DDR

De Duitse Democratische Republiek (Duits: Deutsche Demokratische Republik, DDR), vaak ook Oost-Duitsland genoemd, was een communistische staat in Europa, opgericht door de Sovjet-Unie in 1949 in de Sovjet-zone van bezet Duitsland. De staat bestond officieel van 7 oktober 1949 tot 3 oktober 1990. Toen werden de deelstaten op het grondgebied van de DDR opnieuw ingesteld en traden deze tot de Bondsrepubliek Duitsland toe, waardoor Duitsland herenigd werd (http://nl.wikipedia.org/wiki/Duitse_Democratische_Republiek).

7 oktober 1949: Ontstaan DDR met geldige grondwet
...een gevolg van de verdeeldheid die ontstond na de Tweede Wereldoorlog. De DDR en de BRD waren het duidelijke voorbeeld van de twee supermachten die tegenover elkaar stonden. De VS en West-Europa tegenover de Sovjet Unie (USSR). Door de tegenstellingen ontstond in 1949 de DDR. Een staat die onder leiding van de USSR werd opgericht en naar de ideeën van de leiders van de USSR werd ingericht. Het inrichten en omvormen van de DDR naar een staat volgens de denkbeelden van de leiders was echter al direct na de Tweede Wereldoorlog begonnen. De inrichting van de samenleving was gebaseerd op het Marxisme en de daaruit voortkomende theorieën van het communisme en de planeconomie (http://home.hccnet.nl/mvd.graaf/ddr_index.htm).

Naast marxisme en Ostalgie is er natuurlijk ook bier te vinden in dit deel van Duitsland.

Omdat het naastgelegen democratisch Duitsland (de Bondsrepubliek) vluchtende DDR-bewoners als staatsburgers accepteerde, besloot de DDR-regering de grenzen te sluiten. Zij liet DDR-bewoners maar zeer beperkt naar Westerse landen reizen. De eerste drie jaar, tussen 1949 en 1952, was de zogeheten zonegrens tussen de beide Duitslanden nog redelijk normaal passeerbaar zonder grensversperringen. Vanaf mei 1952 begon de DDR de grens echter af te bakenen met prikkeldraad en houten wachttorens, al was deze tot medio 1961 (bouw Berlijnse Muur) met enig risico voor met name voetgangers via sluipwegen nog wel te passeren. Na 1961 werd dit steeds moeilijker en gevaarlijker. De DDR richtte een eigen leger op, de NVA en de Volkspolizei hield de bevolking en grens scherp in de gaten. De laatste open grens tussen Oost- en West-Berlijn werd in 1961 gesloten met de bouw van de Berlijnse Muur (http://nl.wikipedia.org/wiki/Duitse_Democratische_Republiek).

Het Warschaupact werd opricht als reactie op de NAVO. En dan vooral op de toetreding van de BRD tot de NAVO 6 jaar na de oprichting. Op 5 mei 1955 was het dan zover. Het Warschaupact was geboren. Met de oprichting van het Warschaupact was Europa in twee machtsblokken verdeeld. Aan de ene kant de NAVO en aan de andere kant het Warschaupact. Op papier waren alle lidstaten soeverein. Wat wil zeggen dat ze allemaal net zo veel te zeggen hadden. Maar in de praktijk was het de Sovjet – Unie die eigenlijk bepaalde wat er gebeurde. Dit kwam omdat de USSR op onder andere politiek gebied het overwicht had. De communistische partij van Rusland was namelijk de grootste voorvechter van een socialistisch blok. Daarnaast verkreeg de USSR meer macht door het Verenigd militair Commando. Hierdoor konden de Russische troepen zich vrij begeven op het grondgebied van de bondgenoten. Hierdoor konden ze hun machtige leger tonen. Daarnaast verliep de organisatie van de strijdmachten via het Russische systeem. De andere landen hadden hier weinig tot geen invloed op (http://home.hccnet.nl/mvd.graaf/ddr_structuur_warschaupact.htm).

