Bewaarbierervaring

Tja, tijdens een bezoek aan de brouwerij van La Chouffe werd verteld dat het bier een smaakevolutie ondergaat en je gemakkelijk zo 10 a 15 jaar kunt bewaren. Dat heb ik eens gedaan. En nu* maak ik de 75 cl fles maar eens open.... (*met nu bedoel ik dan januari 2023) 

’Waarom zou je een bier laten rijpen?’’ meer antwoord geven op de vraag. Want sommige bieren maken, net als goede wijnen, met de tijd een prachtige smaakontwikkeling door. ... Een IPA moet je natuurlijk zo vers mogelijk drinken, dat weet iedereen. En een oude pilsener smaakt op zijn beurt weer naar natte kranten. Bieren die hun karakter en smaak lenen aan de gebruikte hoppen zijn nou eenmaal het minst geschikt. Hopbitterheid en hoparoma’s vervliegen het snelst, waardoor er weinig aan smaak overblijft. Donkere en zware bieren (zoals: Bockbieren, Stouts of Quadrupels) of geuzes en andere wild vergiste bieren kunnen daarentegen prachtig zijn wanneer ze een aantal jaren blijven liggen. Of staan!... (https://www.misterhop.com/ontdek/bewaarbier)

Flesjes bier en een vat bier kun je gerust buiten de koelkast bewaren, totdat de eerder genoemde datum verlopen is. Je kunt het nog proeven, maar de kans is groot dat het niet meer lekker is, en vaak drijft er van alles dat er smerig uitziet in het bier. (https://www.bewaren.eu/bier-bewaren/)

Nou ik heb veel oud bier gedronken, ook als het vlokken had. Het is echt niet zo dat als de datum verlopen is het bier ineens niet meer drinkbaar zou zijn. De smaak is anders, maar dat is het dan ook. Zelf houd ik niet zo van die oude bieren, heb ik gemerkt.

De meeste mensen vinden bier overigens wel lekkerder als dit in de koelkast gekoeld is. (https://www.bewaren.eu/bier-bewaren/)

bier kan je na verstrijken van de houdbaarheidsdatum in principe nog prima drinken. Je zal er namelijk niet ziek van worden; door het koken tijdens het brouwproces en dankzij de alcohol en hop bevat een bier geen bacterieën of ziektekiemen. Een bier kan na de houdbaarheidsdatum echter wel behoorlijk anders gaan smaken en dat effect is meestal niet positief. Het belangrijkste is dus: ruik en proef! Is het niet meer lekker? Drink het dan ook vooral niet op. Een negatieve smaakontwikkeling zal nog sterker zijn als het bier niet op de juiste manier is bewaard of opgeslagen. Soms is die smaakverandering echter juist gewenst en bewaren liefhebbers hun bier expres tot (ver) na de houdbaarheidsdatum. (https://www.beerwulf.com/nl/artikelen-over-speciaalbier/bier-bewaren)

Bier is vers op zijn best, omdat je dan precies proeft wat de brouwer graag wil dat je proeft. Die brouwer garandeert dat het bier tot de THT-datum, en bij opvolging van het bewaaradvies, smaakt zoals het bedoeld is. Bij bier dat over datum is ligt dat iets anders. Aangezien bier feitelijk een levensmiddel is, is het onderhevig aan smaakverandering en uiteindelijk smaakachteruitgang. Sommige smaakveranderingen worden echter door sommige liefhebbers meer gewaardeerd dan de ‘verse’ en door de brouwer ‘bedoelde’ smaak. Donkere bieren, zeker met een alcoholpercentage dat minimaal 7% per volume is, ondergaan uiteindelijk een portoficatie of maderisatie: de smaak van het bier gaat steeds meer op die van port of madera smaken. De THT-datum is dan allang verstreken – soms zelfs al enkele jaren! ... Overigens, bier dat meer dan 10% alcohol per volume bevat hoeft volgens de wet niet eens een THT-datum te hebben, net zomin als dat wijn een THT-datum heeft. En zo mag je dus een fles bier van 8% alcohol, met een THT van 10 oktober 2018, gewoon verkopen in een winkel. Sterker nog: vaak is zo’n fles duurder dan een kakelvers exemplaar. Een liefhebber zal dat er graag voor over hebben, gokkend op een spannende smaakverandering. Maar let op: het kan een grandioze tegenvaller worden. De verkoper zal de verantwoordelijkheid nemen voor het juiste bewaaradvies, maar kan nooit garanderen dat jij de uiteindelijke smaakevolutie ook echt waarderen zult. Bier over datum: je kunt het prima genieten mits je goed kijkt, ruikt en proeft. Ziek zul je er nooit van worden, van bier dat over datum is. (https://www.bierenco.nl/bier-over-datum-zin-en-onzin-van-tht-data/)

Tja, ik heb op de fles en op het etiket geen THT-datum kunnen ontdeken. Ik weet ook niet meer wanneer ik het heb weggelegd. Dat kan gemakkelijk 10 jaar geleden zijn geweest....

