Rondje Gelderland

Afgelopen maand was ik in Gelderland. Je hebt er in Nijmegen Nevel, Oersoep en Brouwtoren: 

Met de trein kom je zo in CS Nijmegen, vandaar uit een NS-fiets huren en kun je de omgeving te verkennen. Vanaf station de weg uit fietsen. En dan kom je zo bij Brouwtoren. Iets verder het centrum in bij de grote kerktoren van de Sint Stevenskerk vind je brouwerij De Hemel. Dan de Waal volgen naar het oude Honig-complex. 

Het grote Brouwtorenavontuur begon in de zomer van 2012 als nieuwe hobby van vier vrienden. Met een klein keteltje en wat plastic emmers probeerden we in de huiskamer van Dimitri ons eigen bier te maken.... In onze brouwerij met proeflokaal kun je terecht voor de beproefde Brouwtoren bieren én nieuwe smaken in ontwikkeling. De brouwers brouwen, jij proeft. Omringd door gisttanks, fusten en zakken mout. ... Brouwtoren heeft vijf beproefde bieren, aangevuld met verschillende bieren 'in ontwikkeling'. De nieuwe smaken in ontwikkeling zijn alleen in het proeflokaal te proeven, onze andere bieren vind je in het proeflokaal én veel horeca in Nijmegen. (https://www.brouwtoren.nl/)

De geboorte van de brouwerij vond plaats in 1983 in Heumen. Hier opende Brouwerij de Raaf als eerste Nederlandse speciaalbier brouwerij haar deuren. Twee verhuizingen, een naamswijziging en 16 jaar later vestigde Brouwerij De Hemel zich in de Commanderie van St. Jan in Nijmegen. Dit 12e -eeuwse klooster is sindsdien onze productielocatie en ook de plek waar het bier al jaren het meest gedronken is. In Brouwerscafé De Hemel zijn de 12 kranen altijd gevuld met verschillende brouwsels van de Hemel. In de kelders van de Commanderie vindt de productie van het bier plaats. Vanaf het begin heeft de nadruk altijd gelegen op het brouwen van speciale bieren. Bieren die afwijken van wat de grote brouwers zoal in de vakken leggen. Ook het lokale en onafhankelijke zijn belangrijke eigenschappen van De Hemel. Wij maken bieren voor Nijmegen en doen dat op de manier die wij willen. Maar in De Hemel gebeurt nog veel meer. In de distilleerderij worden bieren omgetoverd tot likeur, jenever en bierbrand. In de azijnreactor wordt het bier azijn, en van deze azijn wordt de enig echte biermosterd van de Hemel gemaakt. https://brouwerijdehemel.nl/ en https://restaurantdehemel.nl/nl/brouwerscafe/bieren/