Polen, een van de lidstaten is lid geworden vanuit noodzaak. Ze wilde graag neutraal blijven, maar omdat ze nieuwe grenzen kregen ontstonden er problemen. Op de conferentie van Potsdam werd namelijk niet alleen besloten hoe het verder moest met Duitsland maar ook kreeg Polen nieuwe grenzen. Polen kreeg een groot deel van oostelijk Duitsland. Hierdoor schoven de grenzen van polen 250 km op naar het westen. De Duitsers die in het nieuwe deel van Polen woonden werden op gewelddadige wijze verdreven. De nieuwe grens kreeg de naam de Oder-Neisse linie omdat de nieuwe grens langs de rivieren de Oder en de Neisse liep. De nieuwe grens was een succes voor de Sovjet –Unie omdat deze haar grond gebied uitbreidde met het voormalige oostelijk deel van Polen (http://home.hccnet.nl/mvd.graaf/ddr_structuur_warschaupact.htm).

(http://reflectionsofcoldwar.blogspot.nl/2012/06/grenztruppen-der-ddr.html)

Polen was anti–Russisch en anticommunistisch. Mede door de bezetting door de Russen in de periode 1939 -1941. Toch sloot Polen zich aan bij de USSR en enkele jaren later bij het Warschaupact. Dit kwam omdat de nieuwe grenzen van Polen wel door de DDR, maar niet door de BRD, werden erkend. Doordat deze de Oder-Neisse grens niet accepteerde was polen bang voor een militaire aanval. Polen zou dit niet aankunnen (http://home.hccnet.nl/mvd.graaf/ddr_structuur_warschaupact.htm).

De DDR en de BRD vervreemden in de loop der jaren steeds meer van elkaar. De kans dat de beide Duitslanden ooit nog verenigd zouden worden werd met het verstrijken van de tijd steeds onwaarschijnlijker. Zeker nadat de BRD tot de NAVO was toegetreden en de DDR tot het Warschaupact (http://home.hccnet.nl/mvd.graaf/ddr_structuur_warschaupact.htm).

Dan was er ook nog het feit dat de DDR anti- nazi en anti fascistisch. Ze zeiden dat ze geen nazi’s meer vrij hadden rondlopen. Deze waren namelijk allemaal gevlucht toen het Russische leger optrok naar Duitsland. De DDR wilde niet met de BRD samenwerken omdat het volgens de regering een nazistaat was. Dit baseerde ze op het feit dat er belangrijke kopstukken uit het regime van Hitler belangrijke politieke en maatschappelijke taken verrichte. Dit mede de reden waarom de muur is gebouwd. De regering vertelde de bevolking van de DDR dat de muur gebouwd was om de nazi’s en fascisten tegen te houden (http://home.hccnet.nl/mvd.graaf/ddr_structuur_warschaupact.htm).

Op 12 augustus 1961 waren er in Oost Berlijn al allerlei activiteiten als voorbereiding op de bouw van de muur. Aan de rand van de stad waren namelijk T 34-tanks neergezet, ook waren er een hele troep soldaten in volledige marsuitrusting verschenen. Op 13 augustus 1961 werd begonnen met de bouw van de muur. Midden in de nacht begonnen meer dan 80duizend soldaten met de bouw van de muur. Het nieuws verspreidde zich snel door de stad.
Met de bouw van de muur was de scheiding tussen oost en west officieel. De bouw was nogal onverwacht. Er was al langer een plan om de muur te bouwen, maar Ulbricht had een week voor de bouw op een persconferentie gezegd dat de bouw voorlopig van de baan was omdat de bouwvakkers het druk genoeg hadden met het bouwen van woningen (http://home.hccnet.nl/mvd.graaf/ddr_situatie_muur.htm).

