mond en met de hulp van Brouwerij Pêtre en de Britse bierkenner George Johnson werd de smaak verfijnd en de kwaliteit verbeterd. Zo kon het publiek nog minder weerstaan aan de verlokking. ....   In Halle, daar zit toch iets speciaals in het water. Letterlijk, want het grondwater vormt een cruciaal ingrediënt van Duivelsbier. De liefde voor carnaval, die komt niet uit de kraan, maar wordt met de paplepel ingegeven. Tijdens het interbellum groeide de vraag naar lokale bieren sowieso al ferm en toen de carnavalstoet dan ook nog eens besloot te adverteren met "Diable / Duivel", ging het dak er helemaal af. Sinds 1958 stapt er trouwens een 'reus' mee die dorstige omstaanders langs het parcours laaft via een mobiele tap. ... Duivelsbier werd jarenlang omarmd door fans van alle rang en stand. De tijden veranderen echter – dat doen ze nu eenmaal – en bij Pêtre viel de beslissing om de productie stop te zetten. Vanaf nu zou brouwerij Vander Linden als enige nog Duivelsbier maken. De “Grand Prix” van weleer werd geschonken als dorstlesser tijdens de festiviteiten bij carnaval en zonder nieuwe investeringen verdween de lokale trots steeds verder naar de achtergrond. Hoe sterk de reputatie ook was, die terugval kon Duivelsbier niet maskeren. In 2001 sloot ook Vander Linden de deuren. .... Bon, tijd voor Boon. In de jaren ’90 sprong deze Halse brouwersfamilie al vaker bij in de productie van Duivelsbier, dus de kennis was in elk geval voorhanden. Het was ook een kwestie van toewijding om de chouchou van carnaval opnieuw te laten sprankelen en stralen. Om Duivelsbier weer in de markt te zetten als uithangbord voor wie het soms eens graag uithangt. Ja, men zou gerust kunnen stellen dat ze bij Boon een ferme boon hebben voor Duivelsbier. Maar naast kostbaar erfgoed zag de gedreven brouwerij Boon uiteraard ook commercieel potentieel… ... Na 140 jaar smeulen laait het knetterende vuur van Duivelsbier hoger op dan ooit. Investeringen in de productie, een frisse kop op een nieuw etiket, een kloek distributienetwerk… Kortom, een historisch karakter in een hedendaags merk. Bij brouwerij Boon zaten ze al een tijdje op hete kolen om voor deze klepper een ruimer publiek te vinden, binnen én buiten de landsgrenzen. Want Duivelsbier voelt zich overal thuis: in het rek, op het schap, in de frigo, op de toog, in de belangstelling én op je gezondheid! https://duivelsbier.be/home#history

Proef het genot van geduld. Duivelsbier Wild neemt graag z’n tijd terwijl het bier heerlijk hergist op fles. De wilde gist, Brettanomyces ‘Brett’, is afkomstig van de wanden van onze oudste houten lambiekvaten. Na een zorgvuldige selectie waarborgen we de kwaliteit van ons product. Laat de gist rustig z’n werk doen en geniet van de trage rijping die een verfijnde balans tussen fruitige smaken en aardse aroma’s oplevert.... Duivelsbier Wild blaast nieuw leven in een eeuwenoude traditie. Onze voorgangers brouwden al met de wilde gisten uit de houten lambiekvaten van Halle, en vandaag herontdekt de brouwerij dit erfgoed in een eigentijdse versie. Door Brettanomyces gisten uit onze oudste vaten te selecteren, laten we de rijke geschiedenis van Duivelsbier herleven. Deze hergisting op fles zorgt voor een complexe smaak die zich langzaam ontwikkelt. Duivelsbier Wild is een brug tussen toen en nu: een eerbetoon aan het verleden, met de smaak van vandaag. Proost op de traditie, gevat in elke slok. https://duivelsbier.be/home#history

Okee Duivelsbier Wild heb ik nog niet op, die zoeken we nog. Het bruine Duivelsbier wel. Ik dacht meteen aan een Duvelkloon, maar dat was het zeker niet. 

Duivelsbier is donker, met rode gloed. De geur doet denken aan kandij. Het bier smaakt zoet en kruidig. Doet me denken aan peperkoek, maar zeker niet aan Duvel.