De verplichte datum op het flesje is niet meer dan een richtlijn (bier mag zelfs nog verkocht worden na overschrijden van houdbaarheidsdatum). Het is vooral een garantie vanuit de producent dat de smaak tot die datum nog is zoals die bedoeld was tijdens het brouwen. Sommige bieren worden zelfs beter met de tijd en kunnen dus langer worden bewaard. Hierbij een uitleg over beer aging, rijping en smaakevolutie. Niet de gezondheid komt in gevaar bij het drinken van sommige overjaarse bieren, maar wel de smaak. Een aantal processen in het bier kunnen de zuurtegraad van het bier doen stijgen en daardoor de smaak veranderen en het aroma kapot maken. Als je bier dat een jaar over datum is nog goed smaakt, is er zeker geen probleem voor je gezondheid. (https://www.opener.nl/beer-aging-rijping-en-smaakevolutie/)

– en de ‘Tenminste Houdbaar Tot’- datum (THT-datum). Wat die datum precies zeggen wil? Meer dan de helft van de Nederlanders blijkt dat niet te weten en verwart dit vaak met de ‘Te Gebruiken Tot’- datum (TGT-datum). Op de Nederlandse televisie wordt daarom een spotje uitgezonden met uitleg: onnodig wordt jaarlijks ontzettend veel voedsel weggegooid omdat gedacht wordt dat het niet langer veilig te consumeren is. Is een THT-datum dan onzin, en kun je bier dat ‘over datum’ is beter weggooien? Het verschil tussen THT- en TGT-datum Kort uitgelegd: de THT-datum zegt iets over de kwaliteit van het product. Het staat op verpakkingen van producten die niet snel bederven, zoals koffie, melk, pasta – en bier! Tot de THT-datum garandeert de fabrikant een smaakvol product, zeker als je het bewaaradvies opvolgt. Als de THT-datum verstreken is, is het product vaak nog prima te eten. Bier dat over datum is, hoef je dus absoluut niet meteen weg te gooien. De TGT-datum zegt iets over de veiligheid van een product, en vind je op verpakkingen van bederfelijke producten zoals rauwe kip, versgeperst vruchtensap en voorgesneden groenten. De TGT-datum is de laatste dag waarop een product nog veilig is te eten of drinken, daarna kun je er ziek van worden. ... Op vrijwel elke fles of blik bier staat dat je het ‘koel en donker’ moet bewaren: het beroemde bewaaradvies. Bier is een product dat niet snel bederft, maar blootstelling aan (zon)licht en te hoge temperatuur versnelt de achteruitgang van de kwaliteit: vooral de smaak. Volg je het bewaaradvies, dan is je bier – zelfs als het bier over datum is – nog prima te consumeren. Het advies is eenvoudigweg: kijk, ruik en proef. Doorgaans weet je hoe jouw (favoriete) bier eruit hoort te zien: drijven er plots brokjes in, dan kun je het beter niet meer opdrinken. Ruikt het zoals het hoort te ruiken? Dan kun je jouw bier dat over datum is gewoon opdrinken. Krijg je een vermoeden van zwavel of een muffe, duffe geur – dan kún je het drinken, maar zal het waarschijnlijk niet lekker smaken. Dat is meteen de derde test: smaakt je bier ‘anders’ dan normaal, dan kun je het beter niet verder opdrinken. Belangrijk om te weten: bier zal nooit een gevaar voor de gezondheid opleveren als het over datum is. Tijdens de bereiding wordt bier gekookt, waardoor alle bacteriën en ziektekiemen gedood worden. Doordat bier alcohol en hop bevat kunnen bacteriën ook niet meer groeien in bier – het zijn beide natuurlijke conserveringsmiddelen. Vaak wordt verpakt bier ook nog gepasteuriseerd (kortstondig verhit), waardoor alle aanwezige levende organismen worden gedood. We herhalen: bier over datum kun je drinken zonder er ziek van te worden. Wel kan de smaak inmiddels erg onaangenaam zijn geworden. Daarom gooi je nooit zomaar bier over datum weg, maar kijk, ruik en proef je. Heel vaak is je bier nog prima te drinken en kun je het veilig genieten. (https://www.bierenco.nl/bier-over-datum-zin-en-onzin-van-tht-data/)

Als je bier wat langer wilt bewaren, dan gaat dit het beste op een koele en donkere plek. De temperatuur dient bij voorkeur zo stabiel mogelijk te zijn. Dit bij elkaar maakt dat een kelder of een verdiepte kast de ideale plek is om bieren goed te bewaren. Helaas heeft niet iedereen zo’n ruimte, de kruipruimte kan dan een goed alternatief zijn, want ook daar is er wel een constante temperatuur. Als je bier gaat bewaren, dan kun je flessen met een kurk het beste liggend bewaren, dit voorkomt namelijk het uitdrogen van de kurk. Over het algemeen hebben de flessen van 0,75 liter een kurk en gezien het formaat kun je deze liggend bewaren in een wijnrek. Heeft de fles een kroonkurk, dan is het aan te raden dat je deze rechtop bewaart. Dit voorkomt dat de inhoud van de fles in aanraking komt met het metaal van de kroonkurk. Als de fles namelijk wat langer zou liggen, dan kan de kroonkurk mogelijk gaan roesten en dat wil je weer niet. Kleine tip: de meeste bieren drink je mogelijk wat sneller en wil je daarom niet altijd voor te lange tijd te laten staan. In deze gevallen is het verstandig dat je de fles rechtop zet. Dit zorgt er bovendien voor dat het gistdepot goed op de bodem blijft liggen. (https://hopblog.nl/het-bewaren-van-bier/)