De bouw van de muur had ook nog andere oorzaken:
In de DDR was het onderwijs gratis. Er werd veel in mensen geïnvesteerd. De bedoeling was, dat de goed opgeleide mensen zich ten dienste zouden stellen van de economie in de DDR. Immers het geld voor onderwijs werd opgebracht door het werken van de bevolking. In de praktijk werkte het anders. Veel goed opgeleide mensen uit de DDR gingen werken in West – Berlijn en hielpen zo mee aan de opbouw van de economie in de BRD.Dat was niet de bedoeling geweest van de DDR investering in het onderwijs.
In de DDR werden de prijzen van de eerste levensbehoeften, wonen en gezondheidszorg door subsidies laaggehouden. Zo konden de mensen met een laag salaris nog enigszins fatsoenlijk leven. Nu profiteerden de DDR – burgers, die in het Westen werkten wel van de lage prijzen, maar droegen daar zelf niets aan bij. Bovendien kwamen er handelaren uit West – Berlijn, die in Oost – Berlijn die goedkope goederen kochten en vervolgens met een aardige winst in West – Berlijn verkochten. Ook hier profiteerden mensen, die geen bijdrage leverden aan de opbouw van de DDR economie (http://home.hccnet.nl/mvd.graaf/ddr_situatie_muur.htm).

In de DDR was, ook grondwettelijk, bepaald dat de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (de communistische partij) de eigenlijke machthebbende was en niet de staatsorganen, zoals de regering. Oppositieleden werden vervolgd. Alle grote fabrieken waren in handen van de overheid, die mocht bepalen wat er werd geproduceerd en hoeveel het in de winkel mocht kosten. Gebrek aan goederen en de slechte kwaliteit ervan waren grote kritiekpunten onder de DDR-bevolking, die via de televisie wist hoe het leven er in het Westen uitzag (http://nl.wikipedia.org/wiki/Duitse_Democratische_Republiek).

Net zoals in de Westerse democratieën, is ook in de DDR het parlement, genaamd de Volkskamer, het hoogste orgaan in het politiek systeem. De macht was echter niet in handen van de verschillende partijen in het parlement. Dit kwam omdat er een verkiezingslijst was. De lijst van het nationaal front. Op deze lijst nam de SED de belangrijkste plaats in. Een ander belangrijk deel van de lijst werd gevuld door partijen die afhankelijk waren van de SED. Doordat er maar een lijst was moest de bevolking de regering wel steunen. Daarbij komt dat de verkiezingslijst niet democratisch werd gekozen. Deze werd vastgesteld door de regering van de USSR. De lijst werd samengesteld uit leden van de SED. Ook deze leden waren niet democratisch gekozen en niet iedereen kon lid worden van de partij. Dit gebeurde volgens het principe van de aristocratie. Bij de aristocratie is de macht in handen van een klein groepje mensen, die weten wat goed is voor de bevolking en dan dus ook alle besluiten moeten nemen. Dit komt overeen met de gedachte van het marxisme – leninisme. Een kleine groep die de staat leidt. Deze wilden er zo voor zorgen dat ze de macht kregen en behielden in de DDR (http://home.hccnet.nl/mvd.graaf/ddr_structuur_staatsinrichting.htm).

Omgaan met de regering van de VS, Engeland, Frankrijk lag niet echt gemakkelijk omdat deze landen de bondgenoten waren van de BRD. Zodra deze regeringen namelijk zouden gaan samenwerken met de regering van de DDR zou de Hallstein-doctrine gaan werken. Deze doctrine hield in dat de regering van de BRD de diplomatieke betrekkingen zou verbreken met de regeringen die de DDR erkende. Dit zou grote gevolgen hebben op zowel politiek als economisch gebied. Tevens waren deze landen het niet eens met de manier waarop de politiek en economie was geregeld in de DDR. Dit was echter niet iets dat de regeringen ervan weerhield om economische betrekkingen aan te gaan met de regering van de DDR. Principes gaan immers een minder belangrijke rol spelen als er geld te verdienen valt. Daarbij komt dat ook de BRD ze onder druk zette door te zeggen als de grens erkend werd de BRD zich niets meer van de bondgenoten zou aantrekken. Maar toch onderhandelden ze met de DDR. Dit kwam doordat ze bepaalde producten van de DDR nodig. De onderhandelingen gebeurde in het geheim (http://home.hccnet.nl/mvd.graaf/ddr_structuur_buitenland.htm).