Duvel is een Belgisch blond speciaalbier van Brouwerij Duvel Moortgat uit Puurs-Sint-Amands. Het heeft een hoge gisting en wordt nog eens hergist op fles. Het alcoholpercentage bedraagt 8,5%. Duvel wordt gedronken uit een tulpvormig glas, waar onderin een gravering van een D in het glas gekrast is om ervoor te zorgen dat het bier parelt (voorheen was er enkel een kras onderaan in plaats van een gravering). ... De directe voorloper van Duvel was Victory Ale, een donkere Scotch, die brouwerij Moortgat uitbracht na de afloop van de Eerste Wereldoorlog. Hiervoor gebruikte men de gisten van het Schotse bier McEwan's Scotch Ale, dat in die tijd met hergisting op fles werd uitgevoerd.[1] De naam van Victory Ale veranderde omstreeks 1923 in Duvel. Naar verluidt was deze naam afkomstig van een proeverij, waarbij een van de deelnemers, doelend op de sterkte van het bier, spontaan uitroept dat het "een echte duvel" was. Door deze naamsverandering werd Duvel de "goddeloze" tegenhanger van de abdijbieren, die in dezelfde periode opkwamen. De gebruikte gist werd door bierprofessor Jean De Clerck aan een analyse onderworpen. Het bleek dat er 10 à 20 verschillende giststammen in aanwezig waren. Door zorgvuldige selectie zijn hiervan enkel de giststammen behouden die voor de optimale smakencombinatie zorgde.[1] Vanaf 1967 werd er geëxperimenteerd, samen met professor De Clerck, met een goudblonde versie. Deze versie werd in 1970 op de markt gebracht en verving het tot dan toe donkere bier. Het succes van het bier inspireerde andere brouwers vanaf de jaren 1980 om hun eigen zware blonde bieren op de markt te brengen, waarbij de namen soms overduidelijk verwezen naar Duvel: Lucifer (1983), Sloeber (1983), Judas (1985), Satan Gold (1994). Bierkenner Michael Jackson noemde de zo ontstane bierstijl golden ales. Derek Walsh noemt ze sterke blonde. Het bier werd zo belangrijk voor Brouwerij Moortgat dat zij, toen ze in 1999 op de beurs werd geïntroduceerd, de naam Duvel Moortgat aannam.... Duvel wordt met niet bijzonder veel meer gerst gebrouwen dan een gewone pils, maar voor de hoofdgisting wordt er nog glucose toegevoegd, die volledig wordt omgezet tot alcohol. Daardoor behoudt het bier de helderheid van een pils maar verkrijgt het een aanzienlijk hoger alcoholgehalte. Het wort wordt in afzonderlijke gistingskuipen door twee verschillende giststammen gefermenteerd. De twee zo ontstane basisbieren worden vervolgens in een bepaalde verhouding vermengd. Dit bier wordt gefilterd. Bij de botteling wordt een van de twee giststammen en een dosis suiker toegevoegd, voor de hergisting op fles.[1] https://nl.wikipedia.org/wiki/Duvel_(bier)

Kijk dat is interessant dat "Vanaf 1967 werd er geëxperimenteerd, samen met professor De Clerck, met een goudblonde versie. Deze versie werd in 1970 op de markt gebracht en verving het tot dan toe donkere bier." Dus het kan best dat Duivelsbier een tegenhanger was van Duvel, maar dat Duvel het Duivelsbier als bruin bier had geïmiteerd, maar later om zich te onderscheiden bleker werd?  

De bleke Duvel heb ik op, naast het Duivelsbier. Een verschil van dag en nacht! Het bier is bleekblond, met wit schuim. De bitterheid trekt aan je gehemelte; is dat tannine-achtig? 