Nevel maakt wilde bieren in Nijmegen. Bieren die niet schreeuwen, maar die veel te zeggen hebben. Een herkenbaar karakter met uitdagende smaken, maar ook verfrissend, doordrinkbaar en laag in alcohol. Met natuurlijk geteelde kruiden, fruit, boombast en zelfs groenten uit onze eigen omgeving. Lokale leveranciers krijgen van ons een eerlijke prijs voor hun producten, zodat zij duurzaam kunnen blijven telen. Brouwen is voor ons meer dan alleen bier maken; het is de weg naar een nieuwe balans. Wild bier We brouwen met een gemengde gistcultuur, die voor een deel bestaat uit gisten die we zelf hebben geoogst van druiven uit Lent en voor een deel uit gisten die van andere natuurlijke bronnen komen. Ze zijn allemaal in het wild gevangen, vandaar de naam ‘wilde gisten’ en ‘wild bier’. Maar echt wild bier draait in onze ogen om meer dan wilde gist alleen. Het principe achter wilde bieren is dat de brouwer geduldig meebeweegt met de natuur, in plaats van te sturen op een snelle en goedkope productie. Onze bieren worden daarom gemaakt zonder onnodige toevoegingen als enzymen, extracten of kunstmatige geur- en kleurstoffen. De ingrediënten die we gebruiken zijn zo puur en onbewerkt mogelijk en komen direct uit de natuur. We oogsten zelf of kopen rechtstreeks bij kleine, lokale, duurzame telers.  Een nieuwe balans In elk bier zoeken we naar de perfecte balans. Balans betekent voor ons dat het bier veel karakter en smaak heeft, maar niet doorslaat in uitersten. Kruiden en fruit zitten subtiel in het smaakpalet verweven, niet op de voorgrond. Daarin verschillen we van veel andere brouwerijen. Wij willen dat alle onderdelen van het bier samenkomen in de smaakbeleving.  Ook in ons bedrijf zoeken we een nieuwe balans. Maatschappelijk verantwoord ondernemen ligt ten grondslag aan alles wat we doen. Wij brouwen zonder puur economisch gewin voor onszelf. In onze keten maken we prijsafspraken die goed zijn voor alle partijen, omdat we graag willen dat iedereen er beter uitkomt. Daarom werken we bijvoorbeeld direct samen met lokale telers, zonder tussenpersonen. Zo kunnen we ze een eerlijke prijs bieden en kunnen zij duurzaam blijven verbouwen. We zien ze als mens en niet als middel. In het verlengde daarvan ligt dat wij ook een eerlijke prijs vragen voor ons bier. Hart voor natuur De natuur rond Nijmegen vormt de grondslag van onze brouwerij. We plukken kersen in een oude boomgaard in Lent, halen vlierbloesem bij een verlaten fort aan de Waal en oogsten kruiden en boombast in een naburig voedselbos. In ons bier proef je letterlijk terug wat we hebben geoogst, puur en natuurlijk. Je kunt de grondstoffen bijna voelen. Kruiden, fruit en groenten die we niet zelf plukken halen we bij telers die in harmonie met de natuur werken. (https://nevel.org/over-ons/)

INSPIRE THE WORLD WITH THE OERSOEP FLAVOUR As a quirky brewery, we hold the belief than we can excite the world with the flavours we create and love (https://www.oersoepbrouwerij.nl/home)

Oersoep is een craft beer brouwerij met een grote liefde voor droge, zure, hoppige en funky bieren. Creativiteit, ambacht en plezier zijn de kern van Oersoep. De brouwerij is volledig gefinancierd door crowdfunding en vanaf 2019 kun je zelfs mede-eigenaar worden! ... Oersoep is een eigenzinnige brouwerij die de wereld prikkelt met spannende smaken. Het Oersoep smaakprofiel wordt gekenmerkt door tenminste één van de volgende vier eigenschappen: Dorstlessende droogheid Heerlijke hoppigheid Een fris zuur briesje Funky soul De basis bieren zijn de toppers van Oersoep die het hele jaar verkrijgbaar zijn. Daarnaast is er ieder seizoen een passend bier. De voorliefde voor nieuwe en spannende smaken komt tot uiting in de lijn van specials. ... Oersoep is een brouwerij die zich laat inspireren door oude brouwmethoden en tradities, maar geeft hier een eigen draai aan. Oersoep is de enige brouwerij in Nederland die op grote schaal bier van spontane vergisting brouwt. Voor de houtgerijpte bieren staat op de bovenverdieping van de brouwerij een koelschip waarin het bier ’s nachts afkoelt. Hierdoor komen gisten uit de buitenlucht in het bier, wat spannende smaken oplevert.(https://www.oersoepbrouwerij.nl/ons_verhaal/wie_zijn_wij)

Iets buiten Nijmegen vond ik ook wat brouwerijen:

Brouwerij Antonius is een microbrouwerij voor speciaal bieren.  De brouwmeester is tevens gediplomeerd bierkenner, distillateur en zytholoog en hij deelt graag zijn passie en kennis met u.  Dit kan op de unieke en schitterende locatie van landgoed de Eikenhorst waar de brouwerij is gevestigd  (https://www.brouwerij-antonius.nl/Home/)

