1850 10 YRS

Bij de Mitra zag ik het blikje van brouwerij Kees; een imperial stout collab met Paniomoyhtiö Tuju (12,8%).  Het donkere bier heeft een roodachtig randje. het smaakt lekker, met een opvallende afdronk.Een beetje dropachtig. Het bier met 12,8% voelt wel wat zwaarder dan een pilsje. Met EBC 115 en IBU 65 onderscheidt het zich duidelijk van een standaardpilsje. Dit is speciaalbier! 

In eerste instantie dacht ik bij Paniomoyhtiö Tuju aan een exotisch ingrediënt maar het gaat om een buitenlandse brouwerij. Het gaat om een Finse brouwerij als ik de Google-vertaling van de Finse Wikipedia mag geloven:

Brouwerij Tuju Oy is een kleine brouwerij gevestigd in Lappeenranta , opgericht in 2015. De daadwerkelijke commerciële productie begon in een oude zuivelfabriek in Harapainen, Lappeenranta, in het najaar van 2016. [ 1 ] Tuju brouwt een breed scala aan bieren , waaronder traditionele bieren, maar ook meer experimentele bieren op basis van wilde gist, naast moderne stijlen. [ 2 ] In 2022 bedroeg het productievolume van de brouwerij 100.000 liter.... De brouwerij Tuju Oy werd opgericht door twee bierliefhebbers, Tuomas Mäkiniemi en Jukka Mononen. De brouwerij, vernoemd naar de initialen van de oprichters, had als missie om het brouwen terug te brengen naar de stad en bier handmatig te brouwen met behulp van traditionele technieken. [ 3 ] https://fi.wikipedia.org/wiki/Panimoyhti%C3%B6_Tuju

De 1850 Imperial Stout is een krachtige en gelaagde samenwerking met Panimoyhtiö Tuju, geïnspireerd op de klassieke Export Porter 1750. Een rijke stout vol chocolade, koffie en geroosterde tonen – voor de echte liefhebber... De 1850 Imperial Stout is een krachtige eerbetoon aan een klassieker van Brouwerij KEES. Dit bier hebben we gebrouwen met de Finse brouwerij Panimoyohtiö Tuju. Deze rijke stout, het zwaardere broertje van de Export Porter 1750, biedt diepe smaken van chocolade, koffie en geroosterd mout, met een complexe, warme afdronk. Perfect voor stoutliefhebbers die houden van een stevige en klassieke smaakervaring. https://brouwerijkees.nl/onze-bieren/one-offs/1850-10-years-edition/

Wroclaw

Wroclaw is parel van architectuur. Dat heeft het te danken aan de geschiedenis, die teruggaat tot de 10e eeuw. Of eigenlijk gaat hij nog iets verder. Ooit was het een Romeinse nederzetting, genaamd Budorigum. Rond de 10e eeuw begint het zich te ontwikkelen tot een stad. Het maakt deel uit van achtereenvolgens de Piast-dynastie, de Poolse en Tsjechische hertogdommen, de Habsburgse monarchie, het koninkrijk Pruisen en Duitsland. Pas sinds 1945 is Breslau/Wroclaw onderdeel van Polen. https://oosteuropavakanties.nl/wroclaw-polen-bezienswaardigheden/

Het kasteel, dat in de 10e eeuw op Ostrów Tumski werd gebouwd, heeft de stad doen ontstaan. De gotische kathedraal van Sint-Jan de Doper, de twee verdiepingen tellende bakstenen collegiale kerk van het Heilig Kruis en de Sint-Bartholomeus en het Aartsbisschoppelijk Museum zijn onbetaalbare monumenten. De plek herbergt het Boek van Henryków uit de 13e tot 14e eeuw op met de eerste zin in het Pools (op de UNESCO-wereldherinneringslijst). Het oude stadsplein, dat de historische renaissance- en maniëristische huurhuizen perfect combineert met naoorlogse reconstructies, is een van de grootste in Europa. Dag en nacht weerklinkt het met muziek en verleidt het met de pracht van de omgeving. In het barokke herenhuis Onder de Gouden Zon is het Pan Tadeusz Museum gevestigd met het manuscript van dit meest beroemde gedicht uit de Romantiek van Adam Mickiewicz. Het laatgotische oude stadhuis is de zetel van het Museum voor Bourgeoise Kunst. Een unieke plek is het Kwartier van de Vier Belijdenissen, waar de Orthodoxe Raad, de Rooms-Katholieke en Evangelisch-Augsburgse kerken en een synagoge aan grenzen. Deze charmante wijk is niet alleen een plaats van religieuze verstandhouding, maar ook een ontmoetingscentrum voor de bewoners. https://www.polen.travel/nl/bezoeken/steden/wroclaw-cultuurstad-met-allure