In 1871 staat Jan-Leonard Moortgat, een afstammeling van een brouwersfamilie uit Steenhuffel, samen met zijn vrouw Maria De Block aan de wieg van de toenmalige boerderij-brouwerij Moortgat. Op dat moment is de nieuwgeborene slechts één van de 4000 brouwerijen die rond de eeuwwisseling actief zijn in België. De beginperiode is dan ook niet bepaald gemakkelijk: Jan-Leonard probeert die eerste pioniersjaren een reeks hoge gistingsbieren zoals Stavelot aan de man te brengen. Met wisselend succes. Dankzij een combinatie van gedrevenheid, brouwerspassie en vakmanschap, weet Jan-Leonard echter na verloop van tijd een trouw klantenbestand uit te bouwen, niet enkel in de omgeving van Breendonk, maar zelfs tot bij de Brusselse burgerij. Getuige hiervan: de opening van een depot in Laken. Het begin, zo blijkt, van een nu al ruim honderdveertigjarig durend succesverhaal... https://www.duvel.com/nl-nl/geschiedenis

1871 is voor 1883, maar wanneer kwam het Duvelbier? 

De Eerste Wereldoorlog brengt België in contact met Engeland en vooral met Engelse Ales, die rond die periode een behoorlijke populariteit genoten. Albert puurt inspiratie uit het succesverhaal van de Engelse ales en besluit een speciaalbier te ontwerpen naar Engels model. ... Voor de creatie van een dergelijke ale wil Albert enkel met de beste ingrediënten werken. Albert trekt naar Schotland, op zoek naar de ideale giststam, waar hij aanvankelijk botst op heel wat tegenstand van de lokale brouwers. Het is pas na een ware odyssee doorheen Engeland, dat hij uiteindelijk in een lokale brouwerij in Schotland het begeerde staaltje in handen krijgt. Tot op vandaag wordt nog altijd opgekweekte gist van diezelfde stam gebruikt! ... De 2 broers blijven zoeken en experimenteren tot de receptuur perfect zit. Het einde van de Eerste Wereldoorlog indachtig, krijgt het nieuwe bier oorspronkelijk de naam "Victory Ale" mee Dit vernieuwende bier verrast werkelijk iedereen. Tijdens een proefsessie met de notabelen van het dorp roept schoenmaker Van De Wouwer intens verrast door de krachtige aroma’s van het bier uit: “Dit is een echte Duvel.”Een goddelijke ingeving? Vanaf 1923 wordt het bier onder deze naam op de markt gebracht, geen evidentie in het katholieke Vlaanderen van die tijd.... Alles aan dit bier is anders. En dat wekt belangstelling, ook internationaal. Niet alleen de productie maar ook de internationale status van Duvel groeit ; Nederland zal het eerste land zijn dat valt voor het speciaalbier. In de jaren 60 wordt eveneens het jonger broertje van de klassieke Duvel gelanceerd, namelijk de groene Duvel. Dit bier is slechts één keer gegist en daardoor ook iets lichter en kent veel bijval in café’s dicht in de buurt van de brouwerij . ... De derde generatie Moortgat (Bert & Marcel Moortgat en de twee broers Leon & Emile Moortgat) is ervan overtuigd dat een uniek bier ook een uniek glas verdient. Het Duvel glas was dan ook het eerste tulpvormige degustatieglas einde de jaren ’60. Het innovatieve glas dat aan een wijndegustatie glas doet denken, moest onder andere toelaten een flesje van 33cl volledig uit te schenken. Tot dan bestonden er immers geen bierglazen van dergelijk formaat. Het glas is volledig afgestemd op een nog completere beleving van het bier: De bolle vorm laat de hemelse smaak en het aroma van Duvel beter tot zijn recht komen bij een degustatie. Doordat het glas zich naar boven toe sluit, draagt het ook bij tot het behoud van koolzuur en dus van de schuimkraag.... De familie Moortgat investeert consequent in de brouwerij, om de perfecte kwaliteit van het bier gegarandeerd te houden. Mede hierdoor krijgt Duvel wereldwijd erkenning als dé referentie voor speciaalbier met hergisting op fles. Eind jaren ‘90 komt de vierde generatie aan het roer en deze kiest resoluut voor een internationale koers. ... De brouwerij Duvel Moortgat viert in 2021 zijn 150ste verjaardag. Inmiddels is het familiebedrijf aan haar vierde generatie toe. De brouwerij kende een enorme groei en heeft nu elf brouwerijen wereldwijd: vier in België, drie in de Verenigde Staten, één in Tsjechië, één in Italië, één in Nederland en één in het Verenigd Koninkrijk. https://www.duvel.com/nl-nl/geschiedenis