Niet alleen het type bier is belangrijk. Sterker nog, je kunt het allermooiste bewaarbier in je kelder leggen, maar wanneer in deze kelder niet het juiste klimaat heerst, kan het nog totaal fout aflopen met je bier. Twee zaken die het allerbelangrijkste zijn om bier goed te kunnen laten rijpen zijn; vochtigheid en temperatuur. De vochtigheid van je ruimte heeft ten eerste effect op het etiket. Jammer, maar gelukkig gaat het om de inhoud. Ten tweede kan diezelfde vochtigheid ook door middel van schimmels schade aanrichten aan de dop of kurk van het bier. Deze gaat vervolgens oxideren en raakt naar verloop van tijd niet meer luchtdicht. Het bier raakt hierdoor misschien geïnfecteerd, wat kan zorgen voor hele nare smaakafwijkingen en plat bier dat muf ruikt en smaakt. De temperatuur van de ruimte spreekt voor zich; bier bewaar je koel en donker. Daarin is de hoogte van de temperatuur nog niet eens zo heel belangrijk, als deze maar onder de vergistingstemperatuur ligt en zo constant mogelijk is. Bij bovengistende bieren is de vergistingstemperatuur tussen de 15 en 25 graden. ... Of je een bier nu beter staand of liggend bewaard zijn de wijze heren nog niet over uit. En een eenduidend antwoord zul je online dan ook niet vinden. Zelf houd ik de volgende stelregel aan; Kroonkurk = staand en Kurk = liggend. Door een fles met kroonkurk te laten staan voorkom je dat het bier tegen het metaal van de kroonkurk aan komt. Metaal en vocht gaan niet bepaald goed samen, en naarmate je het bier lang genoeg laat rijpen gaat de dop roesten. Bij een fles met een kurk wil je precies het tegenovergestelde; de kurk moet vochtig blijven zodat deze niet uitdroogt en poreus wordt. Het grote nadeel is echter wel dat het oppervlakte van het bier dat in contact staat met de zuurstof in de fles weer groter is dan wanneer je hem rechtop zet. ... over het algemeen kun je stellen dat donkere zwaardere bieren zich ontwikkelen door hun hoge percentage restsuikers, die afkomstig zijn uit de donkere mouten, meer naar de voorgrond te laten komen omdat de hoppen naar de achtergrond verdwijnen. Veel mensen associëren deze smaken met port of sherry, vol zoete tonen van rozijnen en rood fruit. Hertog Jan Grand Prestige is hier misschien wel het aller bekendste voorbeeld van. Wild gegiste bieren zoals Geuzes of Oude Kriek worden naarmate ze langer rusten zachter en lijken veel meer in balans. De sport zit hem in het zoeken naar de ‘’sweetspot’’. Zo is de eerder genoemde Grand Prestige na 6-8 jaar op zijn best, kunnen een Kasteel Donker of Gouden Carolus Cuvee 15 jaar mee en zijn er geuzes die je met gemak 20 jaar kunt laten liggen. Een bier is ergens op zijn best, maar wanneer hij over zijn hoogtepunt is kan het gedaan zijn met de mooie smaken. (https://www.misterhop.com/ontdek/bewaarbier)

Bieren die hoppig zijn zoals IPA’s kun je het beste zo snel mogelijk drinken. Deze zijn het lekkerst als ze zo vers mogelijk gedronken worden. De hoppigheid zal gedurende langere tijd namelijk gaan vervliegen en het bier verliest daardoor zijn kracht. Bieren zoals lagers en pilsners kun je beter ook niet te lang bewaren. Drink deze zo snel mogelijk op. Na verloop van tijd zullen ze namelijk niet al te best meer smaken. Over het algemeen zijn de meeste bieren die uitgebracht worden in grote flessen geschikt om lang te bewaren. Dit zijn meestal bierstijlen als Quadrupels, Barley Wines en stoutbieren. Verder zijn bieren als Dubbel en Tripels ook wat langer te bewaren. Of wat te denken Lambiek en Geuze bieren. (https://hopblog.nl/het-bewaren-van-bier/)

Door het bewaren van bier zal deze gaan rijpen en hierdoor worden smaken complexer. De aanwezige gist in het bier eet beetje bij beetje de laatste rest suikers op. Verder zal het koolzuur met de tijd wat minder worden. Het resultaat is een bier met bijvoorbeeld smaken die doen denken aan Port. ... Sommige bieren zijn na een tijdje over het beste punt heen en zal daarna aan kracht verliezen. Als fanatieke bierliefhebber is het dus zaak om het juiste moment van drinken te vinden. (https://hopblog.nl/het-bewaren-van-bier/)

Tja, ik had speciaal een La Chouffe gekocht om vers en gerijpt naast elkaar te proeven, maar ik kwam bij het terugzoeken van de fles een verrassing tegen. Maar eerst meer over de opslagwijze.

De bieren die ik heb liggen te rijpen, waaronder een trappist en La Chouffe, staan rechtop. Ze zijn van de trapkast naar de kledingkast verschoven. Ze zijn dus zo nu en dan verplaatst. Ze zijn bewaard opkamertemperatuur. 

De smaakvergelijking is niet gelukt, zodadelijk de reden waarom...  

Er zijn bieren die continu worden gebrouwen en op deze manier geschikt zijn voor een vergelijkend warenonderzoek. Neem bijvoorbeeld de eerder genoemde Grand Prestige. Zet een aantal jaargangen opzij en organiseer een bierproeverij waarbij je de verschillende edities met elkaar vergelijkt.

 Zo zijn er meerdere bieren te verzinnen die zich goed lenen om te bewaren. Neem nu bijvoorbeeld de Orval, die zal over de tijd ook veranderen van karakter of wat te denken van de Abt 12 van Bernardus. Je kunt hetzelfde ook elke herfst doen door een bockbier opzij te zetten om deze een jaar later naast een ‘verse’ editie te zetten. Sterker nog, volgens mij is Grolsch een van de weinige brouwerijen dat een gerijpte variant van het bockbier uitbrengt. (https://hopblog.nl/het-bewaren-van-bier/)

Waarom zou je eigenlijk bier bewaren?

Je koopt bier vooral omdat je ervan wilt genieten. Sommige bieren hebben soms zelfs nog een tijdje nodig om te rijpen. Door deze even weg te zetten en op een later moment te drinken wordt deze mogelijk nog iets lekkerder.