Op grond van de Hallsteindoctrine onderhield de Bondsrepubliek met geen enkel Oostblokland officiële contacten, uitgezonderd de Sovjet-Unie omdat dit land tot de vier grote overwinnaars van de Tweede Wereldoorlog hoorde. Nadat Joegoslavië in 1957 tot de erkenning van de DDR was overgegaan, verbrak West-Duitsland de diplomatieke contacten met dat land. Ook met Cuba werden de diplomatieke contacten verbroken toen Cuba in 1963 de DDR had erkend. De Hallsteindoctrine was echter problematisch omdat ze de Bondsrepubliek kwetsbaar maakte. Toen in 1965 Egypte DDR-staatshoofd Walter Ulbricht ontving erkende de Bondsrepubliek Israël. In reactie daarop verbraken veel Arabische landen hun relaties met de Bondsrepubliek, later erkenden ze ook de DDR. Vooral in de Grote Coalitie (CDU/CSU-SPD, sinds 1966) werden handelscontacten met een aantal Oost-Europese landen aangegaan (Roemenië, Polen, Hongarije en Bulgarije).Uiteindelijk werd de Hallsteindoctrine in 1969 opgegeven,  toen de nieuwe bondskanselier Willy Brandt (SPD) met zijn Neue Ostpolitik begon. De Bondsrepubliek normaliseerde haar contacten met de Oost-Europese landen en nam zelfs een soort diplomatieke betrekkingen met de DDR op (1972). Brandt zei vanaf het begin: Ook al zijn er twee staten in Duitsland kunnen ze voor elk ander geen buitenland zijn (http://nl.wikipedia.org/wiki/Hallsteindoctrine).

Willy Brandt, geboren als Herbert Ernst Karl Frahm (Lübeck, 18 december 1913 – Unkel, 8 oktober 1992), was een Duits politicus en bondskanselier (1969–1974). Van 1964 tot en met 1987 was hij voorzitter van de Sozialdemokratische Partei Deutschlands (SPD). Willy Brandt werd geboren op 18 december 1913 in Lübeck als Herbert Frahm, de zoon van de ongehuwde verkoopster Martha Frahm. Na de machtsovername van de nationaalsocialisten in 1933 trok hij naar Noorwegen om daar een voorpost van deze verzetsbeweging op te bouwen. Hij leerde Noors en voorzag in zijn onderhoud door het schrijven voor Noorse kranten. In 1938 nam de Duitse regering hem zijn staatsburgerschap af. Een van zijn pseudoniemen uit die tijd was Willy Brandt, onder welke naam hij in augustus 1940 Noors staatsburger werd (en in 1948/1949 weer Duits staatsburger). Brandt ging onder meer incognito op politieke verkenningsreis naar Duitsland en deed verslag van de burgeroorlog in Spanje. Hij bezocht in 1934 Nederland voor een congres van het Socialistisch Jeugdverbond dat op 24 februari 1934 te Laren zou worden gehouden. De burgemeester van Laren liet echter alle buitenlandse deelnemers aan dit congres arresteren wegens 'ongewenste politieke activiteiten.' Vier van Brandts Duitse medestanders werden aan nazi-Duitsland uitgeleverd, wat slechts één overleefde. Dankzij zijn Noorse papieren wist Brandt Nederlandse uitlevering aan de Gestapo te ontlopen en werd hij over de Belgische grens gezet.
Na de inval van Duitse troepen in Noorwegen in het voorjaar van 1940 werd Brandt gearresteerd door Duitse soldaten, maar door zijn Noorse uniform niet herkend als socialistische Duitse balling. Na te zijn vrijgelaten vluchtte hij naar Zweden. In Stockholm stichtte hij met enkele medestanders een Noors-Zweeds persbureau, dat de informatievoorziening voor kranten in Zweden verzorgde. In 1945 kwam hij als verslaggever voor Scandinavische kranten terug naar Duitsland. Uiteindelijk besloot hij om niet terug naar Lübeck te gaan maar naar Berlijn, waar hij in dienst trad als persattaché bij de Noorse militaire missie. In 1955 ging hij echter terug naar Berlijn om president van het Berlijns parlement te worden en werd in 1957 gekozen tot de nieuwe burgemeester van Berlijn. In die functie werd hij populair en ook buiten Berlijn zeer bekend.  Bij de Bondsdagverkiezingen van 1961 en 1965 (en 1969) bezorgde Brandt zijn partij winst, maar ze bleef steeds bij de CDU/CSU achter. Brandt bleef burgemeester van Berlijn; na de verkiezingen van 1965 had hij zijn doel om bondskanselier te worden voor zichzelf laten vallen. Na de verkiezingen van 1969 kon Brandt een regering vormen met een krappe meerderheid van SPD en FDP. Brandt werd de 4de bondskanselier van de Bondsrepubliek en de eerste sociaaldemocratische kanselier van Duitsland sinds 1930. (http://nl.wikipedia.org/wiki/Willy_Brandt).