Na zuiver bronwater, het hoofdbestanddeel van bier, is gerst de belangrijkste grondstof. Gerst moet vijf dagen kiemen in de mouterij waarna er mout overblijft. De kleur van het mout en bijgevolg ook van het bier wordt bepaald door de temperatuur. Duvel krijgt zijn typische bitterheid door verschillende aromatische Sloveense en Tsjechische hopsoorten toe te voegen. Wij gebruiken enkel exclusieve hoppen die erkend zijn om hun constante,uitstekende kwaliteit. Duvel gist voor een eerste keer in kuipen, bij 20 tot 26°C. De brouwer gebruikt hiervoor zijn eigen kweekcultuur. De oorspronkelijke giststam, die Albert Moortgat in de jaren 1920 zelf selecteerde, is afkomstig uit Schotland. Na de rijping in de lagertanks, waar het bier wordt afgekoeld tot -2°C, is de drank klaar om te bottelen. Door extra suikers en gist toe te voegen, hergist het bier opnieuw in de fles. Dat gebeurt in de warme kelders (24°C) en duurt twee weken. Nadien komt het bier terecht in koude kelders, waar het zes weken verder rijpt en stabiliseert. Deze extra lange rijpingsperiode is uniek en draagt bij tot de verfijnde smaak en het zuivere aroma van Duvel. Dankzij zijn verrassend hoog alcoholvolume (8,5 %), zijn enorme schuimkraag, fijne pareling en zijdezacht mondgevoel onderscheidt Duvel zich duidelijk van andere Belgische bieren. https://www.duvel.com/nl-nl/het-bier/duvel

Tot maart 2021 werd er ook een variant van dit bier gebrouwen: de zogenaamde "Groene Duvel" of Duvel Green. Dit was gewoon het bier dat werd afgevuld zonder hergisting in de fles. Het alcoholpercentage was dan ook lager: 7%. Deze variant werd verkocht in flesjes van 25 centiliter. Het bekende rode Duvel-logo was hier in het groen aangebracht. https://nl.wikipedia.org/wiki/Duvel_(bier)

Heb ik volgens mij ooit wel eens op, maar 7 of 8% dat is nou ook niet echt veel verschil...

Duvel Tripel Hop Citra is een Blond, India Pale Ale met 9,5% alcohol. Duvel Tripel Hop Citra wordt gebrouwen door Duvel Moortgat Brouwerij in Breendonk. http://biernet.nl/bier/merken/duvel-tripel-hop-citra

In 2007 is er voor het eerst Duvel Tripel Hop gebrouwen. In eerste instantie was dit eenmalig, maar in 2010 bracht de brouwerij het bier nog eens op de markt na een Facebookactie van de "Lambiekstoempers".[2] Duvel Tripel Hop werd op donderdag 30 september 2010 terug voorgesteld in het duvel depot te Breendonk. Het bier heeft een alcoholpercentage van 9,5%. Vanaf 2012 werd beslist om van dit bier jaarlijks een variant te brouwen, elk jaar met een andere extra hopvariëteit. In 2012 koos men voor de Amerikaanse hopvariëteit Citra, geteeld in de Yakima Vallei, Washington. In tegenstelling tot de vorige brouwsels werd nu ook gekozen voor 33cl-flessen.[3] In 2016 werden de zes Duvel Tripel Hops uitgegeven in het tijdelijke "Duvel Tripel Hop-sixpack". Vervolgens kan de consument stemmen op de drie beste varianten. Het bier dat verkozen werd tot de lekkerste Duvel Tripel Hop-smaak ooit (met Citra) wordt vanaf 2017 permanent gebrouwen. In 2019 komt een nieuwe Duvel Tripel Hop op de markt met de Amerikaanse hopvariëteit Cashmere.[4] Vanaf maart 2020 wordt ook deze variant permanent op de markt gebracht.[5] https://nl.wikipedia.org/wiki/Duvel_(bier)

Deze heb ik nu ook op. Dit bier ziet er net zo uit als gewone Duvel, maar ruikt wat hoppig. De smaak heeft een veel fijnere bitterheid dan gewone Duvel. Als je na de Duvel Tripel Hop de gewone Duvel proeft valt de geur en smaak weg. De smaak is vlakker? Het is wel bitter, maar geen hoppige bitterheid? Hoe heet dat?

