Babi Pangang (11%)

Google Trends onthoudt wat mensen googelen. Babi pangang wordt alleen gezocht in Nederland en Antwerpen, plus – met dubbel-g – in een paar piepkleine stukjes Indonesië op Noord-Sumatra (de steden Medan, Pekanbaru en Dumai) en Java (de steden Jakarta, Bandung en Surabaya). Meer interesse is er niet. Niet bepaald een wereldgerecht. Wel in Nederland. Hier is babi pangang groot. Google weet precies wat Nederland eet. En de zoekmachine weet dus ook dat de zondag bij ons babi pangangdag is. Dan stijgt het aantal zoekopdrachten voor babi pangang naar z’n wekelijkse hoogtepunt. Elke week weer, jaar in jaar uit – een rotsvast patroon. (https://marcelmaassen.nl/de-ware-herkomst-van-babi-pangang/)

Babi pangang ken je vast wel als je weleens Chinees afhaalt of bij een Chinees restaurant gaat eten. Stukjes varkensvlees met een heerlijk, zoetig sausje eroverheen. (https://www.eefkooktzo.nl/babi-pangang/)

Maar heb je het ook wel eens gedronken?

Koperkleurig bier van De Molen, wat duurder dan normaal,  met beetje bruinig schuim. Deze barley wine van 11% is gebrouwen met babi pangang kruiden, smaakt naar mijn beleving wat te veel naar kaneel en andere kerstbieren. De geur is fenomenaal! 

De Molen Babi & Pangang... Alcoholpercentage: 11.5% Biercategorie: Quadrupel & Barley wine Smaakpalet: Zoet en babi pangang... Wat als je babi pangang laat samenkomen met een Molen stijl Barley Wine? Verwacht oosterse aroma’s met een vleugje babi pangang in de neus. De smaak brengt een kruidige complexiteit, verwacht oosterse kruiden met een babi pangang karakter en klein beetje pit. De zoete afdronk van de barley wine maakt het af. (https://shop.brouwerijdemolen.nl/alle-bieren/de-molen-babi-pangang/)

Wat als je babi pangang laat samenkomen met een Molen stijl barley wine? Verwacht oosterse aroma’s met een vleugje babi pangang in de neus. De smaak brengt een kruidige complexiteit, met een babi pangang karakter en klein beetje pit. De zoete afdronk van de barley wine maakt het af. (https://www.bierista.nl/de-molen-babi-pangang) (https://daretodrinkdifferent.nl/alle-dranken/de-molen-babi---pangang-fles-33cl/)

Ik vond het bier erg zoet, en de afdronk was wat branderig. Niet echt lekker, maar wel zeer intrigerend. Ik ben niet de enige die het als een kerstbier ervaart:

De Babi & Pangang van Brouwerij De Molen is een spannende Barley Wine met een alcoholpercentage van 11,5%. Het bier schenkt rood-oranjekleurig in, met een fijne schuimkraag die vlot wegtrekt. Van het bier komt een winterse, kruidige geur. Ontzettend spicey, wat de toevoeging van babi pangang-kruiden verraadt. Steranijs en kaneel zijn geuren die onmiskenbaar naar voren komen. Daarnaast neem ik sinaasappel waar en krijg ik associaties met de illustere citrusvrucht genaamd Kumquat.

Man man man, waar gaat dit bier heen?

Met de eerste slok voelt het bier me wat plakkerig in de mond. In de smaak heel veel zoete kruidigheid van steranijs, kaneel en kruidnagel. Een zachte umami-vibe, zoals bijvoorbeeld uit sojasaus, danst er even tussendoor. Als de nasmaak definitief doorkomt is er geen ontsnappen aan: deze knul is pittig (..en dat mag ik wel)!

Omdat ik het niet laten kan, combineer ik het bier met Atjar Tjampoer, zoals Nederlanders dat ‘traditiegetrouw’ altijd doen. Het zure bijgerecht bestaande uit diverse groenten, doet de kruidigheid afnemen en het pittige valt volkomen weg. Deze combinatie zou ik niet perse aanraden, probeer liever een mooi stukje oude kaas en geniet!

Wat een avontuurlijk bier weer van De Molen. Persoonlijk geniet ik enorm van dit soort gekkigheid! Het laat maar weer eens zien wat een veelzijdig product onze lievelingsdrank is. Het team van de brouwerij geniet er volgens mij ook als geen ander van om Mindblowing combinaties te vinden. Het leuke is dat dit bier onverwachts een heel mooi winterbier is geworden.