Wrocław ([ˈvrɔtswaf]ⓘ; Duits: Breslau, Silezisch-Duits: Brassel, Jiddisch: Bresle; Tsjechisch: Vratislav; Latijn: Vratislavia) is een stad in Centraal-Europa in het zuidwesten van Polen, gelegen aan de rivier de Oder. In Wrocław kruisten twee handelsroutes: Via Regia en de Barnsteenroute. De stad behoorde tot de Hanze. Wrocław is de belangrijkste historische stad van Silezië en was de hoofdstad van de Pruisische later Duitse provincie Neder-Silezië. Sinds 1999 is Wrocław de hoofdstad van het Poolse woiwodschap Neder-Silezië. Tevens is het een bisschopsstad. Wrocław telt 673.743 inwoners (31.12.2023), waarmee het de derde stad van Polen is. In 1871 was het als Breslau de derde stad van Duitsland, na Berlijn en Hamburg.... Wrocław ligt centraal als verkeersknooppunt en bovendien in een vruchtbare landbouwstreek in Neder-Silezië, het gebied waar als oudste bij naam bekende volken de Germaanse Silingen en Lugiërs woonden. Na hun westwaartse vertrek werden zij in de 6e eeuw vanuit het oosten opgevolgd door West-Slavische volken. Om de belangrijke handelsnederzetting te beschermen en te controleren werd rond het jaar 800 een burcht aangelegd door het adellijke geslacht van de Přemysliden van wie Vratislav I van Bohemen een belangrijke voorvader was. Gelatiniseerd leefde deze naam al die tijd als Vratislavia voort. In de Middeleeuwen werd de stad in het Duits Preßlau, Breslaw en ten slotte Breslau genoemd. In het Pools bleef de naam Vratislav in Wrocław (een verkorting van Wrocisław)... Tot medio 1945 behoorde Breslau tot Duitsland en was het de hoofdstad van de provincie Neder-Silezië (Niederschlesien). ... Direct na het einde van de Tweede Wereldoorlog onderging Duitslands grootste stad ten oosten van Berlijn een complete metamorfose. Het nazistische Breslau veranderde in het communistische Wrocław, de hoofdstad van de nieuwe Poolse woiwodschap (provincie) Neder-Silezië (Dolny Śląsk). ... Ter ere van de actiegroep Oranje Alternatief zijn in Wrocław sinds 2001 kabouterbeelden geplaatst. Het aantal is opgelopen tot ruim zeshonderd. behouden. https://nl.wikipedia.org/wiki/Wroc%C5%82aw

Op https://www.polen.travel/nl/city-breaks/wroclaw-de-stad-van-kabouters zijn een aantal verhalen te vinden over de oorsprong van de kabouters in de stad.

Het marktplein is een waar paradijs voor fijnproevers en liefhebbers van het nachtleven, met talloze bars, cafés, restaurants en clubs. Het is ook een plek vol geschiedenis, met het gotische oude stadhuis dat het plein domineert. Dit is de perfecte plek om je zoektocht naar de 300 kabouters te beginnen, omdat je hier de meeste vindt. Er is zelfs een ingang naar hun ondergrondse wereld. Rondom het marktplein bevinden zich een reeks van 60 kleurrijke historische woonhuizen. Ooit was dit de plek waar de rijke inwoners van de stad woonden en zij hun pracht en praal lieten zien. En eerlijk is eerlijk, zij hadden smaak. https://oosteuropavakanties.nl/wroclaw-polen-bezienswaardigheden/

Wroclaw, ook wel 'de stad der bruggen' genoemd. Het is de grootste stad in het westen van Polen en is iets minder bekend bij het grote publiek. Je zal hier dan ook niet overrompeld worden met toeristen.... In het hart van de stad vind je het oude, middeleeuwse marktpleintje. Het pittoreske, kleurrijke stadsplein werd in 1241 aangelegd en is een van de grootste pleinen van zijn soort in Europa. Het zal je verbazen dat dit plein niet de oorspronkelijke versie is, maar wel een heel getrouwe replica. ... Het gotische oude stadhuis is een herkenningspunt van de stad. Het werd gebouwd tussen de 13e en 16e eeuw en herbergt nu een kunstmuseum. Natuurlijk is dit niet het enige mooie gebouw op het marktplein, dus neem vooral even de tijd om hier wat rond te kijken. Je kan dat natuurlijk het beste vanop een gezellig terrasje met een kopje koffie in de hand. Er zijn hier namelijk genoeg plekjes om te eten en te drinken als je even wil uitrusten. https://www.reisroutes.nl/blog/polen/bezienswaardigheden-wroclaw/

Zo zitten er veel brouwerijen.

De Sint-Elisabethkerk is een van de oudste kerken in Wrocław en een van de meest iconische gotische monumenten van de stad. Er staat al sinds de 12e eeuw een kerk op deze plek, maar het huidige bouwwerk dateert uit de 14e en 15e eeuw. Als je de energie hebt en niet aan hoogtevrees lijdt, beklim dan zeker eens de 91 meter hoge toren. Je wordt hier beloond met een prachtig uitzicht over de stad. Het is de inspanning – en de kleine toegangsprijs - meer dan waard! https://www.reisroutes.nl/blog/polen/bezienswaardigheden-wroclaw/