In 2020 verscheen het product van een samenwerking met de Amsterdamse Brouwerij 't IJ, 't IJ van de Duvel, een hazy IPA van 6.66%. Later werd zowel het recept als de naam veranderd, 't Ei van de Duvel is een Black Rye IPA. https://nl.wikipedia.org/wiki/Duvel_(bier)

Deze heb ik niet op.

In 2021 werd Duvel 6,66% geïntroduceerd vanwege het 150-jarig bestaan van de brouwerij. Het bier bevat 6,66% alc. maar de naam is ook een verwijzing naar het getal van het beest of duivel. https://nl.wikipedia.org/wiki/Duvel_(bier)

Deze zie ik wel eens staan, met het gele etiket, (zoals hier: https://static-images.jumbo.com/product_images/010620222350_450265FLS-4_360x360_2.png) maar op de een of andere manier, spreken de nummers mij niet aan. Het gewone etiket (zie https://i.pinimg.com/originals/db/a0/f6/dba0f682aff4373adf4b69bd30c25c95.jpg) had vroeger een wapenschild.

Op ieder 1000ste flesje was, voor de introductie van de nieuwe etiketten in 2020, een variatie op het embleem met een duiveltje en engeltje te zien.[6] https://nl.wikipedia.org/wiki/Duvel_(bier)

18 januari 2019 om 09:22

Wist jij dat de Duvel etiketten soms afwijken? Een leuk weetje voor de echte Duvel liefhebbers en/of bierverzamelaars. Op het gelimiteerde Duvel etiket vind je een engeltje en duiveltje. https://www.biernet.nl/bier/videos/duvel-heeft-soms-een-afwijkend-etiket

Zie ook https://i.colnect.net/f/6355/549/Duvel--logo-with-Angel-and-Devil-.jpg en https://www.jacquestrifin.be/pages2010-129/page187-duvel2/duvelpet52-2.jpg  Op https://www.jacquestrifin.be/variantes2010/brasserie_duvel1-186.php is een hele collectie te zien. 

Wist jij dat er op één op 1.000 flesjes Duvel een engel naast de duivel staat? Antwerpenaren schrijven boek vol leuke weetjes over bieretiketten Eén op de duizend flesjes Duvel heeft geen twee duivels, maar een duivel en een engel op het etiket. Internationaal bekend biersommelier Luc De Raedemaeker en schrijver Joost Houtman tappen in hun boek ‘Op de Fles’ 33 verhalen over de etiketten van ons belangrijkste stuk erfgoed: bier. “Want wat is er leuker dan een macho bierliefhebber af te kunnen troeven met een weetje over zijn favoriete trappist?” Jan Aelberts 16-01-20, 08:07 https://www.hln.be/antwerpen/wist-jij-dat-er-op-een-op-1-000-flesjes-duvel-een-engel-naast-de-duivel-staat-antwerpenaren-schrijven-boek-vol-leuke-weetjes-over-bieretiketten~a30a1e7b/?referrer=https%3A%2F%2Fduckduckgo.com%2F

Bij 1 op de 1000 etiketten heeft een engel en een duveltje! Die duivel valt goed op door de rode opvallende kleur, maar helaas zijn de nieuwe etiketten wat kaler van opzet. Bij de huidige etiketten is dat originele wapenschild al weggestyleerd, maar ik zag een etiket met een engeltje en duivel en daarnaast, jawel, 2 duveltjes!! Die kun je herkennen door de hoorntjes op het hoofd. 