Een andere reden kan het formaat van de fles zijn. Bij de grotere flessen kun je ervoor kiezen om deze weg te zetten, zodat je deze op een geschikt moment met bijvoorbeeld vrienden te kunnen drinken. Want ja, goed bier drink je meestal in gezelschap van anderen. Je bewaart bier eigenlijk vooral als je het geduld kunt opbrengen om deze langer opzij te leggen. Ergens ben je nieuwsgierig en wil je weten wat het rijpen ervan met het bier doet. En als je niet zeker weet of je het nu wel of niet moet bewaren, dan kun je misschien meerdere flessen aanschaffen. Zo kun je er eentje drinken en eentje opzij zetten en een tijdje laten staan. (https://hopblog.nl/het-bewaren-van-bier/)

Sommige liefhebbers zijn van mening dat bier er is om gedronken te worden. In een kelder heeft niemand er wat aan; je doet een bier het meeste eer aan door er gewoon van te genieten. Daar zit natuurlijk wat in, maar het is ook heel interessant om eens te ervaren welke smaakontwikkeling een bier doormaakt als je hem langer bewaart. (https://www.beerwulf.com/nl/artikelen-over-speciaalbier/bier-bewaren)

Welke bieren kan je bewaren?... Donkere en zware bierstijlen zoals quadrupel of (imperial) stout kan je prima een jaar of zelfs meerdere jaren laten staan of liggen (daarover straks meer). Men noemt dit ook wel 'bewaarbieren'.  Een paar voorbeelden van bierstijlen die je goed kunt bewaren:

Dubbel

Quadrupel of Barley Wine (gerstewijn)

Stout

Bockbier

Geuze of Lambiek

Er zijn echter ook genoeg bieren die niet per se in deze stijlen vallen en toch goed bewaard kunnen worden. Bijvoorbeeld Orval, dat zelfs bekend staat om de smaakontwikkeling die het bier doormaakt. ... Wat er precies met de smaak gebeurt is afhankelijk van de bierstijl en het bier. In het algemeen kan je zeggen dat bieren die langer blijven liggen uiteindelijk zachter, ronder, zoeter en complexer van smaak worden. Het koolzuur zal op termijn ook minder worden.

Zo zal je bij een quadrupel misschien meer tonen van gedroogd fruit (krenten en pruimen) ontdekken als je het naast een "verse" editie van hetzelfde bier proeft. Andere bieren zullen misschien tonen van port, whisky en cognac ontwikkelen. Geuze en lambieken verliezen een beetje het scherpe zure randje en zullen wat ronder en fruitiger smaken.  (https://www.beerwulf.com/nl/artikelen-over-speciaalbier/bier-bewaren)

Je komt ze steeds vaker tegen, vintage bieren. Oftewel, bieren die zijn gerijpt. Liefhebbers die bieren voor jaren hebben laten rusten om verder op smaak te komen, met een geweldige smaakevolutie tot gevolg! Het rijpen van bier behoeft een flinke portie geduld, maar het is het wachten waard!

Niet alle biertypen zijn geschikt om te laten rijpen. De bieren die wel goed te rijpen zijn voldoen aan één of meer voorwaarden die nodig zijn.

Alcohol bijvoorbeeld. Dit zorgt voor een natuurlijke conservatie, waardoor negatieve verouderingssmaken geen kans maken. Logisch eigenlijk, gedestilleerde dranken zijn ook goed houdbaar.

Restsuikers kunnen ook erg belangrijk zijn. De suikers in het bier veranderen het mooiste van smaak, met name suikers afkomstig uit donkere mouten, logischerwijs dus suikers in donkere bieren. Hoptonen & bitters verdwijnen naar de achtergrond waardoor de de zoetheid meer ruimte krijgt in het bier. Hetzelfde gebeurt bij oude port, of sherry. Het is dan ook niet gek dat gerijpte bieren ons soms doen denken aan deze dranken.

Zure bieren rijpen ook mooi. Lambic en Gueuze bijvoorbeeld, zijn door spontane vergisting zuur geworden. Vergaan kunnen ze dus praktisch niet meer. De smaak kan echter wel gebalanceerder en zachter worden.

Als we bovengenoemde voorwaarden nemen komen we tot de conclusie dat veelal donkere, zwaardere bieren goed te rijpen zijn, alsmede oude kriek of oude gueuze. (https://bourgondischebierkelder.nl/rijpen-van-bier/?age-verified=6af29a340f)

We hebben allemaal wel eens gemerkt dat de smaak van ons bier verandert naarmate we hem langer bewaren. Sommigen beweren dat je bier best lang kunt bewaren, anderen zweren bij vers bier. Wat gebeurt er eigenlijk in onze bieren als zij geduldig staan te wachten totdat het ons behaagt ze op te drinken?

Veel onderzoek is gedaan naar de veroudering van ondergistende bieren. Dat is logisch, omdat ondergistende bieren een veel groter aandeel uitmaken van de totale bierverkoop en omdat veroudering bij deze bieren sneller te proeven is. Bij ondergistende bieren ontstaat na verloop van tijd een papier/kartonachtige smaak, veroorzaakt door oxidatie. Een stof met de naam trans-2-nonenal speelt hierbij een belangrijke rol. Deze smaak heb ik echter zelden geproefd in mijn eigen bovengistende bieren, zelfs niet als ik het met de zuurstofinslag tijdens het brouwen niet zo nauw heb genomen. Bij bovengistende bieren ontwikkelt zich in de loop der tijd een port/madeira-achtige smaak. Dat zal iedereen die wel eens een oud bovengistend bier heeft geproefd zeker herkennen. Gebeuren er tijdens de veroudering van bovengistende bieren wellicht andere zaken dan bij ondergisters? Hoe groot is het gevaar van oxidatie en de ontwikkeling van papier/kartonachtige smaken? En hoe lang kunnen we onze bieren eigenlijk bewaren zonder dat zij hun karakter verliezen? (http://roodetoren.nl/index.php/artikelen-over-brouwen/9-smaakevolutie)

Onderzoekers van de Katholieke Universiteit van Leuven hebben de veroudering van een bovengistend bier nu eens goed in kaart gebracht. Zij onderzochten zowel de verandering van smaak met een proefpanel als de verandering van de concentraties van een groot aantal stoffen. Voor het onderzoek gebruikten zij een blond bovengistend bier met 7,5 vol.% alcohol.