Je zal er tijdens je reis door Wroclaw ongetwijfeld een keer voorbij lopen: een grote, turkoois stalen brug die de gebieden Ostrów Tumski en Wyspa Piaskowa verbindt. Tot aan 1945 heette de Tumski brug de Dombrücke en staat de brug tegenwoordig ook wel bekend als de 'Lovers Bridge'. Zowel inwoners als toeristen hangen slotjes met de initialen van hun geliefde aan de steunpalen van de brug. https://www.reisroutes.nl/blog/polen/bezienswaardigheden-wroclaw/

Het Racławice Panorama is dé trots van de stad. Het is als het ware een 360-graden-schilderij dat de Poolse onafhankelijkheidsstrijd van 1794 uitbeeldt. Het 140 meter lange canvas toont de overwinning van de legendarische generaal Tadeusz Kościuszko op de Russische strijdkrachten bij Racławice, die iets meer dan negen maanden in beslag nam. Je vindt hier ook nog kaarten en video's die je helpen om context te geven aan het kunstwerk. https://www.reisroutes.nl/blog/polen/bezienswaardigheden-wroclaw/

Kunstenaar Jan Styka bedacht om van deze veldslag een kunstwerk te maken. Dat deed hij ter ere van de Algemene Nationale Tentoonstelling van 1894. Om historische gebeurtenissen zo getrouw mogelijk weer te geven, overlegden de kunstenaars met historici en militaire specialisten. Negen maanden werkten ze aan het stuk. Het schilderij toont de figuren van de Poolse leider Tadeusz Kościuszko, de Poolse held Bartosz Głowacki, vechtscènes, landschappen, lucht en elementen uit het dagelijks leven.

Na de Tweede Wereldoorlog werd het schilderij overgebracht van Lviv, dat nu Oekraïens was, naar Wroclaw. Het publiek kreeg het echter niet meer te zien, want het mocht van de Russische machthebbers niet meer vertoond worden. Polen die tegen Rusland in opstand komen, dat was not done. Pas sinds 1985 is het museum weer open.

Naast het schilderij kun je in het museum ook een miniatuur van het slagveld zien. Daarnaast zijn er  miniaturen van soldaten en wapens uit die tijd. Oh, ben je op zoek naar alle kabouters in de stad? Hier vind je er ook een.

Adres: Jana Ewangelisty Purkyniego 11

https://oosteuropavakanties.nl/wroclaw-polen-bezienswaardigheden/

De Centennial Hall,  van gewapend beton staat op de UNESCO-werelderfgoedlijst. De 28 meter lange koepel wordt bekroond met een lantaarn van staal en glas. Voor de zaal staat de fontein - de grootste van Polen en een van de grootste van Europa - die water uit 300 punten straalt, vanaf drie punten "giert" en vanaf maar liefst 800 plaatsen wordt verlicht. https://www.polen.travel/nl/bezoeken/steden/wroclaw-cultuurstad-met-allure

Op het eerste oog is de Centennial Hall nou niet direct het mooiste gebouw van de stad. Grauw, een beetje lomp, niet bepaald sexy. En toch, dit sport- en cultuurpaleis heeft iets. In 1913, tijdens de bouw, moet dit een wonderbaarlijk staaltje techniek zijn geweest. Bovendien was de geribbelde koepel op dat moment de grootste ter wereld. Tegenwoordig is het zonder twijfel nog altijd de indrukwekkendste evenementenhal van de stad. Door de jaren heen zijn hier talloze evenementen gehouden, van exposities tot het Europees kampioenschap basketbal en volleybal. Tegenwoordig is de hal niet alleen een beurslocatie, maar wordt deze ook gebruikt voor het organiseren van grote evenementen, waaronder opera’s en sportkampioenschappen. Het is zeker een bezoek waard om de rijke geschiedenis en unieke architectuur van Wroclaw te ervaren. Het gebouw staat op de Unesco Werelderfgoedlijst. Adres: Wystawowa 1 https://oosteuropavakanties.nl/wroclaw-polen-bezienswaardigheden/

De stad beschikt ook over een van de oudste stadhuizen van Polen, met de oudste astronomische klok van het land. Bovendien is deze stad de thuisbasis van Piwnica Świdnicka, het oudste restaurant van Europa, waar persoonlijkheden als Słowacki, Chopin en Goethe te gast waren. Deze stad heeft ook een plaats in het Guinness Book of Records. Ooit speelden hier meer dan 6.000 gitaristen tegelijkertijd “Hey Joe” van Jimi Hendrix, een historisch moment. https://oosteuropavakanties.nl/wroclaw-polen-bezienswaardigheden/

Opvallende personen uit Breslau:

Fritz Haber (1868-1934), Duits chemicus (uitvinder Zyklon B en mosterdgas) en Nobelprijswinnaar (1918) , Max Born (1882-1970), Duits-Brits wis-, natuurkundige en Nobelprijswinnaar (1954), Manfred von Richthofen (1892-1918), succesvolle jachtvlieger van de Duitse luchtmacht in de Eerste Wereldoorlog. De kleur van zijn toestel gaf hem de bijnaam 'Der Rote Baron' https://nl.wikipedia.org/wiki/Wroc%C5%82aw

Dat rood paste ook goed bij de Sovjets die na de tweede wereldoorlog Polen bezette. Na de val van de muur is Polen heel wat verbeterd. Zou hetzelfde bij Oekraïne reden zijn dat het daar -om het eufemistisch te zeggen- nu zo rommelt?