11 augustus 2020 om 10:05 De vertrouwde Duvelflesjes krijgen een nieuwe look. Vanaf september drinken alle Duvel-lovers wereldwijd hun blond Belgisch speciaalbier uit de herkenbare fles met een vernieuwd en opgefrist etiket.... De Belgische brouwerij Duvel Moortgat startte bijna 150 jaar geleden met het brouwen van bier en zorgde voor vernieuwing in de brouwwereld. Vandaag pakt de vierde generatie familiebrouwer uit met een nieuwe look voor hun paradepaartje.  De Duvelbieren krijgen nieuwe front- en backlabel designs. Niet enkel het flesje en de verpakking van de originele, klassieke Duvel krijgen een restyling, maar ook de andere varianten, Tripel Hop Citra en Duvel Tripel Hop Cashmere, krijgen een verfrissende make-over. Dit is één van de opmerkelijke veranderingen in de 150-jarige geschiedenis van het speciaalbier dat wereldwijd, in meer dan 60 landen, wordt gelanceerd vanaf september. ... De hoofdrol in de nieuwe ontwerpen is weggelegd voor de iconische D uit het Duvel logo en kreeg een eigentijdse, unieke en artistieke omkadering. De Duvel D wordt gebruikt als ‘canvas’ om de rijke geschiedenis van het speciaalbier in de kijker te zetten. Inspiratie werd er gevonden bij het iconische glas, het duivelse schenkritueel van de perfecte Duvel, het ontstaan van de naam, het unieke rijpingsproces, enzovoort. De afbeelding van een surfer op een tornado verwijst naar de parelende koolzuurbellen die opstijgen uit de gegraveerde D onderin het glas. ... Duivel en Engel gimmick wordt voortgezet Eén op de duizend Duvel etiketten wijkt af van de andere 999. In plaats van het logo van Duvel Moortgat zien we dan een Engeltje en een Duivel op het etiket staan. Deze traktatie voor Duvel verzamelaars zal ook met de nieuwe etiketten in stand worden gehouden. Wil je meer weten over de verschijning van een Engel en een Duivel op het Duvel etiket? https://www.biernet.nl/nieuws/duvel-krijgt-nieuwe-look

Op de foto bij het persbericht (zie https://www.biernet.nl/images/videos/webp/53313-Duvel%20etiket.webp?w=786) zie je duidelijk een engel en een duvel in plaats van het wapen. In het nieuwe design is dat volgens mij altijd, met dan soms 2 duiveltjes?

 Leuk voor de verzamelaar en het bier smaakt ook gewoon goed. Al smaakt een Duvel na de Duvel Tripel Hop minder uitgesproken. Tripel Hop na Duvel smaakt veel hoppiger. De lichtheid van de hoppigheid valt op!

De Duvel Tripel Hop Citra heeft op het etiket een icoontje met 2 duveltjes! Het ziet er qua bierkleur en schuim hetzelfde uit, maar de smaak is veel lichter, minder dof!? De geur is hoppig en de smaak ook. Veel frisser dan de gewone Duvel. 

Op https://www.vinbudin.is/Portaldata/1/Resources/vorumyndir/original/28939_r.jpg zie je een cadeauverpakking met het icoontje met een engel en een duvel. Het verschil is dus wat minder duidelijk te zien.

De gewone Duvel heeft veel geur dan de Tripel Hop Citra. De smaak is ook wranger dan de Tripel Hop Citra. Het heeft een lekker mondgevoel en de gistige afdronk is ook prima

Hop in de gewone Duvel is volgens https://www.duvel.com/nl-nl/het-bier/duvel dus Saaz-Saaz & Styrian Golding. Dus ik vraag me af of ik nu een bier van 8,5% met Saaz-Saaz & Styrian Golding vergelijk met een bier met Citrahop en 9,5%. Het aantal EBI is 40 volgens https://www.duvel.com/nl-nl/het-bier/duvel-tripel-hop-citra. Als hop is gebruikt Saaz-Saaz, Styrian Golding & Citra (Yakima Valley, VS)

Tja extra hop en extra alcohol.... welk bier zal beter smaken? 

De Duvel Tripel Hop Citra. Wel vind ik het geen IPA

Op https://www.duvel.com/nl-nl/duvel-food zijn ook foodparingsuggesties te vinden. Zoals 'biernaisesaus' een béarnaisesaus met Duvel Tripel Hop Citra (zie https://www.duvel.com/nl-nl/duvel-food/recepten/biernaisesaus-met-duvel). Verder zijn er geen recepten??? Behalve enkele hoofdgerechten, zoals steak en steak tartaar en steak!?

Het bijzondere is dat er voor Duvel ook geen recepten zijn? Raar, waarom zouden ze ontbijt, aperitief, voorgerecht en dessert aanbieden als Duvel en diens varianten daar niet voor geschikt zijn?

De brouwerij is te bezoeken, zie https://www.duvel.com/nl-nl/brouwerijbezoek