Bij dit soort verouderingsproeven is het gebruikelijk om bieren op hogere temperaturen te bewaren om het verouderingsproces te versnellen. De onderzoekers bewaarden het bier gedurende 6 maanden bij 0°C, 20°C en 40°C. Bieren bij 40°C verouderen sneller dan bieren bij 20°C. In bieren die bij 0°C bewaard werden treden nauwelijks chemische en sensorische veranderingen op. Bij sommige flessen die bij 20°C en bij 40°C werden bewaard, werd het koolzuurgas tussen het bieroppervlak en de kroonkurk vervangen door lucht. ... Na zes maanden werden de bieren (blind) voorgezet aan een getraind proefpanel van 11 mensen. Zij proefden de bieren en noteerden een score op 6 aroma- en 6 smaakaspecten, waarbij zij punten gaven van 0 tot en met 8. Een score van 0 betekent dat het aroma of de smaak afwezig was, een score van 8 dat deze zeer sterk aanwezig was.

(http://roodetoren.nl/index.php/artikelen-over-brouwen/9-smaakevolutie)

Bier bewaard bij 0°C is esterig en heeft een lichte oplosmiddelenaroma. Papier/karton, madeira/port, rood fruit en karamel zijn in het aroma afwezig. Het bier smaakt niet zoet, behoorlijk bitter en licht scherp, samentrekkend en verwarmend.

Bij hogere temperaturen bewaard bier verandert flink: de esterigheid neemt sterk af, de oplosmiddelengeur wordt sterker en papier/karton, madeira/port, rood fruit en karamel verschijnen in het aroma. De bitterheid vermindert sterk in het bier, waardoor het als veel zoeter wordt ervaren. Bewaard bij 40°C onder lucht ervaart men het bier zelfs als zeer zoet, terwijl het bier bewaard bij 0°C absoluut niet als zoet werd ervaren. Bewaard bij hogere temperaturen wordt het bier scherper, samentrekkender en verwarmender.

Zuurstof beïnvloedt het verouderingsproces sterk: de veranderingen in smaak en aroma voltrekken zich sneller. Voor ons amateurbrouwers heeft dit weinig belang, want wij gisten na op fles. Bij deze nagisting verbruikt de gist de zuurstof die nog in het bier en de ruimte tussen bieroppervlak en kroonkurk aanwezig is.

Bier bewaard bij 20°C gedurende een half jaar, heeft een nog niet zo onder veroudering te lijden. Bij hogere temperaturen of een langere bewaartijd verandert het karakter van het bier snel. 

(http://roodetoren.nl/index.php/artikelen-over-brouwen/9-smaakevolutie)

Esters zijn verbindingen tussen alcoholen en organische zuren en geven een fruitige smaak aan het bier. Twee zeer bekende in de brouwwereld zijn isoamyl-acetaat die een banaan-achtige smaak heeft en ethyl-acetaat met een fruitige oplosmiddelenachtige smaak. Bovengisten produceren gewoonlijk tijdens de gisting een groot aantal esters en de concentraties hiervan liggen na de gisting boven de evenwichtsconcentratie. Bij het verouderen van het bier hollen de concentraties dan ook achteruit. Alleen sommige esters die gevormd worden uit ethanol (de alcohol in ons bier) nemen in concentratie toe bij het bewaren van het bier. En dat is logisch omdat het bier behoorlijk wat ethanol bevat. De concentraties van deze ethyl-esters blijven echter onder de smaakdrempel, zo blijkt uit het onderzoek.

Bekende carbonyl-verbindingen zijn acetaldehyde en diacetyl. Acetaldehyde ontstaat door oxidatiereacties uit ethanol en heeft een groene-appeltjessmaak. De stof ontstaat vooral onder invloed van zuurstof, maar ook in zuurstofloos verouderend bier neemt de concentratie toe.

Diacetyl geeft aan bier een smaak die ook wel wordt omschreven als boter-achtig (boterbabbelaars). Gist maakt deze stof aan tijdens de hoofdvergisting en ruimt deze stof weer op tijdens de lagering. Bij het verouderen ontstaat de stof echter weer en kan zelfs boven de smaakdrempel opduiken.

Er gebeurt dus nogal wat tijdens de veroudering van een bovengistend bier. ... Als je je bieren lang bewaart (langer dan een half jaar, maar zeker langer dan een jaar) gaat de bitterheid sterk achteruit, de hopsmaken en �aroma''s verdwijnen en het bier smaakt zoeter. Fruitige esters, die verantwoordelijk zijn voor onder andere banaan- en oplosmiddelenachtige smaken, gaan sterk in concentratie achteruit. De belangrijkste verouderingssmaak is de port/madeirasmaak, ook een teken van oxidatie. Onze bieren bleven na veroudering van zes tot acht jaar helder, in tegenstelling tot wat literatuurbronnen melden over vertroebeling door oxidatie.