De Babi & Pangang is geen alledaags bier en daarom een terechte special!

Ik kijk uit naar de volgende!

Proost,

Meester in Bieren (https://shop.brouwerijdemolen.nl/blog/babi-pangang-blows-your-mind/)

A delicious, punchy beer

Quick disclaimer: I'm a De Molen barleywine fan. If I only had a small selection box of beers to drink for the rest of my life, you can bet one of the Barrel Aged Bommen & Granaten would be in there, (feel free to speculate which one). Thus it was with joy I opened up Babi & Pangang, the new special, for a taste test. Like most other people, I consider Indonesian food to be the best part of Dutch cuisine- stroopwafels aside- so, I was intrigued to know how De Molen was going to take this dish and transpose it onto a beer we’d actually want to drink.

My immediate thoughts on aroma were sweetness; fennel musk; anise and cloves, all strong notes which almost struck me as spiced caramelised banana- more like an Indonesian dessert than a main- I felt many cozy winter vibes! It also has a thick texture- like the sauce on the dish itself, so be prepared to take a while to drink it. The initial sweetness morphs into a brown sugarflavour more traditional to babi pangang and the spices mostly balance themselves, though the anise is star and centre (though without venturing into liquorice territory), and the fennel adds a savoury element before a kick of heat rounds up the experience.

Leading into the aftertaste, the anise remains prominent, alongside some brown sugar and a sure booziness- just in case you didn’t notice it was 11.5% already!. As a particular lover of anise, I didn't mind that the flavour was at the forefront from start to finish. If, however, you’re not a fan of this spice it probably won’t be up your street and as a note of warning: it’s definitely a beer to build up to- not to start your session with, as the strong flavours could impact your tasting experience of anything for a while afterwards. It was a delicious, punchy beer, and I’d happily drink more, if only the same acceptance would extend to me drinking this at lunch as it did to eating its namesake dish! (https://shop.brouwerijdemolen.nl/blog/babi-pangang-blows-your-mind/)

Babi pangang, in Indonesië en Maleisië geschreven als babi panggang, is de naam voor verschillende gerechten uit het Verre Oosten gemaakt van (geroosterd) varkensvlees. In Chinees-Indische restaurants in Nederland en België worden soms verschillende varianten aangeboden, een variant met spek, een variant met mager varkensvlees en de Chinese variant, char siew, cha sieuw of char siu.... De naam babi pangang komt van de Maleis/Indonesische woorden babi (varken) en panggang (geroosterd). Door deze brede benaming kan het duiden op verschillende lokale gerechten uit het Maleisische en Indonesische taalgebied. Ook worden in Maleisië en Indonesië met babi panggang Chinese vormen van geroosterd varkensvlees aangeduid zoals char siew, of 叉燒, babi panggang merah in het Maleis, chāshāo in Hanyu pinyin en moe deng in het Thais.

Vermoedelijk stamt het gerecht uit China, waar het geroosterd buikspek betrof. In Indonesië is de babi panggang vooral bekend zoals die wordt bereid door het overwegend christelijke Batak-volk, dat rondom het Tobameer in Noord-Sumatra woont, waarbij gemarineerd varkensvlees boven een houtskoolvuur wordt geroosterd. Het wordt gegeten met een saus gemaakt van varkensbloed of met een sambal van szechuanpeper.[1]

Uit krantenarchieven blijkt dat het gerecht al voor 1900 door Chinezen in Indonesië bereid werd. Het is dus niet pas in Nederland ontstaan, zoals soms verteld wordt. Rond 1900 was het gerecht ook populair bij de Nederlanders die in de grote Javaanse steden woonden.[2]

De zoetzure tomaat- en gembersaus die men in Chinees-Indische restaurants in Nederland meestal bij het gerecht serveert, wordt voor het eerst in 1933 vermeld. Ook zij is dus geen Nederlandse uitvinding.[2]

Varianten die in plaats van spek ander vlees gebruiken zijn wel in Nederland ontstaan. Door de stijgende welvaart na de Tweede Wereldoorlog werd spek als armeluiskost gezien. Chinese restaurants vervingen het daarom door "beter" vlees.[2]... Een ander gerecht dat in Nederland soms wordt aangeduid als babi pangang is het Kantonese siu juk, of 燒肉, babi panggang putih in het Maleis, shāo ròu in Hanyu pinyin, moe krob in het Thais. Het wordt op de menukaart wel omschreven als babi pangang spek.