Max Born (Breslau, 11 december 1882 – Göttingen, 5 januari 1970) was een Duitse Joodse, later, vanaf 1933 Britse wis- en natuurkundige. In 1954 ontving hij de Nobelprijs voor natuurkunde voor zijn waarschijnlijkheidsinterpretatie van de schrödingervergelijking.... Max Born werd geboren in Breslau, destijds de hoofdstad van de Pruisische provincie Silezië (het tegenwoordige Wrocław). Hij was de oudste zoon van Gustav Born (1850-1900), hoogleraar anatomie en amateur-botanicus, en Margarethe Kauffmann (1856-1886). ...Van 1921 tot 1933 was Born hoogleraar in Göttingen, waar hij de leerstoel overnam van Peter Debye. Hier ontwikkelde hij onder andere met Wolfgang Pauli, Werner Heisenberg, Pascual Jordan en Friedrich Hund de formalisering van de moderne kwantummechanica. Later werd aangetoond dat dit formalisme equivalent is aan Schrödingers golfmechanica, een onafhankelijk ontwikkelde manier van noteren. Na de machtsovername van de nationaalsocialisten werd Born in 1933 vanwege zijn Joodse afkomst en zijn pacifistische instelling op grond van een ambtsbericht van de regering Hitler gedwongen op non-actief gezet. Net als zo veel Duitse wetenschappers ontvluchtte Born met zijn gezin Duitsland en emigreerde naar Engeland. ... Born is bekend om zijn werk op het gebied van de kristalstructuur – met name trillingen van atomen in kristalroosters – en van de optica, maar – aangespoord door de bevindingen van de Deense fysicus Niels Bohr – vooral op dat van de kwantumtheorie, de relativiteitstheorie, atoom- en elektronentheorie. In 1921 bood hij de eerste wiskundige formulering aan van de eerste wet van de thermodynamica. Gedurende de jaren 1925-26 publiceerde hij, met zijn studenten Heisenberg en Jordan, hun onderzoekingen naar de grondbeginselen van de kwantummechanica (matrixmechanica, waarvoor Heisenberg in 1932 de Nobelprijs kreeg) en kort daarna, zijn eigen studies naar de statistische interpretatie van de kwantummechanica. https://nl.wikipedia.org/wiki/Max_Born 

Poznan

Poznań ([ˈpɔznaɲ]? uitspraakⓘ; Duits: Posen) is een stad in het westen van Polen. De stad ligt aan de rivier de Warta en telt 538.863 inwoners (2017), waarmee het de vijfde meest bevolkte stad van het land is. In de wijde agglomeratie wonen ook nog eens een miljoen mensen. Poznań is de hoofdstad van het woiwodschap Groot-Polen en de voornaamste stad van de gelijknamige historische regio. Poznań is een van de oudste steden van Polen. In de 10e en 11e eeuw was het ook een van de belangrijkste centra van de net opgerichte Poolse staat. De eerste Poolse koningen werden ook begraven in de kathedraal van Poznań, die de oudste van Polen is. Het was ook de eerste hoofdstad van Polen samen met Gniezno in de 11e eeuw en opnieuw in de 13e eeuw. https://nl.wikipedia.org/wiki/Pozna%C5%84_(stad)

De mensen zijn eigenlijk niet te verstaan.

Het Pools (język polski, ook wel polszczyzna) is een West-Slavische taal met ongeveer 40 miljoen sprekers. De meeste sprekers van het Pools wonen in Polen (38,6 miljoen inwoners). Andere grote groepen sprekers/Polen wonen onder meer in de Verenigde Staten en in de landen van de voormalige Sovjet-Unie (vooral Wit-Rusland, Oekraïne en Litouwen). Sinds 1 mei 2004 is het Pools een van de officiële werktalen van de Europese Unie. Binnen de groep van West-Slavische talen - waartoe onder meer ook het Tsjechisch en het Slowaaks behoren - is het Pools de grootste van de zogenoemde Lechitische talen. Een belangrijk kenmerk van deze subgroep binnen het West-Slavisch is het behoud van de Proto-Slavische nasaalvocalen. De andere Lechitische talen zijn het Kasjoebisch en de uitgestorven talen Slovinzisch en Polabisch. Andere kenmerken die het Pools van de meeste andere Slavische talen onderscheiden, zijn sterk gepalataliseerde medeklinkers en een vast woordaccent op de voorlaatste lettergreep. ... Voor een taal met zo veel sprekers kent het Poolse weinig dialecten. De meeste Polen spreken iets wat de standaard relatief dicht benadert. Traditioneel worden er vijf grote dialectgroepen onderscheiden: Groot-Pools (in Groot-Polen, de streek rond Poznań), Klein-Pools (in Klein-Polen, rond Krakau), Mazovisch (in Mazovië, rond Warschau), Silezisch (in Opper-Silezië) en Kasjoebisch (in het noorden, ten westen van Gdańsk). De belangrijkste kleinere dialecten van het Pools zijn het Podhale-dialect van de bergbewoners (górale) in de Podhale en het nog door de oudere generatie gesproken dialect van Kresy, dat vóór de Russische annexatie van 1939 in een veel groter deel van Oost-Polen werd gesproken. Dit dialect vertoont met name overeenkomst met het Oekraïens en Roetheens, bijvoorbeeld op het gebied van klinkerlengte. Tegenwoordig wordt het Kasjoebisch over het algemeen als aparte taal beschouwd. Ook het Silezisch geniet in toenemende mate erkenning als zelfstandige taal. Bovendien zijn er in het westen en zuidwesten nieuwe, gemengde dialecten bij gekomen door de nasleep van de Tweede Wereldoorlog: de dialectatlas van het Pools veranderde ingrijpend door de massale verhuizing van Polen uit voormalig Poolse gebieden in het oosten (Wit-Rusland, Oekraïne, Litouwen) naar voormalig Duitse gebieden in het westen (Pommeren, Silezië). Deze volksverhuizing heeft het dialectonderzoek na de oorlog aanzienlijk bemoeilijkt. https://nl.wikipedia.org/wiki/Pools