Door het verdwijnen van (acetaat)esters, bitterheid en hopsmaken en -aroma''s verandert het bier wel sterk van karakter. Zoetheid treedt sterker naar voren. Door veroudering krijgt het bier meer een madeira/portsmaak dan een papier/kartonsmaak, tenzij er veel oxidatie heeft kunnen plaatsvinden van het warme wort. Bij het verouderen van bier bestaat het risico van het ontstaan van diacetyl (boterbabbelaarsmaak). (http://roodetoren.nl/index.php/artikelen-over-brouwen/9-smaakevolutie)

Beer aging, oftewel het bewaren, rijpen en evolueren van bieren, wordt steeds populairder bij de bierliefhebbers. Trappistenbieren zijn daar een goed voorbeeld van. (https://www.opener.nl/beer-aging-rijping-en-smaakevolutie/)

Twee vuistregels die het verder makkelijk maken:

– Hoe hoger het alcoholpercentage, hoe minder erg het is als bier over de datum heen is.

– Hoe donkerder het bier, hoe minder erg het is als het bier over de datum heen is.

(https://www.opener.nl/beer-aging-rijping-en-smaakevolutie/)

Tja het bier is 9% dus met dat percentage kan je het bewaren, maar de La Chouffe is wel blond? Ik hoop dat dat geen probleem is. Alhoewel blond.... Bij het openen zie ik er toch het een en ander in, maar daar straks meer over...

Bier is een natuurproduct en daarom is de houdbaarheid niet onbeperkt. Bewaar bier altijd op een koele donkere plek. Een donkere kast of een kelder zijn ideale opbergplaatsen. De inwerking van zonlicht kan oxidatie bewerkstelligen (Lichtsmaak, ‘sunstruck’, van bier), waardoor het bier troebel kan worden en van smaak veranderen. Het is niet voor niets dat brouwers op een uitzondering na hun bieren afvullen in een donkerbruine of een donkergroene fles.

Pilseners en laag alcoholische bieren kunnen onder bovenstaande condities moeiteloos zes tot negen maanden goed blijven. De overige bieren kunnen het best binnen een tijdsbestek van 12 maanden worden gedronken. Uitzonderingen hierop vormen bier met nog gist in de fles, die een houdbaarheid kunnen hebben van 12 maanden tot zelfs meer dan 10 jaren, afhankelijk van de bewaaromstandigheden. Flessen met kroonkurk kun je het beste rechtop staand bewaren. Flessen met een kurk bewaar je, net als flessen wijn, het best liggend, om uitdroging van de kurk tegen te gaan. Bier met nagisting op de fles enige dagen voor het drinken rechtop wegzetten.

Smaakevolutie

Het blijft lastig te voorspellen hoe een bier na een jaar, of nog langer, zal smaken. Het beste kun je elk jaar een bewaard bier ten opzichte van het ‘verse’ bier drinken, om zo voor jezelf te beslissen wat de optimale leeftijd is en welke de voorkeur geniet. Bovendien train je jezelf dan in het herkennen van de smaakveroudering.

Na een jaar zijn de meeste gistcellen dood, zodat dan de zoetheid van bier niet meer verder verandert. Laagalcoholische bieren moeten binnen een jaar opgedronken worden. Daarna gaan bij deze bieren de eiwitten uitvlokken en krijgen ze een weeïge smaak.

Hoogalcoholische bieren, vooral die met veel hop, ontwikkelen zich in de richting van sherry of port na een bewaartijd van enige jaren. Scherpe hopsmaken en sterke geuren (zelfs die van zwavel) kunnen na een jaar ook verdwijnen.

Wil je dus een bier proeven zoals een brouwer het bedoeld heeft, proef het vóór de tht datum is bereikt. Maar zeker ook daarna is een bier nog erg mooi te bewaren en kan zelfs verbeteren. En is het ècht niet lekker meer, dan kun je er altijd nog een eisbock van maken.

(https://www.opener.nl/beer-aging-rijping-en-smaakevolutie/)

Ik ga er geen eisbock van maken. 

Bij het openen is er geen gesis of geplop. Het inschenken verloopt ook rustig. Het bier is oranje-amber, met wit schuim. De schuimkraag is wit en romig. Het is niet heel erg stevig, want zakt geleidelijk in. De geur is totaal niet bitter, eerder wat rins (?) of licht zuur, maar niet te zuur. Het is geen zuur, maar iets dat doet denken aan zwaar bier. De smaak is ook complex, zoals verwacht. Ik mis hopbitterheid, maar krijg er een heleboel andere smaken voor terug. Het heeft een licht zuurtje en doet denken aan pure chocolade. In de afdronk/nasmaak zit ook iets bijzonders. Het doet wat denken aan after eight.

Maar wat was het originele bier? Het is geen gewone La Chouffe, nee het is: 

Chouffe Dobbelen IPA Tripel!!!!!

Een IPA kan je niet bewaren!? Tja de hop-oomph is compleet veranderd in alcohol-boost van een BA barley-wine idee. En de nasmaak blijft nog lang nasmeulen aan m'n gehemelte. 

Het bier is complex. Het doet denken aan zwaar bier. De smaak heeft iets van een scherpe sinaasappel of milde pompelmoes in zich. De koolzuur is minder fel dan bij een vers bier, maar het prikt net zoals dat gebeurt bij die sinaasappel. Bij het herinschenken komt het schuim flink op. Ik hap erin en moet bekennen dat het vol smaak zit. Geen hopbitterheid, maar wel alcohol en hopsmaak. Geen felle harsachtige florale smaak, maar wel iets subtiels.  