De met honing gemarineerde char siew wordt in Nederland vaak Kantonese babi pangang genoemd.

(https://nl.wikipedia.org/wiki/Babi_pangang)

Volgens een van de Wiki-auteurs, Edo de Roo, heeft de lokale Chinees het echt alleen maar op de kaart staan omdat Nederlanders het zo graag eten, niet omdat het Chinees is. Een ander, Paul van Velzen, heeft ook in Indonesië nooit babi pangang gezien. Ajam pangang, geroosterde kip, dat wel. Van Velzen denkt dan ook dat ‘Chinezen in Nederland de basis voor hun babi pangang van dit gerecht hebben afgekeken.’ De categorie ‘Chinees gerecht’ lijkt hem ‘ver bezijden de waarheid. Ik zou het ook als een Nederlands gerecht categoriseren.’

Hoogste tijd om de voorlopige waarheid op deze Wikipedia-pagina te updaten. Want uit een zoektocht in krantenarchieven blijkt toch dat Chinezen in Indonesië al babi pangang bereidden en aten vóór het jaar 1900. Vermoedelijk zelfs al veel eerder. Blijkens een artikel in het Soerabaijasch Handelsblad uit 1903 werd ‘een portie babi panggang’ zelfs gebruikt als lokkertje om de heidense Chinezen te bewegen zich tot het christendom te bekeren. Aldus destijds een correspondent uit de West-Javaanse stad Buitenzorg, thans Bogor.

Rond 1900 was het gerecht niet alleen een gewild hapje voor Chinezen in Buitenzorg, maar ook al populair bij de Nederlanders in de grote Javaanse steden. Uit 1906 dateert een advertentie in Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië van de Eerste Bataviasche Bierhal die zojuist haar deuren had geopend in de chique wijk Weltevreden in Batavia (nu Jakarta), waar directeur Arthur Ziegenbalg het bier dat hij zelf brouwde in de Eerste Bataviasche Bierbrouwerij aan de man kon brengen. De menukaart van de Bierhal laat zien dat het gerecht toen gold als Chinees. De firma Conimex heeft dan ook het volste gelijk als zij schrijft: ‘Babi pangang heeft haar oorsprong in de Chinese keuken en is door immigranten meegenomen naar Indonesië.’ In een volgende advertentie van de Bierhal uit 1908 wordt babi pangang omschreven als ‘speenvarken met capertjessaus’. Die kappertjes zijn we ergens in de loop der jaren dus kwijtgeraakt. (https://marcelmaassen.nl/de-ware-herkomst-van-babi-pangang/)

Babi Pangang, of eigenlijk Babi (=varkensvlees) Panggang (=geroosterd), mensen van mijn generatie zijn er denk ik mee opgegroeid. Wij aten het vaak op zondag (jaren ’60/’70) want dan kon onze Pa na de kerk het gaan halen en “tijdens” het wachten een paar borreltjes pakken.

In die tijd had je in Tilburg best wel een aantal goede Chinezen waar ze de typische mix van Chinees en Indonesisch eten verkochten. Je kreeg de babi pangang in een pangang saus en met atjar. (https://www.vlakbijdemolen.nl/zelf-babi-pangang-spek-maken/)

Babipangang kruiden: ontdek deze zeer mooi uitgebalanceerde smaak van steranijs, venkel, kruidnagel en kaneel die samen een van 's werelds bekendste en oudste kruidenmixen vormen. Deze babipangang kruidenmix is werkelijk heerlijk over je babipangang vlees en wordt ook wel het vijf smaken poeder genoemd en dit combineert de 5 basis smaken van de Chinese keuken: zoet, zuur, bitter, zout en hartig. Deze kruidenmix compenseert als afkoelend ingrediënt in de Chinese Ying-Yang de hitte van een gerecht. (https://www.dekruidenbaron.nl/babipangang-kruiden.html)

Zelf babi pangang maken is helemaal niet moeilijk. Het bestaat uit 2 onderdelen, namelijk deel 1: gemarineerd varkensvlees en deel 2: de saus. Eigenlijk heb je ook nog een soort van ‘deel 3’ omdat er vaak atjar tjampoer bij of door wordt geserveerd. Dat had ik niet meer in huis en ik had ook niet de ingrediënten in huis om het te maken. Persoonlijk hoeft het van mij ook niet perse als bedje onder de babi pangang. Voor erbij, lekker, maar de babi pangang heb ik liever gewoon zo: vlees en saus. Lekker simpel en zo is het recept ook.... ZO MAAK JE HET (BEREIDINGSWIJZE):

Snij de hamlappen of varkenshaas in dunne repen en marineer het met de rest van ingrediënten voor de marinade.