In Poznan is om 12.00 en 15.00 te kijken naar de bokkende geiten (of zijn het bokken?). Er is een bier (Lech pils) met dat als logo. 

Lech is een Pools biermerk. Het bier wordt sinds 1980 gebrouwen in Brouwerij Lech (onderdeel van Kompania Piwowarska) te Poznań. In december 2016 werden de Oost-Europese activiteiten van AB InBev (inmiddels gefuseerd met SABMiller) overgenomen door de Japanse Asahi Group Holdings voor een bedrag van 7,3 miljard euro, waaronder de merken als Tyskie, Lech (Polen), Pilsner Urquell (Tsjechië), Ursus (Roemenië) en Dreher (Hongarije).[1][2][3] https://nl.wikipedia.org/wiki/Lech_(bier)

Lech offers a range of light, progressive beers that allow consumers to take a step back and enjoy the moment in the way that suits them best. This is made possible by the brand's wide product portfolio:

Lech Premium 5% ABV is a refreshing, classic lager. What sets it apart is the harmony of taste and proper carbonation, ensuring excellent refreshing qualities.

Lech Easy 4.2% ABV is a delicate lager with a lower alcohol content and more subtle bitterness. Get some distance and enjoy the moment on your own terms.

Lech Free 0,0% is a non-alcoholic lager, perfect for the fans of beer bitterness. The 0.0% recipe allows you to relax, log out and enter the chillout zone in any circumstances.

Lech Free 0.0% is a non-alcoholic variant, available in the following flavours: Lime Mint, Dark Fruits Sour, Watermelon Mint, Passion Fruit Melon, Dragon Fruit Grape, Yuzu Pomelo. Thanks to the alcohol-free formula, you can enjoy it whenever you want.

Lech 0.0% Fit Low Sugar is a unique non-alcoholic beer with a fruity flavour. It is a perfectly refreshing combination with low sugar content.

Lech 0.0% Active and Lech 0.0 Hydrate are refreshing non-alcoholic beers with hydrating properties.  https://www.kp.pl/en/for-media/embrace-moments-lech-manifests-a-new-chapter-in-the-brand-s-history

Ze sponsoren ook de lokale voetbalclub:

Lech Poznań (uitspraak: [ˈlɛx ˈpɔznaɲ]?, ong. lech poznanj) is een op 19 maart 1922 opgerichte Poolse voetbalclub uit de stad Poznań. De club speelt in de Ekstraklasa, de hoogste voetbaldivisie in Polen. De clubkleuren zijn blauw en wit. https://nl.wikipedia.org/wiki/Lech_Pozna%C5%84

De brouwerij heeft ook wat fruitbieren, alhoewel 'bier', iets met fruit:

Lech Dragonfruit!?

Het bier smaakt zoet en doet mij wat denken aan cassis, al zit er wel een wat exotischer smaak aan...

Op https://www.kp.pl/en/our-beers/lech#tab-piwo2 vind ik het niet terug, maar wel:

Lech Premium is a pale lager that provides a perfect harmony of taste and appropriate carbonation, and therefore excellent refreshment – especially when properly cooled. Perfect for every occasion, always when you need refreshment. https://www.kp.pl/en/our-beers/lech#tab-piwo2

Lech Pils Beer from the heart of Wielkopolska brewed exclusively at Lech Browary Wielkopolski. A golden Pilsner with distinctive bitterness and rich foam. As one of the symbols of Wielkopolska, Lech Pils is closely associated with the region and engaged in its development. Lech Pils is the main sponsor and official beer of the Lech Poznań football club. Alcohol content: 5.5% Ingredients: Water, barley malt, glucose syrup, hops, and hop cone extract. https://www.kp.pl/en/our-beers/lech#tab-piwo2

Lech Lime & Mint Lime and mint come together to deliver instant refreshment - especially on a hot summer day. Find some shade and cool off with the fresh taste of the Lech Lime & Mint beer. Alcohol content: 4,0% https://www.kp.pl/en/our-beers/lech#tab-piwo2