In de praktijk fungeerde Oost-Berlijn als hoofdstad van de DDR. Vanaf 1976 golden de wetten van de DDR onverkort ook voor Oost-Berlijn. Volkenrechtelijk gezien was Berlijn (Oost en West) echter een stad die onder het gemeenschappelijk bestuur van de vier bezettingsmachten stond (http://nl.wikipedia.org/wiki/Duitse_Democratische_Republiek).

Voor de Sovjet-Unie, die dit gebied in 1944/1945 als bezettingszone kreeg toegewezen, was de DDR strategisch belangrijk. Een volksopstand in 1953 werd door Sovjettroepen neergeslagen. Dit ontmoedigde nieuwe pogingen, toch bestond er de gehele tijd een ondergrondse oppositie. In 1989 vluchtten veel DDR-bewoners via West-Duitse ambassades en via Hongarije (dat zijn grenzen naar Oostenrijk had geopend) naar het westen. De regering beperkte derhalve reizen naar Hongarije en trad hard op tegen demonstraties, maar stond politiek en vooral economisch gezien met lege handen. Na een communicatiefout op 9 november 1989, waardoor talloze Oost-Duitsers massaal naar de grenzen kwamen, gaf de DDR-leiding in feite op (http://nl.wikipedia.org/wiki/Duitse_Democratische_Republiek).

Vanaf september 1989 vonden er in de DDR, met name in de stad Leipzig, elke maandagavond massale geweldloze protestdemonstraties plaats onder de leus "Wir sind das Volk". Cruciaal was die van 9 oktober 1989 met 70.000 demonstranten toen politie en leger opdracht kregen van de lokale SED niet op te treden, hetgeen de val van de socialistische regering inluidde. Op 23 oktober betoogden in Leipzig al 250.000 burgers, ook in andere steden waren massaprotesten. In Oost-Berlijn vond op 4 november de eerste legale protestdemonstratie plaats met ca. 750.000 betogers. Vijf dagen later, op 9 november, viel de Berlijnse muur. Deels door een communicatiefout van de SED-woordvoerder Günter Schabowski, die alleen makkelijkere regelingen voor reizen naar het buitenland wilde aankondigen, stroomden DDR-bewoners massaal naar de grens die tegen 22.00 uur openging. De dagen erna werden nieuwe openingen in de Muur gemaakt, delen van de Muur werden afgebroken en vooral West-Berlijners sloegen met pikhouwelen stukken uit de gehate Muur. Ook de Duits-Duitse grens zelf werd passeerbaar met nieuwe openingen en grensbewaking en controles bleven nu achterwege. Voor het eerst in 40 jaar liepen burgers vrij rond in de zogeheten 'dodenzone', althans waar geen mijnenvelden lagen (http://nl.wikipedia.org/wiki/Duitse_Democratische_Republiek).