Laat het vlees nu minimaal 1 uur of (bij voorkeur) langer marineren.

Na het marineren bak je het vlees in een klein beetje olie in een ruime koekenpan, gaar en goudbruin. Zorg ervoor dat je de marinade inkookt zodat je het vlees ook iets krokant kunt bakken.

Maak tegelijkertijd de saus door het uitje fijn te snipperen.

Verhit een beetje olie in een steelpan met dikke bodem en fruit het uitje aan tot deze zacht en glazig is.

Knijp dan de knoflookteentjes uit en voeg deze toe. Bak even kort mee.

Voeg dan de overige ingrediënten toe (m.u.v. de maizena) en kook de saus in.

Maak een papje van de maizena door deze te mengen met een beetje koud water en giet het bij de saus. Kook de saus iets in tot het de dikte heeft van chilisaus.

Serveer de saus over de stukjes gebakken varkensvlees eventueel met een beetje atjar tjampoer, rijst en komkommer erbij. Eet smakelijk! (https://www.eefkooktzo.nl/babi-pangang/)

BEREIDINGSWIJZE

Snijd de hamlappen in reepjes/stukjes.

Meng in een kom het vlees met de rest van de ingrediënten voor het vlees. Dek het geheel af en laat (minimaal) 30 minuten staan.

Daarna zet je een grillpan op het vuur en bak je het vlees totdat het gaar is.

Ondertussen maak je de saus. Snipper de ui en snijd de knoflook fijn.

Giet een scheutje olie in een kleine pan en bak de ui en knoflook.

Voeg de tomatenpuree toe en bak dit een minuut mee.

Daarna kunnen de rest van de ingrediënten voor de saus erbij, behalve de allesbinder. Laat de saus een minuut of 15 pruttelen. Daarna kun je de saus eventueel zeven. Als de saus aan de dunne kant is kun je een beetje allesbinder of maizena toevoegen.

Kook de rijst volgens de instructies op het pak.

Meng het gebakken vlees door de saus, verwarm het eventueel nog even en klaar is de babi pangang. (https://www.lekkerensimpel.com/babi-pangang/)

Babi pangang spek - voorbereiding

Stap 1:

Breng het vlees in koud water (zoveel, tot het onderstaat) met de steranijs, zout, verkruimeld bouillonblokje, twee soorten sojasaus en rijstwijn aan de kook.

Stap 2:

Zet het vuur zacht en laat het vlees afgedekt in circa 2 uur gaarkoken. Schuim het water regelmatig af.

Stap 3:

Haal het vlees uit de pan en laat afkoelen.

Babi pangang saus

Stap 1:

Pel en hak de ui en de knoflook. Schil en hak de gember fijn.

Stap 2:

Maal de ui, knoflook, gember en sambal tot een gladde boemboe in het hakmolentje van de staafmixer.

Stap 3:

Smelt de boter en bak de boemboe met de steranijs en komijnpoeder circa 10 minuten.

Stap 4:

Meng de tomatenpuree en suiker erdoor. Voeg kokend water toe en breng aan de kook.

Stap 5:

Leng wat maïszetmeel aan met een scheutje water en bind de saus ermee af. Breng op smaak met een scheutje wijnazijn en eventueel nog wat suiker.

Babi pangang afmaken

Stap 1:

Verhit de frituurolie tot 180 °C. Frituur het vlees in circa 3 minuten krokant.

Stap 2:

Laat uitlekken op keukenpapier.

Stap 3:

Snijd het vlees in plakken. Leg de atjar op een schaal, rangschik het vlees erop en lepel de saus erover.

...

Om te beginnen het antwoord op de veelgestelde vraag: is er een verschil tussen Chinese babi pangang en de Nederlandse variant?