Lech Apple & Lemongrass Nothing tastes better than an apple straight from the garden combined with fresh lemongrass. Enjoyed in the shade of an apple tree, on the grass. Nothing refreshes better than the Lech Apple & Lemongrass beer. Alcohol content: 4,0% https://www.kp.pl/en/our-beers/lech#tab-piwo2

Lech Cherry & Plum Straight from the tree, in a pie or compote – we love the taste of Polish plums and cherries. That’s why, on hot summer days, we crave the crisp refreshment delivered by the Lech Cherry & Plum beer. Alcohol content: 4,0% https://www.kp.pl/en/our-beers/lech#tab-piwo2

Lech Free 0,0% Lech Free 0.0% is a non-alcoholic lager, perfect for the fans of beer bitterness. Thanks to the alcohol-free formula, you can enjoy the full taste of beer also during active days. Alcohol content: 0,0% Best with: water, barley malt, hops and hop cone extract, natural aromas, including hop aroma

Lech 0,0 Hydrate Lychee Lemon Refreshing non-alcoholic beer with lychee and lemon flavor, with hydrating effect. Thanks to its unique formula, it is an ideal choice for hot, challenging days. Carbohydrate-electrolyte solutions enhance the absorption of water during physical exercise. Alcohol content: 0% Ingredients: Water, barley malt, sugar, acidity regulator - citric acid, sodium (sodium citrate), elderberry, lychee (0.1%) and lemon (0.1%) juices reconstituted from concentrated juices, stabilizer - acacia gum, natural flavouring, hop extract. https://www.kp.pl/en/our-beers/lech#tab-piwo2

Lech 0,0 Active Mango Lemon Refreshing non-alcoholic beer with mango and lemon flavor, with a rehydrating effect. Thanks to its unique formula, it is an ideal choice for active, challenging days. Carbohydrate-electrolyte solutions enhance the absorption of water during physical exercise. Alcohol content: 0% Ingredients: Water, barley malt, sugar, acidity regulator - citric acid, sodium (sodium citrate), mango (0.1%) and lemon (0.1%) juices reconstituted from concentrated juices, stabilizer - acacia gum, natural flavouring, hop extract. https://www.kp.pl/en/our-beers/lech#tab-piwo2

Lech Free 0.0% Lime & Mint Combining beer with crisp lime and mint, Lech Free 0.0% Lime & Mint is an excellent option for the fans of fruity refreshment. Thanks to the subtle flavour and lack of alcohol, you can enjoy the refreshing taste of beer whenever you want. Alcohol content: 0.0% Best with: water, barley malt, sugar, lemon juice concentrate, natural aromas, including lime, mint and hop aromas, citric acid – acidity regulator, hop and hop cone extract https://www.kp.pl/en/our-beers/lech#tab-piwo2

Lech Free 0.0% Watermelon and Mint combines non-alcoholic beer with the taste of juicy watermelon and refreshing mint. Thanks to the lack of alcohol, you can enjoy it whenever you want. Alcohol content: 0.0% Best with: water, barley malt, sugar, citric acid – acidity regulator, natural aromas, including mint aroma, colouring concentrate from black carrot, concentrated watermelon juice (0.1%), hop and barley grass extracts https://www.kp.pl/en/our-beers/lech#tab-piwo2

Lech Free 0.0% Passion Fuit & Melon is a combination of a non-alcoholic lager with the refreshing taste of passion fruit and melon. You can enjoy its flavour whenever you want. Alcohol content: 0,0% Ingredients: water, barley malt, sugar, concentrated passion fruit (0.1%) and melon (0.1%) juice, natural aromas, citric acid – acidity regulator, hops, hop and barley grass extracts, antioxidant – ascorbic acid https://www.kp.pl/en/our-beers/lech#tab-piwo2

Lech Free 0.0% Dark Fruits Sour is a non-alcoholic beer with a refreshing, slightly tart taste of cherries, blackberries and plums. You can enjoy its fruity flavour whenever you want. Alcohol content: 0,0% https://www.kp.pl/en/our-beers/lech#tab-piwo2

Maar terug naar de stad Poznan:

De stad kwam bij de derde Poolse Deling (1793) als deel van Zuid-Pruisen bij Pruisen, maakte van 1807 tot 1813/1815 deel uit van het napoleontische hertogdom Warschau en behoorde sinds 1815 weer tot Pruisen als ambtelijk en militair centrum en hoofdstad van de provincie Posen, van 1871 tot 1919 een provincie van het Duitse Rijk. In 1815 was een tiende deel van de burgerij luthers, en een kwart joods. Een halve eeuw later een derde resp. een zevende. In 1910 was de bevolking van de stad inmiddels voor bijna de helft Duitstalig - -45% in 1910 - geworden, meest luthersen maar daarnaast had zich ook een rooms-katholieke minderheid onder de Duitstaligen gevormd die overigens grotendeels tweetalig was. Aanvankelijk vormden de Joden een belangrijk deel van de Duitstaligen, maar hun aantal nam door emigratie, met name naar Berlijn en andere Duitse steden, sterk af. Vanuit de stad werkte een Ansiedlungskommission om het dalende aandeel Duitsers te compenseren met het uitvoeren van kolonisatieprogramma's. Grootgrondbezit werd daartoe opgekocht en verkaveld om Duitstalige boeren die uit de provincie wilden emigreren toch vast te houden, en boeren als nieuwe bewoners aan te werven uit andere delen van het Duitse en ook het toentertijd aangrenzende Russische Rijk. Conform het Verdrag van Versailles werd de stad in 1919 weer Pools, toen zij als Poznań aan de Republiek Polen toeviel, samen met het grootste deel van de gelijknamige Pruisische provincie. Het grootste deel - meer dan 50.000 - van de Duitstaligen vertrok en de meeste rooms-katholieke Duitsers, als regel tweetaligen, bleven en noemden zich voortaan Pool. In 1930 gaf nog maar 5% van de bevolking zich als Duitser op. Tijdens de nationaalsocialistische bezetting van Polen tussen 1939 en 1945 werd de provincie geannexeerd onder de naam Gau Wartheland en nam een deel van degenen die vóór 1919 Duits staatsburger waren geweest, in verschillende ranggradaties de status van 'Duitser' aan.[2] [Zie ook Volksduitsers]. Samen met de Rijksduitsers (Duitse staatsburgers), die in dienst van de bezettingsautoriteit in het "Wartheland" gedetacheerd werden, kwamen zij op 28,3% (1 april 1944). Ondertussen kostte de nationaalsocialistische terreur vele Polen het leven. De Poolse maatschappelijke bovenlaag, voor zover niet vermoord of geïnterneerd, werd uitgewezen naar het Generaal-gouvernement. De Duitsers werden op hun beurt na de invasie van het Rode Leger vanaf 1945 verdreven, voor zover zij al niet gevlucht waren. [Zie ook Verdrijving van Duitsers na de Tweede Wereldoorlog].https://nl.wikipedia.org/wiki/Pozna%C5%84_(stad)

De stad was dus een tijdje Duits, Pools en later weer Duits en toen sovjet en nu weer Pools.

Twee bokken vormen het symbool van deze stad in West-Polen. Poznan staat vooral bekend vanwege de prachtige architectuur en de vele musea.  Bezienswaardigheden Rynek Net als elke andere Poolse stad heeft Poznan een centraal marktplein: het Rynek. Midden op dit marktplein staat het stadhuis. Aan de oostzijde vind je een klok en elke middag om 12:00 komen er twee bokken uit deze klok. Volgens een oude legende heeft de kok het vlees laten aanbranden voor het diner ter ere van de inwijding van het stadhuis. Hij haalde twee bokken op maar deze hadden geen zin in het spit en zijn gevlucht naar het dak. Buiten was iedereen verbaasd om deze twee bokken op het dak te zien staan. Ter herinnering zijn er twee bokken op de klok van het stadhuis gezet. Elk middaguur slaan zij 12 maal met de horens tegen elkaar. Erg leuk als je in de buurt bent op dit tijdstip om eens te bekijken! https://www.aroundtheglobe.nl/reizen/polen/poznan-si13538.html

Bezienswaardigheden in Poznan zijn o.a. de fonteinen op het plein en het winkelcentrum. Met een beetje moeite zijn wat Poolse woorden te leren zoals hallo (goedendag) 'dobre den' of 'den dobre' ofzoiets, bedankt 'djikuje' of 'djikie', ja is 'tak' en nee is 'nej'. Winkel is 'sklep', bier is 'piwo' en brouwerij is 'browar'.  Met paar woorden kom je een heel eind. Al is het soms niet wat je had verwacht.  

Stary Browar winkelcentrum, verkozen tot mooiste ter wereld in 2005. https://nl.wikipedia.org/wiki/Pozna%C5%84_(stad) Zie ook https://www.tripadvisor.nl/Attraction_Review-g274847-d2140287-Reviews-Stary_Browar-Poznan_Greater_Poland_Province_Central_Poland.html . 

Ondanks de browar in de naam is 'de oude brouwerij' een winkelcentrum: https://starybrowar5050.com/

Op 11 november vieren de inwoners de heilige Sint-Maarten met een grote parade met Sint-Maarten aan het hoofd. Op deze dag staan overal bakkers met de speciale sint-maartengebakjes. https://nl.wikipedia.org/wiki/Pozna%C5%84_(stad) Op het plein vonden we een Engelstalige presentatie over het gebakje, een soort croissantje met spijs. Het was een geweldig (humorvol) en snel verhaal over hoe een bakker bedacht om een gebakje in de vorm van een hoefijzer van het paard van Sint Maarten te maken. 