Met de val van de Berlijnse muur kwam er ook een einde aan het Warschaupact. Dit kwam omdat met de val er een einde kwam aan de Koude Oorlog. En de beide Duitslanden werden weer herenigd. Hierdoor had het Warschaupact geen reden van bestaan meer. Deze wordt dan ook in juli 1991 opgeheven. En ook de Sovjet – Unie houdt een half jaar later op met bestaan (http://home.hccnet.nl/mvd.graaf/ddr_situatie_erichhonnecker.htm).

Op 18 maart 1990 kozen de Oost-Duitsers voor het eerst sinds 1932 een parlement volgens democratische regels. De communisten, hun partij eerst SED-PDS, later PDS geheten, kregen 16 procent van de stemmen (meer dan verwacht), maar de christendemocraten (CDU) kregen met ruim 40 procent de meeste stemmen en vormden een regering met sociaaldemocraten (SPD) en liberalen. Op 1 juli 1990 werd de West-Duitse Mark in de DDR ingevoerd (en hield de DDR-Mark op te bestaan) en op 3 oktober 1990 hield de DDR zelf op te bestaan. Het opvallendste symbool dat uit de DDR-tijd nog rest, is de 365 meter hoge tv-toren in (Oost-)Berlijn, gebouwd in 1969 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Duitse_Democratische_Republiek).

Op 3 oktober 1990 hield de DDR op te bestaan en werd samengevoegd met West-Duitsland, de Bondsrepubliek Duitsland. 3 oktober is sindsdien de nationale feestdag van Duitsland (Dag van de Duitse Eenheid). West-Duitsland, dat economisch veel sterker was, investeerde honderden miljarden marken om Oost-Duitsland te helpen. De werkloosheid in de DDR steeg sinds de val van het communisme dramatisch, omdat veel staatsbedrijven verouderd waren en geen bestaansmogelijkheid op de vrije markt hadden. Tot nu toe is er te weinig vervangende werkgelegenheid ontstaan (http://nl.wikipedia.org/wiki/Duitse_Democratische_Republiek).

Toen de Muur viel, vielen Oost- en West-Duitsers elkaar juichend in de armen. Binnen een jaar was de eenwording een feit. Maar daarna deed een nieuw verschijnsel zijn intrede: Ostalgie. “Over de vraag waarom op de DDR, een staat die verantwoordelijk was voor zoveel onrecht, toch zoveel nostalgische gevoelens worden geprojecteerd.”verteld cultuurhistoricus Joes Segal 'En waarom was dat?' “Ja, daarvoor moet je eigenlijk twee verschillende vormen van Ostalgie onderscheiden. De eerste heeft te maken met de verschillen in het dagelijks leven van Oost-Duitsers in de DDR en in de BRD, dus voor en na de eenwording in 1990. Oost-Duitsers hadden bijvoorbeeld moeite met de ellebogenmentaliteit van West-Duitsers, ze moesten wennen aan de werkloosheid, er was minder sociale zekerheid - neem de kinderopvang, die in de DDR vanzelfsprekend was. Ook vonden ze dat West-Duitsers materialistischer waren - ze misten het solidariteitsgevoel dat ze van de DDR kenden.
De andere vorm van Ostalgie is meer de humor en de ironie waarmee Oost-Duitsers na de val van de Muur naar de DDR keken. Dat was mede een reactie op het verschil tussen de herinneringen die mensen zelf hadden aan hun DDR-verleden en hoe er officieel over de Oost-Duitse staat werd gesproken (www.duitslandweb.nl/actueel/uitgelicht/2012/11/de-lezing-ostalgie.html).