Of u nu gewoon even aan komt lopen, of uw familiedag/teamuitje af wilt sluiten met lekker eten, De Eikenhorst zorgt er voor!...De basis van Boerderij De Eikenhorst zijn onze melkkoeien. Al sinds het ontstaan van onze boerderij eeuwen geleden, vormen koeien een belangrijk onderdeel van De Eikenhorst.  Momenteel zijn er ca 100 melkkoeien en 80 stuks jongvee aanwezig. In het voorjaar gaat een groot gedeelte van deze koppel naar buiten om lekker te kunnen grazen in de weilanden in de directe omgeving van onze boerderij.  (https://www.eikenhorstwijchen.nl/)

Aan de andere kant van Nijmegen kwam ik ook bij een brouwerij, maar die was helaas niet te bezoeken:

 Brouwerij Stollenberg  en Brouwerij Drul (http://brouwerijdendrul.nl/index.php)

Te midden van een glooiend landschap, vlakbij de Duitse grens, ligt Groesbeek, een dorp waar het Bourgondische leven wordt bejubeld. Vanuit ons brouwerij willen wij Groesbeek, Nederland en de rest van de wereld kennis laten maken met het beste wat onze brouwerij te bieden heeft. Daarom hebben wij de afgelopen jaren geïnvesteerd in professioneel brouwmateriaal en kennis. Wijs geworden in de speciaalbierenarena, doen wij ons eigen ding. Wij trekken ons eigen spoor. Geen fratsen, geen buitenkant, maar kwaliteit en vakmanschap. We weten waar we voor staan: een eerlijke, eigenzinnige en stevige brouwerij, waar mooie bieren ontwikkeld en gebrouwen worden.    Bij een echt en eerlijk product hoort ook echt en eerlijk ondernemerschap. Goede spullen gebruiken en bewust omgaan met mens en milieu. Maar ook samenwerken met het werkbedrijf van Pluryn, om plek te bieden aan mensen die daarmee een zinvolle dagbesteding vinden. Mooie bieren maken, met passie en gevoel. En die vervolgens optimaal tot hun recht laten komen in ons mooie craftbier glas (http://brouwerijdendrul.nl/index.php/over-de-brouwerij)

Met een omtrekkende beweging rondom Nijmegen kom je in Elden:

‘Ik brouw al bier vanaf 2001. Vanaf 2006 heb ik mede de brouwerij in het Nederlands Openluchtmuseum ontwikkeld. De bieren van het Goeye Goet waren erg populair. Na een aantal mislukte pogingen om een brouwerij op te starten in het centrum van Arnhem heb ik besloten om een kleine brouwerij op te zetten in de achtertuin. Er is een mooie schuur gebouwd waarin kleinschalige brouwactiviteiten plaatsvinden. Ik kan per keer ±100 ltr bier brouwen en het blijft steeds weer een wonder dat je van zulke eenvoudige grondstoffen zulke mooie producten kunt maken. Als er een nieuw bier gebrouwen is moet je er snel bij zijn want de oplages zijn maar klein; OP=OP. Een troost is dat er meestal nog wel andere lekkere bieren verkrijgbaar zijn. (https://brouwhuiselden.nl/, https://brouwhuiselden.nl/over-ons/)

Verder zijn er nog andere brouwerijen, maar die heb ik niet bezocht:

Brouwerij Wijchense Schone wordt sinds 2022 gerund door Lenn Janssen, Pim Tromp en Marijn van Kraaij. We gaan de fantastische bieren van Brouwerij Wijchense Schone op de kaart zetten en vinden smaak en kwaliteit het allerbelangrijkste! Als drietal hebben we elk onze eigen kwaliteiten; zoals smaakbeleving, proceskennis en een enorme nieuwsgierigheid naar nieuwe bieren met bijzondere smaken! (https://wijchenseschone.nl/over-ons/)

Bierbrouwerij Graaf van Heumen ... Opgericht: 2009 Gestopt: 2017 (https://www.nederlandsebiercultuur.nl/databank/brouwerij?brouwerij_id=1098) Deze heb ik enkele jaren geleden eens bezocht. Maar deze keer dus niet.