Brasserie d’Achouffe is opgericht in 1980 door Pierre Gobron en Chris Bauweraerts. In een kleine stal werd op kleine schaal speciaalbier gebrouwen. Pas in 1983 kreeg het bier pas een naam: La Chouffe. Het etiket van de ‘Chouffe bieren’ kenmerkt zich door de kabouter die is afgebeeld. Daarom worden de Chouffe bieren ook wel kabouterbieren genoemd. Inmiddels heeft de brouwerij al velen Beer Awards in ontvangt mogen nemen. En terecht, want het is écht smullen geblazen met de bieren van Brasserie d’Achouffe. Met Chouffe Houblon heeft de brouwerij in ieder geval een fantastisch bier in huis die nergens anders mee is te vergelijken. (https://www.bierfamilie.nl/brouwerij-achouffe-chouffe-houblon/)

De Chouffe Dobbelen IPA Tripel Houblon (2007) is een bier gebrouwen door Brasserie d'Achouffe uit Achouffe. Deze Belgische IPA heeft een alcohol percentage van 9.0%.  (https://www.beerinabox.nl/speciaalbier/brasserie-d-achouffe-chouffe-dobbelen-ipa-tripel-houblon-2007) 

Op https://www.youtube.com/watch?v=vwq9YTD3J5s wordt het bier geëvalueerd.

Houblon Chouffe dobbelen IPA tripel zoals het bier voluit heet is een mooie mix van het typische Belgische tripel bier en een IPA. Sinds 2006 brouwen ze in Achouffe dit bier met de volgende hopsoorten: Tomahawk , Amarillo en Saaz. Het woord Houblon is hier dus op zijn plaats, want dit betekent hop in het Frans.... De kleur van dit biertje is een mooi en helder goud oranje. De schuimkraag is van mooie proportie, maar verdwijnt na een paar minuten. Er zitten wel wat grotere bellen in, maar de kleur ligt bijna tegen het wit aan.... De geuren van deze Chouffe zijn wel typisch voor de IPA’s. Je ruikt sinaasappel, grapefruit, mango en banaan. Hoe langer het bier staat des te beter komen de geuren naar boven. Wat meteen duidelijk naar voren komt bij het drinken is de bittere hopsmaak. Maar ook de grapefruit en de sinaasappel proef je terug met een vleugje honing. De koolzuur in dit bier is ook zeker niet te missen, alhoewel het gelukkig niet storend is. De wat drogere en wat zurige gistsmaken laten weer het tripelgedeelte naar boven komen van dit brouwsel.  Het mooie is nog de goede balans die gevonden is in dit bier met 9% alcohol. Niet te fruitig, maar ook niet te bitter. (http://biernetwerk.nl/recensie-la-chouffe-houblon-dobbelen-ipa-tripel/)

Chouffe Houblon (9,0%) is een mix van een typische Belgische Tripel en een I.P.A. Hoe langer het bier staat, des te beter komen de geuren naar boven. ... Chouffe Houblon heet volledig Houblon Chouffe dobbelen IPA Tripel. Gebrouwen op volledig Belgische wijze sinds 2006. Een mooie mix van een typische Belgische tripel bier en een India Pale Ale. Bij het uitschenken zie je een lichtgeel bier dat een beetje troebel is. In de neus reuk je duidelijk hinten van gist, banaan, citrusfruit, gras en steenfruit. Ook wel te vergelijken met de geur van kauwgomballen van vroeger. Het woord Houblon is hier dus op zijn plaats, want dit betekent hop in het Frans. Al met al de kenmerken van een tripel (alcoholpercentage van 9%) en het fruitige karakter van een IPA. Een bijzondere Belgian Ale waarbij je de hop tot diep in de keel blijft voelen. Wij adviseren om Chouffe Houblon te drinken op een temperatuur van 8 graden Celsius. ... Uiteraard wordt een bier niet zomaar op de markt gebracht. De brouwmeesters testen de brouwsel vaak maandenlang op kwaliteit en smaak, voordat het verkocht kan worden. En dat is nu niet anders geweest. Bovendien heeft er bij deze Belgian Ale hergisting op de fles plaats gevonden. Het rijpingsproces duurt dan ook iets langer. Onderstaande ingrediënten zijn toegevoegd in het brouwproces van Chouffe Houblon:

Water

Mouten

Gist

Tomahawk hoppen

Amarillo hoppen

Saaz Hoppen

Overige smaaktoevoegingen(https://www.bierfamilie.nl/brouwerij-achouffe-chouffe-houblon/)

Houblon Chouffe is een blonde tripel, type India Pale Ale. De bittere smaak wordt bekomen door 3 verschillende hopvariëteiten. "Houblon" is trouwens het Franse woord voor hop. Toch is er een harmonieus evenwicht tussen de uitgesproken bittere smaak en een aangename fruitsmaak. Houblon Chouffe heeft een alcoholpercentage van 9% en werd gelanceerd in 2006. Op het etiket staat een kromgebogen kabouter tussen de hopranken met hop en gerst op zijn rug en hebberig starend naar het bier. (https://cafeplato.be/archieven/bieren/chouffe-houblon)