Ostalgie is een Duitse term voor het verlangen naar het dagelijks leven ten tijde van de DDR. Het woord is een samensmelting van de woorden Ost (oost) en Nostalgie. De term ostalgie wordt ook af en toe gebruikt om naar nostalgie verwijzen voor het leven onder het socialistische systeem in andere voormalige communistische landen van Oost-Europa, met name Polen en de Sovjet-Unie.
Misschien wel de belangrijkste motivatie voor de 'ostalgie' was de afwezigheid van werkloosheid in de DDR. Ostalgie zou inderdaad geïnspireerd kunnen zijn door een verlangen bij de voormalige Ossies naar de bestaanszekerheid en gemeenschapszin in de DDR. Vóór 1990 konden ze niet getroffen worden door werkloosheid. Op een bevraging door het Duitse blad Der Spiegel of de DDR 'de betere staat' was (vergeleken met de Bondsrepubliek), antwoordde recentelijk 57% van de Ossies ja. Op de stelling dat er in de DDR geen reisvrijheid bestond, werd geantwoord dat 'inwoners van Duitsland die tegenwoordig leven van een minimumloon die vrijheid ook niet hebben'. Daarnaast ging het over nostalgie naar kleinere dagelijkse elementen. De eerste uitingen van Ostalgie waren de zogenaamde Ostalgie-party's. Later ging ook de televisie aandacht besteden aan Ostalgie (http://nl.wikipedia.org/wiki/Ostalgie).

Het DDR-gevoel wordt herbeleefd met onder andere Trabantjes (automerk), Ampelmännchen (voetgangerslicht), Wartburgs (automerk) en Sandmännchen (poppenserie op televisie). In de bioscopen was in 2003 de film Good bye, Lenin! te zien, waarin een jongeman zijn moeder, die tijdens de 'Wende' in coma lag, in de waan laat dat ze nog in de DDR leeft, omwille van haar broze gezondheid (http://nl.wikipedia.org/wiki/Ostalgie). Daarin is onder andere aandacht voor Spreewald gürken en andere typische Oost-Duitse producten.

Enkele voorbeelden van Ostalgie zijn de Trabant (zie bovenstaande afbeelding),  vita cola en het ampelmännchen: het speelse symbool uit Oost-Duitsland als voetgangerslicht.  Een ander voorbeeld is de film Good bye, Lenin! (http://duitslandstudies.blogspot.nl/2012/05/ostalgie-terug-naar-de-ddr.html)

Critici zijn van mening dat de Ostalgie-shows een te eenzijdig beeld geven van de DDR en dat de onderdrukking en de mensenrechtenschendingen tijdens de DDR-dictatuur gebagatelliseerd worden (http://nl.wikipedia.org/wiki/Ostalgie). Toch waarschuwt Alexander aan het eind van de film Good bye, Lenin! voor Ostalgie: de DDR die hij in zijn moeders slaapkamer creëerde was een ideaalbeeld dat nooit had bestaan. De scènes waarin Oost-Duitse soldaten een demonstratie in 1989 hardhandig uiteenslaan zijn daar wel het bewijs van (http://nl.wikipedia.org/wiki/Good_bye,_Lenin!).

Dit blog gaat niet over geografische historische nostalgie (vroeger was alles beter, zelfs toen het slechter was), maar over bier.

In 1989, the last year before the fall of the old DDR regime, total beer production was 24 million hl. Unification and, more particularly currencey union with West Germany, caused a dramatic fall to just 7.5 million hl in 1991. Unsurprisingly, many breweries were unable to survive such drastic developments and there were many closures in the early 90's. With the rekindling of interest in local products in the East, the situation has considerably improved since. At a time when in Germany as a whole beer ouput is declining, the only states to have shown any growth are in the East. In the year 2000, production was back up to around 20 million hl. (www.europeanbeerguide.net/ddrbrew.htm)

Largest Schwarzbier producers (hl) zijn:
Köstritzer Schwarzbier
König Ludwig Dunkel
Radeberger Gruppe (Krusovice)
Münchbräu Eibau Schwarzbier
Kulmbacher Brauereien
(www.europeanbeerguide.net/ddrbrew.htm)

Op www.europeanbeerguide.net/ddrbrew.htm staat een overzicht van DDR-brouwerijen.