Die lekkere croissants uit Poznan horen oorspronkelijk bij de viering van Sint Maarten. Je kent hem vast wel: die Romeinse soldaat die in de vierde eeuw tijdens een ijskoude winter zijn jas deelde met een bedelaar. Rondom 11 november werd dit verhaal vaak verteld tijdens preken in de kerken van Poznan. Het verhaal gaat dat Jan Lewicki tijdens een van die preken in 1891 een oproep deed om croissants te gaan maken en uit te delen aan de armen. Hij had daar namelijk over gedroomd en na die droom had hij een hoefijzer gevonden. Dat moest de vorm worden van een lekkernij voor de armen, speciaal voor Sint Maarten. De eerste bakker die ze maakte, was Józef Melzer. Daarna gingen andere bakkers dat ook doen. Helaas weten we dat dit verhaal niet helemaal kan kloppen. Er zijn advertenties voor de croissants teruggevonden die al dateren uit de decennia voor 1891. Ook is het niets voor de inwoners van Poznan om zomaar croissants uit te delen, want ze staan bekend als gierig, of in ieder geval ondernemend genoeg om overal iets aan te willen verdienen. Hoe dan ook, de croissant is hét symbool van Poznan geworden. Er zijn zelfs souvenirs in de vorm van een croissant verkrijgbaar. https://www.stralendpolen.nl/sint-maarten-croissants-poznan/

 Hoewel Sint Maarten croissants door veel banketbakkerijen in het land worden verkocht, heeft alleen de provincie Groot-Polen bakrechten. Waarom? Omdat ze door de Europese Commissie zijn opgenomen in het register van beschermde geografische aanduidingen. Ze worden gemaakt volgens een strikt gedefinieerd recept van semi-Frans deeg met een vulling, waarvan het belangrijkste ingrediënt witte maanzaad is. Het interactieve Rogalowe Museum in Poznań  vertelt hoe dit baksel een zoet symbool is geworden van de hoofdstad van de regio Groot-Polen. Alleen daar kunt u de geanimeerde “Croissant geschiedenis van Poznan” bekijken en natuurlijk proeven van de croissant en zelfs deelnemen aan de creatie ervan! In het museum klinkt het dialect van Poznan, die steeds zeldzamer en zeldzamer te horen is op straat, en zo populair in de 19e eeuw was (een "mengsel" van Groot-Poolse en Duitse dialecten). https://www.polen.travel/nl/steden/poznan-de-wieg-van-de-poolse-staat

In het Poznań Croissant Museum (Rogalowe Muzeum Poznania) kom je alles te weten over de Sint Maartenscroissant. In de vorm van een soort stand-up comedy krijg je informatie over de geschiedenis en de ingrediënten van de croissant en de geschiedenis, de inwoners en het dialect van Poznań. In 600 jaar oud gebouw (dus geen reconstructie zoals veel andere gebouwen in de historische kern!) mogen vrijwilligers uit het publiek zelf het deeg kneden, platslaan, snijden, vullen en oprollen. Een museum kun je het niet echt noemen, het is meer een ‘experience’. https://www.stralendpolen.nl/sint-maarten-croissants-poznan/

Schuin tegenover het croissantmuseum en naast het raadshuis is een brouwerij: Brovaria. Hun adres is BROVARIA ul. Stary Rynek 73-74 61-772 Poznań en hun website https://brovaria.pl/ is in het Pools. Op https://brovaria.pl/galeria/ zijn foto's te zien van o.a. de brouwinstallatie. Bij de brouwerij is een hotel en een restaurant. We hebben er heerlijk gegeten, zowel vlees als vegetarisch. Na het gerechtje namen we nog een borrelplank met o.a. bloedworstbitterballen. Lekker! Het eten werd gepaard met een proefplankje.

Kompania Piwowarska is een Poolse brouwerijgroep met hoofdzetel in Poznań. De brouwerijgroep is de grootste van het land en is in handen van de Japanse Asahi Group Holdings.... De groep bestaat uit drie brouwerijen. De oudste brouwerij Tyskie Browary Książęce werd opgericht in 1629, Browar Dojlidy ontstond in 1768 en de jongste brouwerij Lech Browary Wielkopolski startte op 16 mei 1980. In 1995 verkreeg South African Breweries (het huidige SABMiller) de meerderheid van de aandelen van de Lech Browary Wielkopolski en in 1996 de meerderheid van de aandelen van de Tyskie Browary Książęce. Op 4 mei 1999 worden de twee brouwerijen samengebracht in de Kompania Piwowarska. Op 30 april 2003 werd de Browar Dojlidy bij de groep opgenomen. In januari 2008 werd een vierde brouwerij Browar Belgia te Kielce overgekocht van Brouwerij Palm. Deze brouwerij werd in 2009 gesloten. In 2009 kocht SABMiller de resterende 28,1% van de Kulczyk Holding S.A. en werd zo 100% eigenaar van de groep.[1] In december 2016 werden de Oost-Europese activiteiten van AB InBev (inmiddels gefuseerd met SABMiller) overgenomen door de Japanse Asahi Group Holdings voor een bedrag van 7,3 miljard euro, waaronder de merken als Tyskie, Lech (Polen), Pilsner Urquell (Tsjechië) en Dreher (Hongarije).[2][3] https://nl.wikipedia.org/wiki/Kompania_Piwowarska

Laatst was ik bij een biercollege en daar werd verteld dat Tyskie ook in Nederland wordt gebrouwen. Dus we hadden voor Pools bier niet zo ver weg gehoeven... maar het weer en de sfeer zijn zeker de moeite waard!