Deze Houblon Chouffe, die in 2006 in productie ging, is een wat bijzonder bier omdat het de stijl van IPA's combineert met de Belgische traditie. De introductiebrief is de heldere gouden kleur, onberispelijk, met 2 cm witte kroon, waaruit een verrassend zwak parfum komt. In tegenstelling tot het lage vermogen, is wat wel in mijn plannen in het aroma is opgenomen, de hoge relevantie van hop, die op een zoete basis van granen en brood opmerkelijke citrustonen, witte druif en gras biedt, gekruid door een adem van kruidnagel en witte peper. Gelukkig gaat deze lage aromatische intensiteit niet over op de smaak, die in eerste instantie de mond overspoelt met zoetheid en dit type zonder te blozen.... Gelukkig wordt deze lage aromatische intensiteit niet overgebracht naar de smaak, die in eerste instantie de mond overspoelt met de zoetheid en romige textuur van een Belgisch bier, met mout, gouden appel en citroen in de hoofdrol, en op de achtergrond zachte honing en minimale gist achterlaat, om de agressiviteit van een Yankee IPA te beëindigen, accentueren van de aanwezigheid van citrusvruchten zoals citroen en grapefruit, ananas en vooral hop, die zich manifesteert met scherpe tonen van gras en dennen, vrij pittig, langs een krachtige bitterheid, zuur, ruw en met een aanzienlijke alcoholbelasting. Ondanks zijn kracht is de waarheid dat in de mond alles heel voorzichtig en gecontroleerd lijkt, alles maakt deel uit van een perfect geharmoniseerde set waarmee dit bier er oog in oog kan staan met uitstekende bieren van dit type zonder te blozen. (https://hiposurinatum.blogspot.com/2012/05/houblon-chouffe-dobbelen-ipa-tripel.html)

De ontstaansgeschiedenis van dit bier is interessant.  In Amerika is er al enige jaren een rage bezig van extreme bieren, meestal extreem gehopt, en de liefhebbers hiervan worden ook wel eens “hopheads” genoemd. Het is echter niet gemakkelijk om een goed bier met extreme hopgift te maken. De hoppe gaat natuurlijk snel het hele brouwsel overheersen, en dan heb je geen goede balans meer. Belgische sterke hopbrouwsels als Hommelbier van Van Eecke en XXBitter van De Ranke slagen daar zeer goed in, en ook bij deze Houblon Chouffe mag het resultaat er zijn. Chris Bauweraerts, de vennoot van Pierre, reisde veel voor La Chouffe en ontdekte al die bittere bieren in de Verenigde Staten.  Ze inspireerden hem om een hoppige Chouffe te maken, voor één keer werden de rollen omgedraaid en liet een Belg zich beïnvloeden door Amerikaanse microbrouwers. De benaming “Dobbelen IPA Tripel” is wel wat verwarrend, en misschien van het goede teveel. Dobbelen slaat op het dubbel gebruik van hop, IPA is een typische term uit de Angelsaksische brouwwereld, het wil “ Indian Pale Ale “ zeggen, en slaat op de destijds zwaar gehopte ales die naar India verscheept werden, de hop werkte als bewaarmiddel.

Tripel zal wel alles met de kleur en de hergisting te maken hebben. Resultaat van dit alles: een beendroog bier dat zowel voor als bij het eten voortreffelijk smaakt. Duvel-Moortgat besloot om vanaf heden het bier ook in 33cl aan te bieden, net als de klassieke Chouffe. Ondertussen is dat geen slechte beslissing gebleken want het merk stevent af op verdubbeling sedert de nog vrij recente overname. Dat heeft natuurlijk ook te maken met de sterke Duvel-distributie, maar toch, kleine bierflessen zijn toegankelijker dan grote. (bierpassie.com/article/2398/houblon-chouffe-dobbelen-ipa-tripel)

Houblon Chouffe is een Belgisch bier, gebrouwen door de Brouwerij van Achouffe (die in 2006 werd overgenomen door Brouwerij Duvel Moortgat).

Deze blonde tripel van het type India Pale Ale heeft een bittere smaak die wordt bekomen door drie verschillende hopvariëteiten. "Houblon" is trouwens het Franse woord voor hop. Houblon Chouffe heeft een alcoholpercentage van 9% en werd gelanceerd in 2006. Op het etiket staat een kromgebogen kabouter tussen de hopranken met hop en gerst op zijn rug en hebberig starend naar het bier.[2][3]

Prijzen

In 2011 werd Houblon Chouffe (onder de naam "Chouffe Dobbelen IPA tripel") door Test-Aankoop na een test van 210 speciaalbieren uitgeroepen als behorende tot de 18 beste bieren (bieren waarover de 30 proevers unaniem lovend waren).[4] (https://nl.wikipedia.org/wiki/Houblon_Chouffe)

Ik had het bier volgens mij vlak voor de overname opgelegd. Dat is dus 2005 ergens geweest, bijna 20 jaar geleden!?   Het is een 75 cl fles en het etiket vond ik op https://hiposurinatum.blogspot.com/2012/05/houblon-chouffe-dobbelen-ipa-tripel.html

Tja, ik heb geen degustatieverhalen van gerijpte IPA's kunnen vinden... Omdat je een IPA zo vers mogelijk moet drinken. Maar de Chouffe Dobbelen IPA Tripel is een speciaalbier, dus die trekt het formidabel! De alcohol trekt wel flink aan. Bij het inschenken van het 'leste kletstke' wordt het bier in het glas troebel. De geur en smaak doen echt denken aan after eight. Het heeft een effect in m'n mond. Het is een intrigerende smaak en ik heb geen spijt dat ik deze IPA heb laten rijpen. De smaak is niet eenvoudig lekker, maar wel complex en smaakvol. Het is wat mij betreft een aanrader. Helaas heb ik niet meer  Houblon liggen. Ik zie ze ook niet zo vaak bij de slijter en het is de vraag of de versie van Moortgat dezelfde potentie heeft als het origineel....

Jammer dat de 75 cl op is. want het is een echt waardevol bier. Ik ben meestal niet zo'n fan van opgelegde bieren en dergelijke, maar deze was echt goed! Een aanrader! Dus Houblon kopen, 10 jaar of meer bewaren op de juiste wijze en dan hopen bij leven en welzijn dat er een geschikt moment komt om er van te genieten.....