De Ostalgie gaf een leuk DDR-thema aan te vermarkten bieren:

Met de DDR is een leuk thema voor bier, maar ook bieren uit die tijd kunnen weer opnieuw worden gebrouwen in de sfeer van Ostalgie: zoals Vollbier.

De voormalig DDR biedt allerlei biergeheimen:
Zoals:

Klosterbrauerei Neuzelle GmbH
Brauhausplatz 1,
15898 Neuzelle.
is opgericht in 1589 en brouwt o.a. :
Schwarzer Abt (3.9%) met stamwortgehalte 12°: Dark lager - Schwarzbier. The cause of a long dispute between the brewery and the government. Finally it was ruled that it can be called "Bier", despite being bottom-fermented and using sugar. Hopefully another nail in the coffin of the Reinheitsgebot.
Original Badebier: Dark lager. Unfiltered. Designed to be either drunk or bathed in (I'm not kidding).
(www.europeanbeerguide.net/ddrbrew.htm)

Privatbrauerei Preussen Pils GmbH
Meyenburger Tor 3 - 5,
16928 Pritzwalk.
Founded: 1795
Annual Production: 30,000 hl (2001)
Independent brewery. 1945-89 part of VEB Getränkekombinat Potsdam. Its beer had a very good reputation during the DDR period.
Brouwt o.a. Brandenburger Pilsener.
(www.europeanbeerguide.net/ddrbrew.htm)

Spreewälder Privatbrauerei
Dorfstr.53,
15910 Schleßzig.
Founded: 1998
Annual production: 1,000 hl (2001)
(www.europeanbeerguide.net/ddrbrew.htm)

Köstritzer Schwarzbierbrauerei GmbH & Co.
Heinrich - Schütz - Str. 16,
07586 Bad Köstritz.
Founded: 1873
Annual production: 807,000 hl (including 431,000 hl Schwarzbier) (2001)
Köstritzer Schwarzbier
A brewery that, unusually for Germany, is famous for a dark beer. The popularity of its Schwarzbier has caused a revival in the style and many breweries in Thüringen and Sachsen have introduced versions. Owned by Bitburger.  (www.europeanbeerguide.net/ddrbrew.htm)

Bergquell - Brauerei Löbau GmbH
Weststr. 7,
02708 Löbau.
Lausitzer Porter (4.4%) Porter.
In response to commments on Ratebeer, this is an acceptable strength for a porter and why does everyone (who never tasted any of it themselves) assume that DDR beer was crap? It wasn't. The standard was a good deal better than in the Netherlands.
(www.europeanbeerguide.net/ddrbrew.htm)

Brauhaus "Zum Alten Dessauer"
Lange Gasse 16,
06844 Dessau.
Founded in 2001
(www.europeanbeerguide.net/ddrbrew.htm)

Garley Spezialitäten Brauerei GmbH
Sandstr. 58 - 60,
39632 Gardelegen.
Founded: 1314
Independent brewery. Nationalised 1972, privatised 1990.
Brouwt o.a. Garley "Swartet Beer" (4.5%) Dark lager - Schwarzbier, Garley Premium Pilsner (4.9%) Pils en Altmärker Narrenbräu (5.2%) Made from malted oats. I thought the Reinheitsgebot didn't allow the use of oats, even if malted? (www.europeanbeerguide.net/ddrbrew.htm)

Hasseröder Brauerei Wernigerode GmbH
Auerhanring 1,
38855 Wernigerode.
Founded: 1848 (thans eigendom van InBev)
Hasseröder Premium Pils (4.8%)
Hasseröder Pils has come from nowhere to be a major brand in Germany in the space of ten years. It now produces more beer than any other brewery in the former DDR.
(www.europeanbeerguide.net/ddrbrew.htm)

Dus er is ook hier nog genoeg bier te ontdekken...