Jazeker. In de Chinese keuken wordt het spek eerst gekookt in een heerlijk kruidige bouillon en daarna gefrituurd. En precies dat laatste maakt de Chinese babi pangang zo lekker krokant. (https://www.24kitchen.nl/recepten/chinese-babi-pangang)

De naam laat aan duidelijkheid niets te wensen over: babi is het Indonesisch/Maleisische woord voor varken en pangang (soms geschreven als panggang) betekent geroosterd. Babi pangang is dus geroosterd varkensvlees. Waarschijnlijk waren het de Chinezen die al in de 13e en 14e eeuw geroosterd varkensbuikvet in het huidige Indonesië introduceerden, onder de naam fo nam. Op sommige menu’s van Chinees-Indische restaurants kun je deze naam nog terugvinden. Dit is dan op deze traditionele manier met buikspek gemaakt.

De babi pangang die wij in Nederland eten wordt namelijk niet van buikspek gemaakt. In de jaren ‘50 is de typisch Nederlandse babi pangang ontstaan. Volgens Olivier Ching was het zijn grootvader Chang Fa Ching die als een van de eersten in Nederland mager varkensvlees gebruikte in zijn restaurant in Eindhoven. Met de juiste bewerkingen was gekookt en gefrituurd nekvlees een goed alternatief voor het traditionele buikvet. Dat was volgens grootvader Ching veel te vet voor de Nederlanders. Een ander argument om niet langer spek te gebruiken was dat deze vleessoort in de jaren na de oorlog werd gezien als een armeluiskost.

...

De kenmerkende rood oranje saus, een zoetzure combinatie op basis van gember en tomaat is ook typisch Nederlands. Het is echter geen Nederlandse uitvinding: de eerste vermelding van de saus stamt namelijk al uit 1933, jaren voordat het gerecht in Nederland aangepast werd.

...

Dit is echter een fors verschil met de traditionele Indonesische wijze om babi pangang te maken. Nog altijd wordt hier namelijk varkensbloed voor gebruikt. Het vlees wordt in een saus van dit bloed en enkele andere sappen (bijvoorbeeld limoen en sinaasappel) gemarineerd. Uit krantenarchieven blijkt dat deze variant al rond 1900 door Nederlanders in de Javaanse steden gegeten.

Tegenwoordig is het in Indonesië een controversiële maaltijd, aangezien moslims geen varkensvlees mogen eten. Het Batak-volk, dat in Noord-Sumatra rondom het Tobameer leeft is nooit tot de islam bekeerd, waardoor ze geen probleem hebben met varkensvlees. Hierdoor wordt babi pangang in Indonesië vooral geassocieerd met de Batak. Maar zelfs daar, bij de Batak in Noord-Sumatra, staat de maaltijd enigszins verborgen op de menukaarten. Wie babi pangang van varkensvlees wil eten moet B2 bestellen, naar de twee b’s van babi. De andere variant, B1, is gemaakt van biang, oftewel hondenvlees. (https://hetlaatstetafeltje.nl/informatie/de-oorsprong-en-achtergrond-van-de-typisch-nederlandse-babi-pangang/)

Anno nu gaat het er grimmiger aan toe voor de Batakbevolking op Noord-Sumatra. De Bataks vormen een kleine minderheid in Indonesië, een volk van 9 miljoen mensen op 236 miljoen Indonesiërs. Het zijn hoofdzakelijk christelijke stammen, ingeklemd tussen islamitische landgenoten. Al tijdens de bloedige Padri-oorlogen (1821-1837) probeerden islamisten in de regio de sharia in te voeren. Alles wat niet strookte met de islam moest worden afgeschaft en verboden.... Op YouTube, Facebook en in andere sociale media woedt de woordenstrijd in volle hevigheid. Inmiddels is het al op anti-babipangangdemonstraties uitgedraaid en tegendemonstraties van de Batak. Op spandoeken waarschuwen radicale moslims de Bataks. ‘Respecteer onze moslimgemeenschap. Babi pangang: wordt geen bron van conflict.’ Het antwoord van de orang Batak op posters in de stad is duidelijk: ‘Ik ben een Batak. En wat wil jij nou? Lang voordat jullie godsdienst hier kwam, aten wij al babi pangang.’ (https://marcelmaassen.nl/de-ware-herkomst-van-babi-pangang/)